Δύο «ταχυτήτων» θα είναι, όπως όλα δείχνουν, η ρύθμιση για την απελευθέρωση των επαγγελματικών μισθώσεων, την αλλαγή δηλαδή του σημερινού καθεστώτος της δωδεκαετούς (μπορεί να φθάσει και στα 16 χρόνια) προστασίας από την έξωση των ενοικιαστών καταστημάτων και γραφείων. Διαφορετικά μέτρα και σταθμά θα ισχύσουν πιθανότατα για τις υφιστάμενες μισθώσεις, όπου η προσαρμογή στις απαιτήσεις της τρόικας για οριζόντια απελευθέρωση της σημερινής ομπρέλας προστασίας μπορεί να είναι πιο ήπια και σταδιακή, και διαφορετική για τις καινούργιες, αυτές δηλαδή που θα συναφθούν μετά την ψήφιση της ρύθμισης.

Αν και η επιτροπή που έχει συσταθεί στο υπουργείο Ανάπτυξης δεν έχει παραδώσει το πόρισμά της, συνεπώς είναι πρόωρο να μιλάει κάποιος για αποφάσεις, το υπουργείο φαίνεται ότι οδεύει προς ένα νέο νομικό πλαίσιο που θα αντιμετωπίζει με άλλο μάτι τις υφιστάμενες από τις καινούργιες μισθώσεις.

Στο πλαίσιο αυτό η απελευθέρωση θα μπορούσε να αφορά σε πρώτη φάση τις παλαιότερες μισθώσεις, εκείνες δηλαδή που έχουν κλείσει δωδεκαετία, κατόπιν εκείνες που έχουν κλείσει δεκαετία, κ.ο.κ. Η ελληνική πλευρά καλείται να παρουσιάσει στην τρόικα την πρότασή της για την επαγγελματική στέγη το αργότερο έως τις 15 Σεπτεμβρίου, γι’ αυτό και η επιτροπή (σ.σ.: απαρτίζεται από εκπροσώπους του υπουργείου, των εμπόρων, των ιδιοκτητών, των κατασκευαστών, των μεσιτών κ.ά.) πρέπει να παραδώσει το πόρισμά της έως το προσεχές Σάββατο 31 Αυγούστου.

Που διαφωνεί η τρόικα. Σήμερα οι ενοικιαστές καταστημάτων και γραφείων προστατεύονται από έξωση εκ μέρους των ιδιοκτητών για διάστημα 12 ετών, με δικαίωμα παράτασης για άλλα τέσσερα· συνολικά δηλαδή για 16 χρόνια. Αν μάλιστα στη δωδεκαετία ο ιδιοκτήτης θελήσει να διώξει τον έμπορο – επιχειρηματία και να πάρει πίσω το ακίνητο, τότε θα πρέπει να του καταβάλει αποζημίωση 24 ενοικίων για τον «αέρα», δηλαδή την αποκατάσταση της άυλης εμπορικής αξίας της επιχείρησης.

Τόσο η πρώτη όσο και η δεύτερη διάταξη έχουν μπει από τα τέλη Ιουνίου στο στόχαστρο της τρόικας, που υποστηρίζει ότι οι δύο αυτές ρυθμίσεις εμποδίζουν πολλούς ιδιοκτήτες να νοικιάσουν τα καταστήματα τους, και ότι πολλοί προτιμούν να τα κρατούν «κλειστά» για χρόνια, εμποδίζοντας την ανάκαμψη της αγοράς ακίνητων.

Το σκεπτικό των ιδιοκτητών αυτών –σύμφωνα πάντα με την τροίκα –είναι πως αν τα μισθώσουν σήμερα θα πετύχουν ένα πολύ χαμηλό τίμημα, αλλά αν η αγορά ανακάμψει σε 2-3 χρόνια από σήμερα, εκείνοι δεν θα μπορούν να εξώσουν τους επιχειρηματίες πριν τη 12ετία, και άρα να τα νοικιάσουν υψηλότερα. Ενας επίσης λόγος κατά τους δανειστές που πολλοί ιδιοκτήτες δεν νοικιάζουν τα καταστήματά τους, είναι επειδή φοβούνται ότι οι μισθωτές τους θα αδυνατούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, και εκείνοι δεν θα μπορούν εύκολα να τους κάνουν έξωση. Με βάση τα παραπάνω, οι δανειστές έχουν ζητήσει από το υπουργείο Ανάπτυξης να φέρει μέσα στον Σεπτέμβριο νέα διάταξη για την επαγγελματική στέγη και εντός του Οκτωβρίου να την έχει νομοθετήσει, κάτι που έχει συμπεριληφθεί και στο Μνημόνιο. Αυτός είναι και ο λόγος που μπροστά στον κίνδυνο αναταράξεων στην αγορά από μια οριζόντια απελευθέρωση συστάθηκε η ειδική επιτροπή στο υπουργείο Ανάπτυξης.

Θα χρειαστεί διαπραγμάτευση

Οποια και αν είναι η απόφαση της ελληνικής πλευράς, η τελευταία θα χρειαστεί να την διαπραγματευθεί εκ νέου με την τρόικα, η οποία στις επαφές του Ιουνίου εμφανίσθηκε απόλυτη, φέρνοντας μάλιστα ως παράδειγμα το τι ισχύει σε άλλες χώρες. Εκεί υπάρχει πλήρης απελευθέρωση στις επαγγελματικές μισθώσεις, που ρυθμίζονται αποκλειστικά μεταξύ του ιδιοκτήτη και του ενοικιαστή.