Η ναυπήγηση του θηριώδους «Maersk Mc-Kinney Moller», του μεγαλύτερου φορτηγού πλοίου μεταφοράς κοντέινερ το οποίο πραγματοποιεί ήδη το παρθενικό του ταξίδι, θα μπορούσε σε μια άλλη συγκυρία να θεωρηθεί ένδειξη ευρωστίας του κλάδου των θαλάσσιων μεταφορών. Καθώς όμως το διεθνές εμπόριο αγαθών και πρώτων υλών βρίσκεται σε κάμψη και το χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος της χρηματοδότησης των εταιρειών, η ναυτιλιακή βιομηχανία μοιάζει να πλέει μεσοπέλαγα εν μέσω φουρτούνας. Ετσι, η κατασκευή του τελευταίου πλοίου που είχε παραγγείλει η δανική Maersk στα ναυπηγεία της νοτιοκορεατικής Daewoo επιβεβαιώνει τους αναλυτές της αγοράς που προβλέπουν ότι οι υπερβολές του κλάδου θα βουλιάξουν ακόμα περισσότερες ναυτιλιακές επιχειρήσεις, που φάνταζαν μέχρι χθες άτρωτες από κάθε κίνδυνο. Μία από αυτές είναι η εταιρεία που ίδρυσαν πριν από 282 χρόνια στο Νιούκαστλ οι αδελφοί Ραλφ και Ρόμπερτ Κλαρκ. Η Stephenson Clark δεν υπάρχει πια καθώς την περασμένη χρονιά πτώχευσε έπειτα από την άρνηση των πιστωτών της να προσφέρουν αναχρηματοδότηση των δανείων της. Τα πρώην στελέχη της παλαιότερης ναυτιλιακής εταιρείας της Βρετανίας δηλώνουν ότι το 2012 ήταν η χειρότερη χρονιά στην ιστορία της εταιρείας, αναφέροντας χαρακτηριστικά στους «Τάιμς» ότι «τα ρευστά διαθέσιμα αρκούσαν μόνο μέχρι να μας βγάλουν από την πρίζα οι τράπεζες».

Μείωση της ζήτησης. Σε ανάλογη κατάσταση βρίσκονται οι περισσότερες εταιρείες του κλάδου, όπως επισημαίνει άλλωστε στην τελευταία έκθεσή του ο οίκος αξιολόγησης Standard & Poor’s. O πρώτος λόγος είναι ότι οι εμπορευματικές μεταφορές παρουσιάζουν κάμψη καθώς η ζήτηση από την Ευρώπη και την Ασία έχει μειωθεί και δεν ανταποκρίνεται στις υπεραισιόδοξες εκτιμήσεις ανάπτυξης των προηγουμένων ετών. Η ευρωζώνη δεν εισάγει πλέον αγαθά όπως την προ κρίσης περίοδο, ενώ η Κίνα έχει περιορίσει σημαντικά τη ζήτηση σε πρώτες ύλες λόγω της πτώσης της παγκόσμιας καταναλωτικής ζήτησης.

Η καθίζηση της ναυτιλίας συμπίπτει με την αδυναμία των τραπεζών να στηρίξουν τους πιο αδύναμους. Οι πιο εκτεθειμένες είναι οι γερμανικές τράπεζες που σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία έχουν χορηγήσει δάνεια 100 δισ. ευρώ σε ναυτιλιακές εταιρείες, ποσό το οποίο αγγίζει το 60% των συνολικών διαθέσιμων κεφαλαίων των 10 μεγαλύτερων τραπεζών της χώρας. Στο κόκκινο βρίσκονται και οι βρετανικές τράπεζες. Η RBS έχει χορηγήσει πιστώσεις 15 δισ. ευρώ σε ναυτιλιακές, εκ των οποίων το ένα τρίτο συγκαταλέγεται πλέον στα «προβληματικά δάνεια» της τράπεζας. Ανάλογη είναι η κατάσταση και για τη Lloyds.

O τρίτος παράγων που δυσχεραίνει την ανάκαμψη της ναυτιλίας είναι η υπερπροσφορά πλοίων καθώς τα τελευταία 13 χρόνια ο αριθμός των ναυπηγούμενων πλοίων αυξανόταν διαρκώς με εξαίρεση μόνο μία χρονιά. Το 2014 θα είναι η πρώτη φορά μετά το 2009 που οι ετήσιες ναυπηγήσεις θα περιοριστούν από τις 2.000 (το 2013) στις 1.000.

Η αρνητική συγκυρία για τον κλάδο αποτυπώνεται και στον δείκτη Baltic Dry Index, που διαμορφώνεται βάσει των διεθνών τιμών ναύλωσης φορτηγών πλοίων. Ο σχετικός δείκτης διαμορφώνεται λίγο πάνω από το περσινό αρνητικό ρεκόρ των 647 μονάδων, απέχοντας πολύ από το ζενίθ των 11.793 μονάδων του 2008. Αλλωστε και τα ναύλα για ένα φορτηγό μεγάλου μεγέθους έχουν κατρακυλήσει στα 7.800 δολάρια την ημέρα, έναντι του ιλιγγιώδους ποσού των 233.000 δολαρίων που είχαν αγγίξει το 2008.

Το μόνο καλό νέο. Το φορτηγό Yong Sheng που διαπλέει αυτές τις ημέρες τη βόρεια ακτογραμμή της Ρωσίας είναι το πρώτο κινεζικό πλοίο που πραγματοποιεί το ταξίδι της αρκτικής διαδρομής (Northern Sea Route), που ενώνει την Ασία με την Ευρώπη. Αυτό φρόντισε να το εκμεταλλευτεί δεόντως το Πεκίνο προβάλλοντας τον διάπλου του Αρκτικού Ωκεανού για πρώτη φορά από κινεζικό πλοίο. Το λειώσιμο των πάγων στην Αρκτική λόγω της κλιματικής αλλαγής που προκαλείται από το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι το μόνο καλό νέο για τη ναυτιλία τα τελευταία χρόνια. Διότι το συγκεκριμένο δρομολόγιο μειώνει την απόσταση ανάμεσα στα λιμάνια του Ρότερνταμ και της Γιοκοχάμα κατά 40% σε σύγκριση με τη διαδρομή μέσω του καναλιού του Σουέζ. Ετσι, για παράδειγμα, το Yong Sheng θα φτάσει στο ολλανδικό λιμάνι σε 35 ημέρες αντί για 48 που θα χρειαζόταν από το μέχρι πρότινος συντομότερο δρομολόγιο. Φέτος είναι η πρώτη χρονιά που έχουν δοθεί από τη Ρωσία 400 σχετικές άδειες διάπλου σε πλοία μεταφοράς εμπορευμάτων.

Τελευταία Νέα