Τις τελευταίες δεκαετίες η αγορά ειδών πολυτελείας έχει κυριολεκτικά εκτιναχθεί στα ύψη. Αναπτύσσεται σιωπηλά πλην όμως σταθερά, στις ημέρες μας μάλιστα έχει μεταμορφωθεί. Ο Louis Vuitton, για παράδειγμα, παρουσίαζε τη δεκαετία του 1970 έναν κύκλο εργασιών μόλις 10 εκατ. ευρώ (σε σημερινά χρήματα) ενώ σήμερα, μετά το πέρασμα από τη χειροποίητη δουλειά στη βιομηχανική παραγωγή, ξεπερνάει τα 7 δισ. ευρώ.

Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στον χώρο των κοσμηματοπωλών: «Ζούμε σε μια χρυσή εποχή: ποτέ πριν δεν υπήρξε τόση δημιουργία» δήλωσε ο πρόεδρος του οίκου Cartier στα εγκαίνια της πρώτης παγκόσμιας έκθεσης κοσμηματοπωλών που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο στο Γκραν Παλέ στο Παρίσι.

Η πραγματική αλλαγή όμως έχει συμβεί άλλού. Σε μια δημοσκόπηση που έγινε το περασμένο φθινόπωρο για λογαριασμό της ιστοσελίδας100mercis.com, στην ερώτηση «Πώς ορίζετε την πολυτέλεια;» το 31% των ερωτηθέντων απάντησε «το αποκλειστικό, το μοναδικό» έναντι του 21% που ανέφερε την «κομψότητα» και του 17% την «ποιότητα», ενώ μόνο ένα 7% θεωρεί κριτήριο πολυτέλειας τις «υψηλές τιμές».

Σήμερα, η τελευταία μόδα στους κύκλους των πλουσίων είναι ένα προϊόν ή μια υπηρεσία απίθανη, με άλλα λόγια η πρόσβαση στο απρόσιτο. Κάποιοι επιλέγουν ένα άρωμα που κυκλοφορεί σε ελάχιστα κομμάτια και ένα αυτοκίνητο που δημιουργήθηκε αποκλειστικά γι’ αυτούς, στην πραγματικότητα όμως η σύγχρονη πολυτέλεια έχει να κάνει λιγότερο με αντικείμενα και περισσότερο με εμπειρίες. Μια βραδιά στην όπερα για λίγους, διακοπές σε ένα παλάτι, δείπνο σε ένα βραβευμένο εστιατόριο, συναισθήματα δηλαδή και στιγμές μοναδικές που μόνο οι πολύ πλούσιοι μπορούν να απολαμβάνουν.

Δύσκολα ταξίδια σε µακρινά µέρη

Νομίζετε ότι οι πλούσιοι ονειρεύονται διακοπές σε πεντάστερα ξενοδοχεία της Κυανής Ακτής για να παίζουν γκολφ και να κάνουν spa; Λάθος τεράστιο. Προτεραιότητα δεν έχει η καλοπέραση αλλά το συναίσθημα, η φαντασία και οι δυνατές συγκινήσεις. Οι ορίζοντες του τουριστικού τομέα διευρύνονται συνεχώς αφού της μόδας έχουν γίνει οι καταδύσεις στο σημείο όπου βυθίστηκε ο «Τιτανικός» ή μέσα σε ένα κλουβί κοντά σε λευκούς καρχαρίες, πτήσεις με αερόστατο πάνω από τον Βόρειο Πόλο και ακόμη καλύτερα ένα διαστημικό ταξίδι με την Virgin Atlantic που κοστίζει 20 εκατομμύρια δολάρια.

Πρόσφατα, 60 ευρωπαϊκά πρακτορεία που προσφέρουν διακοπές πολυτελείας σε συνεργασία με τα πιο σοβαρά ξενοδοχεία της ηπείρου αποφάσισαν να οργανωθούν για να αντιμετωπίσουν την καινούργια ζήτηση. Και ακολουθώντας το παράδειγμα του αμερικανικού Virtuoso έφτιαξαν το Traveller Made, την ευρωπαϊκή κοινοπραξία ειδικών πολυτελούς τουρισμού. Την 1η Δεκεμβρίου του περασμένου χρόνου, οι εκπρόσωποι των γραφείων συναντήθηκαν για 24 ώρες στο Métropole του Μονακό, όπου μίλησαν για τις εμπειρίες τους πάνω στις σύγχρονες τάσεις, τις επιθυμίες και τις φιλοδοξίες των ζάπλουτων πελατών τους, αντάλλαξαν τις κάρτες τους και δείπνησαν πλουσιοπάροχα στο πολυτελές εστιατόριο του ξενοδοχείου.

Τη διοργάνωση της συνάντησης είχε αναλάβει το Somewhere Club, ένα μικρό αλλά ανερχόμενο ταξιδιωτικό γραφείο το οποίο έναντι 980.000 ευρώ προτείνει στους πελάτες του καταδύσεις στα νερά της Ινδονησίας με τη συνοδεία τριών εξερευνητών των βυθών και ενός τηλεοπτικού συνεργείου. Ετσι γίνονται πρωταγωνιστές σε ένα ντοκιμαντέρ που γυρίζεταιγια αυτούς και μόνο.

Στη συνάντηση του Μονακό, αναφέρει το γαλλικό περιοδικό «Λ’ Εξπρές», μια ελβετίδα πράκτορας παρουσίασε τη διοργάνωση των 40ών γενεθλίων ενός πελάτη της στο Νεπάλ. «Κατά κάποιον τρόπο έχουμε γίνει διοργανωτές μοναδικών οικογενειακών στιγμών» δήλωσε ο Κοντέν Ντεσιρμόντ, του πρακτορείου Perplum. Από την πλευρά της η Γκλόρια Λανερί, η οποία ασκεί αυτό το επάγγελμα εδώ και 30 χρόνια, βλέπει την πελατεία της να αυξάνεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια μαζί με τον πλούτο που μεγαλώνει.

Από τους πρώτους που έκαναν εξορμήσεις στην Κεντρική Ασία και τη Σιβηρία, η Λανερί πρότεινε ήδη πριν από 20 χρόνια στους τολμηρούς πελάτες της βόλτες με άλογα στη Μογγολία. Πέρυσι διοργάνωσε ένα φανταστικό ταξίδι στο Καζακστάν για την οικογένεια ενός γάλλου μεγαλοβιομηχάνου. «Εχουν δύο πύργους στη Γαλλία, έχουν δει και έχουν κάνει τα πάντα. Επρεπε, λοιπόν να σχεδιάσουμε κάτι που θα τους έμενε αξέχαστο» είπε η Λανερί. Πράγματι για δύο εβδομάδες οι πελάτες της –τρία ζευγάρια με έξι μικρά παιδιά, όλοι ασυνήθιστοι σε ακραίες συνθήκες διαβίωσης –διέσχισαν με 4×4, με άλογα και με ελικόπτερα τη στέπα του Καζακστάν, μία από τις πλέον άνυδρες περιοχές του κόσμου.Και κοιμήθηκαν κάτω από τα αστέρια ή μέσα σε γιούρτες σε υψόμετρο 4.000. Στην κορυφή όμως, κάτω από τον έναστρο ουρανό, τους περίμενε μια πραγματική σάουνα που στήθηκε εκεί για την περίσταση.

Κάτι ανάλογο διοργανώνει –έναντι 1,2 εκατ. ευρώ –και το βελγοελβετικό πρακτορείο Horizons στην πιο αφιλόξενη έρημο του κόσμου που βρίσκεται στην Αραβική Χερσόνησο ανάμεσα στην Ερυθρά Θάλασσα και στον κόλπο του Ομάν όπου η θερμοκρασία κυμαίνεται ανάμεσα στους -10 και τους 60 βαθμούς Κελσίου. Για μία εβδομάδα μια δεκαμελής ομάδα μετακινούνταν συνεχώς και διανυκτέρευε με τρόπο εντελώς παραδοσιακό. Τίποτα όμως δεν ήταν πιο ωραίο από το δείπνο που τους περίμενε κάθε βράδυ σερβιρισμένο από έναν διάσημο σεφ διαφορετικό κάθε φορά που μεταφερόταν καθημερινά στην κατασκήνωση με ελικόπτερο.

Ο Φίλιπ Μπράουν του λονδρέζικου πρακτορείου Brown & Hudson αναφέρθηκε στη διοργάνωση ενός μοναδικού μήνα μέλιτος για ένα νεαρό ζευγάρι –εκείνη μοντέλο από τη Ρωσία, εκείνος σταρ του Σίτι του Λονδίνου και μαραθωνοδρόμος. Η πρόταση του Μπράουν, που έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από το ζευγάρι, περιλάμβανε έναν αγώνα δρόμου 18 χιλιομέτρων στην έρημο Καλαχάρι, που οργανώθηκε από τον νοτιοαφρικανό μαραθωνοδρόμο Τιμ Νόακς, ιδιωτική συναυλία του Ελτον Τζον την ημέρα του γάμου σε ένα από τα αγαπημένα ξενοδοχεία του βρετανού τραγουδιστή καθώς και συνάντηση με τον αιδεσιμότατο Ντέσμοντ Τούτου –κάτοχο βραβείου Νομπέλ για την Ειρήνη –ο οποίος με την ευκαιρία ευλόγησε την ένωσή τους.

Ανάμεσα στις κυρίαρχες τάσεις είναι η ιδιωτικοποίηση των απολαύσεων. Τα ταξίδια μπορεί να περιλαμβάνουν ιδιωτικές στιγμές, για παράδειγμα, στον Πύργο του Αϊφελ, στο Ταζ Μαχάλ ή στο Σινικό Τείχος, ακόμη και σε ένα πάρκο με άγρια ζώα στον Καναδά, κατά προτίμηση παρέα με διάσημους επαγγελματίες και ειδικούς. Μερικές ώρες με έναν γνωστό δημοσιογράφο, έναν σομελιέ, έναν ερευνητή των βυθών, έναν συγγραφέα ή ακόμη και έναν θιβετιανό μοναχό κάνουν τη διαφορά σε μια ταξιδιωτική εμπειρία.

Είναι δυνατόν να κοιμηθεί κανείς στο παλάτι ενός μαχαραγιά; «Η λέξη αδύνατον δεν υπάρχει στο λεξιλόγιό μας. Εκτελούμε όλες τις επιθυμίες των πελατών μας, εννοείται μέσα στα όρια της νομιμότητας» δήλωσε η Αννα Ισάεβα, εκπρόσωπος του ρωσικού πρακτορείου Prime Traveller.

Πλωτά παλάτια

Στη θάλασσα πάλι οι υπερπλούσιοι βγάζουν όλα τους τα απωθημένα. Η πρόοδος που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια στο πεδίο της ναυπηγικής και στα υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των θαλαμηγών επιτρέπει πλέον στους ναυπηγούς να σχεδιάσουν ό,τι τους ζητηθεί. Παρ’ όλα αυτά στις περισσότερες περιπτώσεις οι πελάτες τους δεν ονειρεύονται τίποτα περισσότερο από μια μεγάλη τηλεόραση. «Είναι πολύ παράξενο» λέει στη βρετανική εφημερίδα «Γκάρντιαν» ο Κεν Φράιβοκ, που έχει σχεδιάσει μερικά από τα μεγαλύτερα και πιο εντυπωσιακά γιοτ του κόσμου.

Και όμως, πολλοί από τους πιο σημαντικούς επιχειρηματίες του κόσμου προτιμούν να βλέπουν τηλεόραση ακόμη και όταν πλέουν σε παραδεισένια νερά. Μπορεί να «έχουν περιορισμένη φαντασία, διαθέτουν όμως απεριόριστα χρήματα» λέει ο Φράιβοκ. Και τα ξοδεύουν αφειδώς.

Το 2010 κατασκευάστηκε το μεγαλύτερο γιοτ όλων των εποχών. Πρόκειται για το «Eclipse» του ρώσου μεγιστάνα Ρόμαν Αμπραμόβιτς, μήκους 162,5 μέτρων με 24 καμπίνες για ξένους, δύο ελικοδρόμια, δύο πισίνες και αντιπυραυλικό σύστημα, τρία χρόνια αργότερα όμως ήταν ήδη ξεπερασμένο. Λέγεται ότι ο σεΐχης Καλίφα μπιν Ζαγιέντ αλ Ναχιάν, εμίρης του Αμπου Ντάμπι και πρόεδρος των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, πρόκειται να παραλάβει το «Azzam», ένα σούπερ γιοτ 180 μέτρων που κατασκευάστηκε στο ναυπηγείο Lürssen της Βρέμης. Φημολογείται ότι κόστισε περίπου 500 εκατομμύρια ευρώ και για την κατασκευή του χρειάστηκαν 1,5 εκατομμύριο εργατοώρες.

Κάποια είναι εξοπλισμένα με τζετ σκι και τώρα πλέον JetLev, δηλαδή τζετ σκι νέας γενιάς που επιτρέπουν στον αναβάτη τους να πετάει, ενώ σχεδόν τα περισσότερα είναι εξοπλισμένα με μικρά υποβρύχια, ιδανικά για όσους θέλουν να θαυμάσουν κοραλλιογενείς υφάλους χωρίς την ταλαιπωρία των καταδύσεων με στολές και μπουκάλες.

Μπορεί, λοιπόν, όλα αυτά τα σκάφη να ανήκουν σε λίγους και εκλεκτούς, τα περισσότερα όμως –με εξαίρεση το «Azzam» και το «Eclipse» που είναι αυστηρώς ιδιωτικά –προσφέρονται για ενοικίαση σε όσους διαθέτουν ένα μπάτζετ τουλάχιστον 40.000-50.000 ευρώ την εβδομάδα. Ακόμη και το εντυπωσιακό «Serene» του ρώσου μεγιστάνα της βότκας Γιούρι Σέφλερ διατίθεται προς ενοικίαση. Το συγκεκριμένο όμως είναι πιο ακριβό. Υπολογίστε περίπου 3,8 εκατ. ευρώ την εβδομάδα χωρίς έξοδα για διατροφή, ποτά, τέλη ελλιμενισμού και πουρμπουάρ…