Ανάπτυξη ναι, αλλά με κάθε τίμημα; Το ερώτημα είναι κρίσιμο και γίνεται κρισιμότερο σε περιόδους οικονομικής κρίσης. Εσχάτως ετέθη στην Ισπανία και η κεντροδεξιά κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι απάντησε αρνητικά: όχι, υπάρχουν κάποιες κόκκινες γραμμές στις δυτικές κοινωνίες, τις οποίες οι σύγχρονες Δημοκρατίες δεν μπορούν να υπερβούν. Κι αυτές οι κόκκινες γραμμές δεν αφορούν την παραβίαση της απαγόρευσης του καπνίσματος –διότι αυτήν προτάσσουν ως ελάσσονος σημασίας οι ένθερμοι υποστηρικτές της ανοικοδόμησης του πολυδιαφημισμένου ευρωπαϊκού Λας Βέγκας, που ματαίωσε η κυβέρνηση Ραχόι. Αφορούν κανονιστικές διατάξεις με ρίζες που φθάνουν ώς τις βασικές αρχές του δυτικού νομικού πολιτισμού.

Μιλάμε για τις αρχές της ισονομίας, της φορολογικής ισότητας, του σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του δικαιώματος νομικής προστασίας παντός φυσικού και νομικού προσώπου, που ζήτησε να «χαλαρώσουν» ο 80χρονος αμερικανός δισεκατομμυριούχος Σέλντον Αντελσον, προκειμένου να ανεγείρει το «διαστάσεων Λας Βέγκας» συγκρότημα ξενοδοχείων, καζίνων και άλλων κέντρων ψυχαγωγίας στο Αλκορκόν, περίπου 200 χιλιόμετρα νοτίως της Μαδρίτης. Διότι, όπως διευκρίνισε η αντιπρόεδρος της ισπανικής κυβέρνησης Σοράγια Σάενθ ντε Σανταμαρία, «οι νέοι όροι που έθεσε στην κυβέρνηση η Las Vegas Sands προκειμένου να προχωρήσει στην επένδυση περιελάμβαναν νομοθετικές μεταρρυθμίσεις στο φορολογικό και στη νομική προστασία». Η ισπανίδα πολιτικός πρόσθεσε ότι «η κυβέρνηση οφείλει να προασπίζει τα συμφέροντα όλων των Ισπανών».

Ετσι, η κυβέρνηση της Μαδρίτης γύρισε την πλάτη σε μια επένδυση 30 δισ. δολαρίων (21,8 δισ. ευρώ), που θα δημιουργούσε περί τις 250.000 νέες θέσεις εργασίας. Αν αναλογισθεί κανείς ότι οι θέσεις αυτές θα δημιουργούνταν σε μια χώρα στην οποία το ένα τέταρτο του εργατικού δυναμικού βρίσκεται εκτός αγοράς εργασίας, αντιλαμβάνεται το οικονομικό και κοινωνικό κόστος που έχει η απόφαση της κυβέρνησης Ραχόι να απορρίψει τους όρους του Αντελσον. «Δεν βλέπουμε κανέναν δρόμο συνεννόησης με τη Μαδρίτη σε ό,τι αφορά την πλήρωση των κριτηρίων ώστε να προωθήσουμε το ευρύ αναπτυξιακό σχέδιο που εκπονήσαμε… Το αποτέλεσμα είναι να μην προχωρήσουμε στην αξιοποίηση αυτής της ευκαιρίας», σημειώνει σε ανακοίνωση που εξέδωσε την περασμένη Παρασκευή ο αμερικανός μεγιστάνας.

Σημειωτέον ότι το αρχικό σχέδιο που είχε ανακοινώσει τον περασμένο Φεβρουάριο η εταιρεία του Σέλντον Αντελσον, η Las Vegas Sands, περιελάμβανε την ανέγερση 12 ξενοδοχείων, έξι καζίνων, ενός κέντρου διασκέψεων και επίσης πολυάριθμων κινηματογράφων, εμπορικών κέντρων, εστιατορίων, μπαρ και γηπέδων του γκολφ. Η κεντροδεξιά κυβέρνηση αρχικά υποδέχθηκε με ενθουσιασμό την επένδυση, καθώς ήλπιζε να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη και κυρίως να αναζωογονήσει την αγορά εργασίας.

Από την άλλη πλευρά, πολλοί ήταν εκείνοι που εξαρχής αντιδρούσαν έντονα στην υλοποίηση του σχεδίου. Αλλοι θεωρούσαν ότι θα δημιουργηθεί ένα γιγαντιαίο κέντρο εγκλήματος και ακολασίας, άλλοι διαμαρτύρονταν για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του έργου, άλλοι για την αλλοίωση της πολιτιστικής φυσιογνωμίας της περιοχής, άλλοι, τέλος, μιλούσαν για επικείμενη άρση της απαγόρευσης του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους. Διότι ο Αντελσον είχε ζητήσει μεταξύ άλλων να γίνει μια νομοθετική ρύθμιση ώστε να επιτρέπεται το κάπνισμα στα καζίνα του. Θα έπρεπε, ίσως, να τον πληροφορήσει κάποιος ότι υπάρχει κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα, επίσης όμορφη και τουριστική, στην οποία ό,τι τυπικώς απαγορεύεται ουσιαστικώς όχι μόνο επιτρέπεται αλλά… επιβάλλεται! Του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους συμπεριλαμβανομένου.