«Να κάνω κανονική ζωή. Αυτό θέλω». Η ρουτίνα κάποιων είναι όνειρο ζωής για την Τάνια, ελληνίδα ιερόδουλη η οποία, μαζί με άλλες Ελληνίδες και αλλοδαπές, άνοιξε την ψυχή της στη φωτογράφο Μυρτώ Παπαδοπούλου.

Η Τάνια θέλει να «ξεχρεώσει» και να φύγει από την Αθήνα για να αρχίσει μια «φυσιολογική ζωή». Το ίδιο και η Αντζι, αλλά και η Τζίνα. Η Τζένιφερ, λίγο κάτω από τα 30, από τη Βουλγαρία, έχει όνειρο να ασχοληθεί με παιδιά σε νηπιαγωγείο.

Είναι γυναίκες δίχως «ταυτότητα». Αλλωστε δεν είναι καν τα πραγματικά τους ονόματα. Ανοιξαν όμως τα φυλλοκάρδια τους στη φωτογράφο Μυρτώ Παπαδοπούλου.

Με μόνο εφόδιο την κάμερά της καταδύθηκε η φωτογράφος στον κόσμο του αγοραίου έρωτα και του εμπορίου λευκής σαρκός.

Το 2009 η Μυρτώ Παπαδοπούλου, έπειτα από χρόνια παραμονής στο εξωτερικό (ΗΠΑ και Ιταλία), επιστρέφει στην Ελλάδα της κρίσης.

Τα πρώτα σημάδια της οικονομικής ύφεσης έντονα. Σε μια περίοδο που έκλειναν επιχειρήσεις, κόσμος έχανε τη δουλειά του και η ανεργία κατέγραφε διψήφια ποσοστά, η εγχώρια βιομηχανία πορνό ήταν σε άνθηση, παρατήρησε η φωτογράφος.

«Εκείνη την εποχή συνέβαιναν αντιφατικά πράγματα. Από τη μία γίνονταν πορείες, επεισόδια, εμπρησμοί στο κέντρο της πόλης, και από την άλλη η πορνογραφία βρισκόταν σε έξαρση», εξηγεί η Μυρτώ Παπαδοπούλου, η οποία άρχισε τότε να αναζητεί τα αίτια.

Διαπίστωσε ότι η βιομηχανία πορνό είναι πιο ισχυρή από εκείνη των ναρκωτικών και εξίσου εθιστική. «Οταν είσαι μέσα δεν υπάρχει τρόπος να βγεις χωρίς βοήθεια», μεταφέρει την εμπειρία που αποκόμισε μιλώντας με ανθρώπους του χώρου.

Από τις συζητήσεις το θέμα μετατοπίστηκε από το πορνό στην πορνεία και στην εμπορία γυναικών.

Η πρώτη σκέψη της να συγκεντρώσει υλικό για μια έκθεση –με εικαστική προσέγγιση –με θέμα τον αγοραίο έρωτα σύντομα μετασχηματίστηκε σε προσπάθεια δημιουργίας θεραπευτικού προγράμματος για κοινωνική επανένταξη των γυναικών αυτών, αφύπνιση της κοινής γνώμης αλλά και να υπογραμμίσει ότι η ανάπτυξη της βιομηχανίας σεξ στην Ελλάδα συνδέεται άμεσα με την οικονομική κρίση.

Η εικαστική αναζήτηση της Μυρτώς Παπαδοπούλου πλέον έχει μετατραπεί σε φιλόδοξο σχέδιο σωτηρίας των ψυχών αυτών. Το «The Attendants», το οποίο παρουσιάστηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, είναι θεραπευτικό πρόγραμμα κοινωνικής επανένταξης με υποστήριξη από τον εθνικό εισηγητή για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων Ηρακλή Μοσκώφ αλλά και από τον ελληνικό κλάδο του Στρατού Σωτηρίας.

Ως φωτορεπόρτερ η Μυρτώ πήρε τους δρόμους. Πήγε (και πηγαίνει) στις πιάτσες του αγοραίου έρωτα (στη λεωφόρο Καβάλας, στη λεωφόρο Ποσειδώνος στο ύψος του Καλαμακίου, στην Πλατεία Ομονοίας και στις γύρω περιοχές) και σε οίκους ανοχής. Για ενάμιση χρόνο συναντούσε κοπέλες χωρίς να έχει φωτογραφική μηχανή μαζί της. «Με ενδιέφερε να χτίσω σχέση μαζί τους, να με γνωρίσουν για να μου ανοιχτούν, να τις ακούσω», λέει.

Οι πρώτες ανιχνευτικές κουβέντες γίνονταν στον δρόμο. «Μετά δίναμε ραντεβού σε καφέ κοντά στις πιάτσες τους, λίγο πριν πιάσουν δουλειά». Στην αρχή έπρεπε να κάμψει την επιφυλακτικότητα των γυναικών και να αντιμετωπίσει τους προαγωγούς. «Στις κοπέλες μιλούσα με ειλικρίνεια. Στους νταβατζήδες χρησιμοποιούσα διπλωματία. Αν ζόριζαν τα πράγματα έφευγα. Αλλά την επομένη επέστρεφα. Η προσέγγισή μου ήταν –και είναι –ανθρώπινη και φιλική σε κάθε περίπτωση».

Μέχρι τώρα έχει μιλήσει με περίπου 30 πόρνες και καμιά δεκαριά δέχθηκαν να φωτογραφιστούν. Και αυτό συνέβη αφού καλλιέργησε σχέση εμπιστοσύνης μαζί τους ώστε να τη νιώθουν δικό τους άνθρωπο.

Από τις κουβέντες τους διαπίστωσε ότι οι όροι στο εμπόριο του σεξ έχουν αλλάξει λόγω της κρίσης. Οι πελάτες, και εξαιτίας του Διαδικτύου, ζητούν «απίθανα πράγματα», στα όρια της νοσηρότητας, παρατηρεί η φωτογράφος. «Θέλουν να κάνουν ό,τι βλέπουν σε σάιτ πορνογραφικού περιεχομένου, μου έχουν εξηγήσει κορίτσια με τα οποία μιλώ». Μια γυναίκα εξομολογήθηκε ότι στο αυτοκίνητό της τον τελευταίο καιρό έχει και ερωτικά βοηθήματα.

«Οι Ελληνες έχουν χάσει το μυαλό τους και έγιναν δέκα φορές πιο διεστραμμένοι. Δεν αντιμετωπίζω στη δουλειά μου μόνο την οικονομική κρίση, αλλά και όλη αυτή την τρέλα», έχει εκμυστηρευτεί στη Μυρτώ Παπαδοπούλου η Μαρί, μια ελληνίδα ιερόδουλη γύρω στα 35.

Εχει αλλάξει και η ανθρωπογεωγραφία του αγοραίου έρωτα. Το εμπόριο του σεξ στην Ελλάδα κατακλύζεται από πολύ νεαρές γυναίκες που διακινούνται από άλλες χώρες, εξηγεί η Μυρτώ Παπαδοπούλου, και είναι συγκριτικά περισσότερες από τις Ελληνίδες. Κορίτσια που κάνουν τα πάντα –σημειώνει –ωθούμενες με τη βία και για ελάχιστα χρήματα.

Στην έρευνά της η φωτογράφος εντόπισε μια επικίνδυνη σύγκλιση. Τα ναρκωτικά είναι σχεδόν συνυφασμένα με την πορνεία. Κάποιες, όντας εθισμένες στα ναρκωτικά, οδηγήθηκαν στην πορνεία για τη δόση και πλέον είναι στον συνθλιπτικό μηχανισμό εκμετάλλευσης. Αλλες κάνουν χρήση για να αντέξουν το επαναλαμβανόμενο απάνθρωπο μοτίβο.

«Το σεξ με τον πελάτη για εκείνες είναι μαρτύριο, μου έχουν πει. Κάπως έτσι οι γυναίκες αυτές χάνουν την ταυτότητά τους, την ψυχή τους, την ανθρωπιά τους» επισημαίνει η Μυρτώ Παπαδοπούλου. Αλλωστε, παρατηρεί, σχεδόν ποτέ δεν είναι ο εαυτός τους. Εχουν ψευδώνυμο (με αυτόν τον όρο δέχθηκαν να μιλήσουν στη φωτογράφο) και γίνονται κάποιες άλλες, σύμφωνα με τις επιθυμίες των πελατών.

«Γι’ αυτό και έχουν συσσωρευμένη οργή. Η πορνεία τούς προκαλεί σύνδρομο μετατραυματικού στρες. Με αυτιστικά συμπτώματα. Σαν να ζουν την Ημέρα της Μαρμότας. Υποφέρουν από αϋπνίες, από εφιάλτες και αρκετές καταφεύγουν στα ναρκωτικά για να μπορούν να δουλέψουν» εξηγεί η Μυρτώ Παπαδοπούλου.

Παρομοιάζει την πορνεία στην Ελλάδα με χταπόδι. «Το sex trafficking έχει πολλά πλοκάμια. Το εμπόριο έχει ποικίλα προσωπεία. Για παράδειγμα, ένας Αλβανός –οι Αλβανοί είναι από τους πλέον στυγνούς προαγωγούς –έφερε μια νεαρή Ρουμάνα «πουλώντας» της έρωτα και μια ανέμελη ζωή στην Ελλάδα. Αυτό λέγεται loverboy trafficking». Αλλες εξωθούνται στην πορνεία εξαιτίας κάποιου παιδιού. Οι προαγωγοί σε αρκετές περιπτώσεις, αφού τις αφήνουν εγκύους, κρατούν τα παιδιά των γυναικών και τις αναγκάζουν να εκπορνεύονται. Με τα κορίτσια από την Αφρική, μια πιο πρόσφατη προσθήκη στο ελληνικό εμπόριο του σεξ, ο διακινητής ή ο νταβατζής απειλεί τις ίδιες και τις οικογένειές τους με μαύρη μαγεία.

Από ένα αρχείο χιλιάδων καρέ έχει καταρχήν επιλέξει 70 φωτογραφίες. Παράλληλα οργανώνει ένα σχετικό ντοκιμαντέρ.

Το σχέδιο της να αναπτυχθεί ένας μηχανισμός ανέλιξης και ένα πλέγμα αφομοίωσης των γυναικών αυτών από την κοινωνία είναι σε φάση υλοποίησης. «Βρέθηκε ξενώνας προστασίας και τα θεραπευτικά εργαστήρια μέσω της Τέχνης αρχίζουν το αμέσως επόμενο διάστημα».

Το θέμα για τη Μυρτώ Παπαδοπούλου δεν εξαντλείται εδώ. Θα συνεχίσει, λέει, την έρευνά της από την πλευρά του πελάτη. «Γνώρισα πελάτη που πηγαίνει εδώ και δέκα χρόνια σε πορνεία και έχει πάει με κανονική γυναίκα μόνο μία φορά στη ζωή του. Είναι κι εκείνοι θύματα της ίδιας συνθήκης και αυτή την πλευρά της θέλω να φωτίσω».n

Τελευταία Νέα