Του είχε χαλάσει η μοτοσικλέτα και ήρθε με τα πόδια. Σε ένα καφέ στο Παγκράτι. Δίπλα τα ζευγαράκια ξεκαρδίζονταν, τα αυτοκίνητα γκάζωναν και εμείς για να ακουγόμαστε έπρεπε να μιλάμε δυνατά ο ένας κοντά στο αυτί του άλλου. Φορούσε μαύρα όπως και την ημέρα της βράβευσης, είχε το ίδιο μαλλί βέβαια αλλά η αμηχανία είχε φύγει από το χαμόγελό του.

Αργυρός Λέοντας σκηνοθεσίας στο 70ό Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Βενετίας, βραβείο καλύτερου ηθοποιού στον πρωταγωνιστή της ταινίας του Θέμη Πάνου, βραβείο FEDEORA από τους κριτικούς και το νεανικό βραβείο Arca. Σπουδαία συγκομιδή! Παρ’ όλα αυτά, δεν ήξερα ποιον θα συναντήσω. Δεν ήξερα δηλαδή αν ήταν ένας ψωνισμένος που έκανε ταινίες με τα λεφτά του μπαμπά ή ένας αγοραφοβικός καλλιτέχνης με μισές κουβέντες και αυτές αγγλικές.

Από τα πρώτα λεπτά αναθάρρησα. Μιλούσε καθαρά, χωρίς περικοκλάδες. Ξεκινήσαμε από τα παιδικά του χρόνια στη Λάρισα – εκεί γεννήθηκε το 1977 –, περάσαμε στις γκρίζες ημέρες που ζούμε, στις αρετές και στα ελαττώματά μας και καταλήξαμε να συζητάμε για την κάμερα που χρησιμοποίησε στα γυρίσματα. Την επόμενη ημέρα έγινε το μαχαίρωμα στο Κερατσίνι. Στο τηλέφωνο ήταν αποσβολωμένος. «Δεν το χωράει ο νους μου. Τι άλλο θα συμβεί για να ξυπνήσουμε;».

Τον Παύλο Φύσσα, το παλικάρι που σκότωσαν ύπουλα, δεν το ήξερε. Είχε γνωρίσει όμως αρκετούς μετανάστες που έχουν ζήσει τη βία και το κυνηγητό στα στενά… Το 2010, τότε που γύριζε το «HomeMade», ένα ντοκιμαντέρ γι’ αυτούς που ζουν «εκτός των τειχών». Πότε κάνει πρεμιέρα η «Miss Violence»; ρώτησα προσπαθώντας να τον γυρίσω στα δικά του. «Πρεμιέρα; 7 Νοεμβρίου στους κινηματογράφους».

Βερολινέζος, έχω μάθει.

Το 2000 πήγα για 6 μήνες για Erasmus και έμεινα 7 χρόνια. Εγκατέλειψα δηλαδή την Καλών Τεχνών της Αθήνας για την Καλών Τεχνών του Βερολίνου. Εκεί έχει 10 τμήματα. Αρχιτεκτονική, μουσική, σινεμά, όλα στην Καλών Τεχνών είναι.

Ωραία η ζωή στο Βερολίνο;

Βαρύς χειμώνας, δύσκολος κόσμος, αλλά έχει και κάτι το πολύ γοητευτικό.

Πώς αντιμετώπιζαν τους Ελληνες το 2000;

Μας είχαν μια μεγάλη συμπάθεια. Βέβαια δεν είμαι σίγουρος ότι πάντα καταλάβαιναν τι είμαι. Δηλαδή είτε τους έλεγες «είμαι Ιταλός» είτε «είμαι Eλληνας», αυτοί σου έλεγαν «θάλασσα, πίτα, γύρος». Και έδειχναν μια υπεροψία και έναν σνομπισμό κάποιες φορές. Και το 2000 ήταν ακόμη πολύ σοβινιστές.

Αγαπούν τις τέχνες όμως.

Τις αγαπούν και κάποια στιγμή συνειδητοποίησαν ότι μπορούν να το κάνουν και επιχείρηση. Οπως το έκαναν και οι Αγγλοι πιο πριν. Εδωσαν πολλά λεφτά, έφεραν σπουδαίους καθηγητές και εδραίωσαν τα πανεπιστήμιά τους.

Είχες γερμανούς φίλους;

Μόνο Γερμανούς. Γι’ αυτό έμαθα και τη γλώσσα σε έξι μήνες.

Μια φορά ένας Γερμανός μου είχε πει ότι «οι Ελληνες είναι Τούρκοι που νομίζουν ότι είναι Ιταλοί».

Αυτό το λένε συνήθως οι Τούρκοι.

Παρέα με Τούρκους έκανες;

Οι Τούρκοι, παραδόξως, στο Βερολίνο ήταν λίγο αρνητικοί με τους Ελληνες. Οσες φορές έτυχε να βρεθώ μαζί τους σε παρέες έβγαζαν ένα κόμπλεξ.

Πόσα λεφτά σού στοίχισε η «Miss Violence»;

Λίγα. Οι παραγωγοί λένε είναι κάτω από ένα. Για τους έξω είναι τα λεφτά του κέτερινγκ, τα λεφτά που δίνουν για τους σοφέρ των πρωταγωνιστών.

Ποιος έδωσε τα λεφτά;

Λεφτά έδωσε μόνο ο Χρήστος Κωνσταντακόπουλος.

Πώς τον βρήκες;

Από το Ιντερνετ.

Εστειλες e-mail δηλαδή;

Οχι, πήρα τηλέφωνο, το σήκωσε μια γραμματέας, λέω «καλημέρα, θέλω ένα ραντεβού με τον παραγωγό». Μου λέει «μπορείτε την άλλη εβδομάδα;». Λέω «βεβαίως». Πήγα, μιλήσαμε, μου λέει «θα διαβάσω το σενάριο», του έδωσα και κάποιες μικρού μήκους, ένα ντοκιμαντέρ, μία μεγάλου μήκους, τα είδε και με πήρε το βράδυ και μου λέει «προχωράμε».

Αν βγάλει λεφτά η ταινία θα τα πάρει όλα ο παραγωγός;

Θα πάρει αυτά που έβαλε. Δεν θα τα πάρει όλα. Είναι πολύ αξιοπρεπής άνθρωπος. Αγαπάει το σινεμά, δεν είναι το λαμόγιο που λέει «τζογάρω μήπως βγάλω λεφτά».

Η ταινία είναι γυρισμένη στην Αθήνα;

Γλυφάδα, Νέο Φάληρο, αλλά όλα Αθήνα. Ξεκινήσαμε 3 Σεπτεμβρίου, πριν από έναν χρόνο, και το τελευταίο γύρισμα ήταν 7 Γενάρη. Είχαμε σταματήσει και κάποια στιγμή γιατί τα παιδάκια που έπαιζαν στην ταινία είχαν σχολείο.

Πόσο διαρκεί;

99 λεπτά μαζί με τους τίτλους τέλους.

Α, δεν είσαι της σχολής των «μεγάλων» ταινιών.

Οχι, δεν μ’ αρέσει. Πρέπει να σεβαστείς και τον χρόνο του θεατή. Νομίζω ότι μια ταινία από 90 έως 120 λεπτά είναι μια χαρά. Το πρώτο cut ήταν 2 ώρες και 40 λεπτά, το είδα και σε μια νύχτα το έκανα 100 λεπτά.

Και τη στέλνεις στη Βενετία.

Το Κέντρο Κινηματογράφου τη στέλνει τον Μάιο, μαζί με άλλες πολλές ταινίες, στο Φεστιβάλ των Καννών. Δεν την παίρνουν αλλά στη Βενετία ενθουσιάζονται και την αγαπάνε. Τα υπόλοιπα τα ξέρεις. Φεύγουμε με 4 βραβεία, 2 παράλληλα και 2 βασικά.

Ποιος σου είπε πρώτος για το βραβείο;

Κανένας. Από τον Μπερτολούτσι το άκουσα.

Δεν σε είχαν ειδοποιήσει;

Οχι. Για τον ηθοποιό κάτι είχαμε υποψιαστεί, γιατί ζήτησαν να έρθει πίσω, αλλά το σκηνοθεσίας δεν το ξέραμε. Μέχρι την ώρα που είπε ο Μπερτολούτσι ότι «το βραβείο σκηνοθεσίας πάει στον Αλέξανδρο Αβρανά». Μη με ρωτήσεις τι αισθάνθηκα, ούτε θυμάμαι. Δηλαδή δεν το πίστεψα. Γιατί είναι και δύσκολο να πάρεις δύο βραβεία. Εχει γίνει, νομίζω, τρεις φορές στα 70 χρόνια του Φεστιβάλ.

Σε πόσες χώρες θα βγει η ταινία;

Τον Νοέμβριο θα παιχτεί σε Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία –μεταγλωττισμένη βέβαια. Είναι μια ιστορία που δεν μ’ αρέσει, αλλά τι να κάνω; Στη Γερμανία άλλωστε έχουν πάνω από 2 εκατομμύρια αναλφάβητους.

Πόσο καπνίζεις;

Δυο-τρία πακέτα. Είμαι και υπερκινητικό παιδί, δεν μπορώ να κάτσω ήσυχος.

Πίνεις κιόλας;

Οχι, δεν πίνω γιατί έχω έλκος.

Πάντα ήσουν υπερκινητικός;

Από μικρός. Δηλαδή έβλεπα το κόκκινο για τους πεζούς και έκανα στροφές γύρω απ’ το φανάρι μέχρι ν’ ανάψει πράσινο.

Οι γονείς σου τι ήθελαν για σένα;

Να γίνω αρχιτέκτονας και να αναλάβω την τεχνική εταιρεία που είχε ο πατέρας μου με τα δύο του αδέλφια. Αλλά εγώ δε μπορούσα να μπω σε αυτή τη ρουτίνα.

Στη Λάρισα μεγάλωσες;

Μέχρι τα 17 μου.

Κινηματογράφο έβλεπες;

Εβλεπα τους κλασικούς, Παζολίνι, Φασμπίντερ, αλλά και πολύ αμερικάνικο και σίριαλ αμερικάνικα. Η Λάρισα δεν είχε και πολλές επιλογές. Πήγαινα στο Θεσσαλικό Θέατρο, Αννα Βαγενά, Κώστας Τσιάνος. Και άκουγα πανκ, από Sex Pistols μέχρι ό,τι μπορείς να φανταστείς. Ηταν η αντίδρασή μου απέναντι στα ελληνάδικα κι όλα αυτά που ποτέ δεν τα συμπάθησα.

Το σενάριό της «Miss Violence» έχεις πει ότι είναι πραγματικό;

Ημουν στο Βερολίνο το 2010 και άκουσα από έναν γάλλο casting director ότι ένα κοριτσάκι αυτοκτόνησε. Σοκαρίστηκα. Μετά είδα ότι αυτοκτονούν παιδιά 6, 7, 8 χρόνων και λέω «μα τι έχουν δει αυτά τα παιδιά και αυτοκτονούν;». Και έτσι έγραψα αυτό το σενάριο και ταυτόχρονα έψαχνα και για χρήματα. Αλλά μετά τα βραβεία που είχα πάρει στη Θεσσαλονίκη με την πρώτη ταινία υπήρχε ένα αρνητικό κλίμα απέναντί μου.

Αρνητικό από ποιους;

Από κάποιους που δεν ήθελαν να υπάρχω. Αλλά δεν θέλω να ανοίξουμε αυτή την κουβέντα. Ο ελληνικός κινηματογράφος είναι γεμάτος μικροσυμφέροντα. Πάντως τα νέα παιδιά φαίνεται να έχουν αλλάξει μυαλά. Και βλέπεις ότι ενώ τέλειωσαν οι κρατικές επιχορηγήσεις, κάποιοι κάνουν αριστουργήματα με 10.000, όπως είναι το «Αγόρι που τρώει το φαγητό του πουλιού», του Εκτορα.

Παλιότερα ο παραγωγός κρατούσε ένα τεράστιο ποσό από την ταινία, για το γραφείο του, το αυτοκίνητό του, και σου έλεγε «κάνε την ταινία με τα υπόλοιπα». Αρα είχες έναν νταβατζή πάνω απ’ το κεφάλι σου, που είχε τον τρόπο να παίρνει τα λεφτά από το κράτος. Γι’ αυτό έκαναν ταινίες οι ίδιοι και οι ίδιοι, αυτοί που είχαν άκρες στον κρατικό μηχανισμό.

Οι κολλητοί της εξουσίας.

Ναι, οι κυβερνήσεις πέφτανε αυτοί μένανε. Σαν τους προύχοντες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που τη μία ήταν με τον Τούρκο και την άλλη με τον Ελληνα, ό,τι έλεγε το συμφέρον τους. Και έπρεπε να έρθουν οι Αρβανίτες για να κάνουν την Επανάσταση.

Τι θα ήταν επανάσταση σήμερα;

Ελα ντε. Το πρώτο είναι να παίρνεις θέση. Να ψηφίζεις, να συμμετέχεις, να τολμάς. Δηλαδή ωραία, να πάμε να τα σπάσουμε κόντρα στο κατεστημένο, αλλά δεν φτάνει αυτό. Πρέπει να βρούμε τι θα βάλουμε στη θέση των σπασμένων. Κάποια στιγμή στη Βενετία μίλησα για την προσωπική ευθύνη του καθενός μας.

Τελευταία Νέα