Τα πέντε σενάρια για το νέο πακέτο

Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε αιτιολόγησε μεν τη δημόσια παραδοχή του ότι «θα απαιτηθεί ένα νέο πρόγραμμα για την Ελλάδα», αλλά απέφυγε και χθες οποιαδήποτε λέξη για το πόσα θα χρειαστούν και πού θα βρεθούν. Η εφημερίδα «Βελτ» κωδικοποίησε τα σενάρια που κυκλοφορούν σε πέντε πιθανούς τρόπους για τη νέα βοήθεια στην Ελλάδα.

Ενίσχυση από τον προϋπολογισμό της ΕΕ

Στην απόφαση για το ισχύον δεύτερο πρόγραμμα προβλέπονται «ελαφρύνσεις στη συγχρηματοδότηση έργων από τα διαρθρωτικά ταμεία», εάν η Αθήνα υλοποιήσει τους όρους και παρ’ όλα αυτά χρειάζεται πρόσθετη βοήθεια. Αυτό διαφαίνεται ήδη τώρα. Η Ελλάδα θα μπορεί να διεκδικήσει περισσότερα από τα διαρθρωτικά ταμεία με ακόμη μικρότερη εθνική συμμετοχή. Υπό κανονικές συνθήκες η εθνική συμμετοχή είναι ένα τρίτο του κόστους, αλλά για την Ελλάδα έχει μειωθεί στο 5% για περιορισμένο χρόνο. Κάποια δισ. ευρώ μπορεί να αντληθούν αν παραταθεί η ειδική μεταχείριση για την Ελλάδα, αλλά «αυτό δεν συνιστά τρίτο πρόγραμμα βοήθειας», λέει ευρωπαίος διπλωμάτης στη «Βελτ».

Δεύτερο κούρεμα

Μήνες τώρα συζητείται το δεύτερο κούρεμα του ελληνικού χρέους επειδή οικονομολόγοι εκτιμούν ότι στο σημερινό του ύψος είναι μη διαχειρίσιμο. Μετά το πρώτο κούρεμα 100 και πλέον δισ. ευρώ για τους ιδιώτες πιστωτές τον Μάρτιο του 2012 που ήταν το «ριζοσπαστικότερο μέτρο κατά τη διάρκεια της κρίσης», η χώρα δεν έχει πλέον ιδιώτες πιστωτές. Το δεύτερο κούρεμα θα επιβάρυνε τις χώρες της ευρωζώνης, αλλά η γερμανική κυβέρνηση το αποκλείει κατηγορηματικά. Επιπρόσθετα, θα έπρεπε στην περίπτωση αυτή να αποσαφηνιστεί τι θα συμβεί με τα ομόλογα αξίας 30 δισ. ευρώ που έχει η ΕΚΤ. Αλλά η Τράπεζα δεν μπορεί να παραιτηθεί από τις αξιώσεις της, διότι αυτό θα ισοδυναμούσε με δημοσιονομική χρηματοδότηση κράτους, κάτι που απαγορεύεται νομικά.

Μείωση επιτοκίων, επιμήκυνση

Η Ελλάδα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, θα χρειαστεί περί τα 10 δισ. ευρώ, συν – πλην, για να καλύψει το κενό στο υπάρχον πρόγραμμα. «Αυτό δεν είναι συγκρίσιμο με τον τριψήφιο αριθμό δισεκατομμυρίων των πρώτων δύο προγραμμάτων», λέει στη «Βελτ» ο οικονομολόγος της Deka-Bank Ούλριχ Κάτερ. Η τρύπα αυτή μπορεί να κλείσει με λιγότερο εντυπωσιακά μέτρα: οι χώρες της ευρωζώνης να επιμηκύνουν την αποπληρωμή των ομολόγων ή να μειώσουν τα επιτόκια. Με αυτό το μέτρο στο ισχύον δεύτερο πρόγραμμα η Ελλάδα μείωσε το βάρος κατά ένα δισ. ευρώ και μπορεί να επαναληφθεί. Η παραίτηση από τόκους κοστίζει επίσης στους πιστωτές, αλλά δεν θα φανεί άμεσα στον προϋπολογισμό του Σόιμπλε.

To ελληνικό Δημόσιο είναι μεν υπερχρεωμένο, διαθέτει ωστόσο μεγάλη περιουσία σε ακίνητα και επιχειρήσεις. Ο Αντόνιο Μπόργκες είχε υπολογίσει για λογαριασμό του ΔΝΤ το 2011 το ύψος της ακίνητης περιουσίας του ελληνικού Δημοσίου στα 280 δισ. ευρώ. Αυτή η περιουσία θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ως ενέχυρο στους πιστωτές. Η «Βελτ» εκτιμά ότι «πολιτικά μια τέτοια λύση είναι ευαίσθητη, αλλά θα μπορούσε να μπει στο τραπέζι αν περιοριστεί σε ορισμένα ακίνητα».

Νέος δανεισμός

Ο αρχικός σχεδιασμός ήταν η Ελλάδα να σταθεί στα πόδια της με την ολοκλήρωση του δεύτερου προγράμματος στα τέλη του 2014. Αλλά η χώρα απέχει πολύ από την έξοδο στις αγορές, οι επενδυτές απαιτούν απαγορευτικά επιτόκια. Εσωτερικό ντοκουμέντο της Μπούντεσμπανκ που αποκάλυψε το «Σπίγκελ» αναφέρει ότι οι Ευρωπαίοι θα πρέπει το αργότερο στις αρχές του 2014, «σε κάθε περίπτωση να αποφασίσουν ένα νέο δανειακό πρόγραμμα για την Ελλάδα». Ωστόσο, ένα τέτοιο νέο πακέτο δεν λύνει το πρόβλημα χρέους της Ελλάδας. Το επιτείνει.