Με τον αέρα που της δίνουν οι δημοσκοπήσεις, η Ανγκελα Μέρκελ επέστρεψε σχετικά ανέμελη από τις διακοπές της στο Νότιο Τιρόλο. Το πρόβλημα της ευρωπαïκής κρίσης έχει κλειδωθεί στο συρτάρι, το κούρεμα του ελληνικού χρέους που θα μεταφραζόταν σε κάποιο είδος επιβάρυνσης για τους γερμανούς φορολογουμένους έχει αποκλειστεί σε όλους τους τόνους και ο υποψήφιος των Σοσιαλδημοκρατών για την Καγκελαρία Πέερ Στάινμπρουκ προσφέρει στην αντίπαλό του τη μία γκάφα μετά την άλλη. Η μόνη φανερή ανησυχία της Καγκελαρίου ενόψει των εκλογών του Σεπτεμβρίου είναι ο εφησυχασμός των ψηφοφόρων της. Υπάρχει όμως και μια κρυφή ανησυχία. Και προκαλείται από τις πιθανές αποκαλύψεις για το εύρος της συνεργασίας των γερμανικών μυστικών υπηρεσιών με τη NSA στα προγράμματα παρακολούθησης της αμερικανικής υπηρεσίας.

Η Καγκελάριος είχε καταδικάσει αρχικά τον αμερικανό Μεγάλο Αδελφό. Οταν αποκαλύφθηκε ότι οι γερμανικές υπηρεσίες ήταν σε γνώση των αμερικανικών υπηρεσιών στο γερμανικό έδαφος, η Ανγκελα Μέρκελ υποσχέθηκε διαφάνεια. Λίγο πριν να φύγει για τις διακοπές της αποκάλυψε ότι η συνεργασία ανάμεσα στις δύο πλευρές είχε αρχίσει όταν καγκελάριος της Γερμανίας ήταν ο Γκέρχαρντ Σρέντερ.

Ο ΧΑΜΠΕΡΜΑΣ. Το θέμα, ωστόσο, παραμένει στην πρώτη γραμμή. Ο γερμανικός Τύπος εξακολουθεί να αφιερώνει πολλές σελίδες στο θέμα και πολλοί πολίτες εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους με εκδηλώσεις διαμαρτυρίας. Στο πλαίσιο αυτό, η γαλλική εφημερίδα «Λε Μοντ» αναζήτησε τη γνώμη του επιφανούς γερμανού διανοητή Γιούργκεν Χάμπερμας, αστέρα της φιλοσοφίας και τελευταίου εκπροσώπου της Σχολής της Φρανκφούρτης.

Αποτελεί σοβαρή απειλή για τη δημοκρατία η δραστηριότητα των μυστικών υπηρεσιών που αποκάλυψε ο Εντουαρντ Σνόουντεν; «Κατ’ αρχάς πρέπει να τοποθετήσουμε την υπόθεση Σνόουντεν στο αμερικανικό πλαίσιο», απαντά ο Χάμπερμας. «Ο Τζορτζ Μπους εκμεταλλεύτηκε την 11η Σεπτεμβρίου για να χειραγωγήσει το απόλυτα κατανοητό τραύμα των αμερικανών πολιτών. Δηλητηρίασε την πολιτική κουλτούρα της χώρας του ενισχύοντας την υστερία στη δημόσια ζωή. Με αυτόν τον τρόπο κατάφερε να εξασφαλίσει μια πλειοψηφία όχι μόνο για τον πόλεμο στο Ιράκ αλλά και για να ενισχύσει την κυβέρνηση με εξουσίες κατά παράβαση του Συντάγματος. Με τον Πατριωτικό Νόμο, οι μυστικές υπηρεσίες απαλλάχθηκαν από κάθε έλεγχο», προσθέτει.

Ο Γιούργκεν Χάμπερμας επισημαίνει ακόμη ότι οι μυστικές συναντήσεις του Μπαράκ Ομπάμα με τους επικεφαλής της Google, του facebook, της Yahoo και της Microsoft αποδεικνύουν ότι η ισχύς των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών μάς αφορά όλους. «Το Ιντερνετ δεν έχει σύνορα», υπενθυμίζει. Οταν ερωτάται από τον γάλλο δημοσιογράφο εάν ο Μπράντλεϊ Μάνινγκ, ο Εντουαρντ Σνόουντεν και ο Τζούλιαν Ασάνζ είναι ήρωες ή προδότες, ο Χάμπερμας κάνει έναν διαχωρισμό. «Ισως πρέπει να εξαιρέσουμε τον Ασάνζ. Αλλά όλοι οι δημοκράτες οφείλουν σεβασμό απέναντι σε πρόσωπα, όπως ο Μάνινγκ και ο Σνόουντεν για το εξαιρετικό θάρρος που επέδειξαν ως πολίτες», απαντά.

Ο γερμανός φιλόσοφος υπενθυμίζει, πάντως, ότι η δημοκρατία στην Ευρώπη δεν κινδυνεύει μόνο από τα συστήματα παρακολούθησης των αμερικανικών υπηρεσιών αλλά και από την πολιτική που επιβάλλει η γερμανική κυβέρνηση στους εταίρους της για την έξοδο από την κρίση. «Ο κίνδυνος να προκύψει ένα ακροδεξιό κύμα από τις ευρωεκλογές είναι υπαρκτός», καταλήγει.

Ο φιλόσοφος για τα δικαιώματα

«Οι ευρωπαϊκοί λαοί πρέπει να ασκήσουν πίεση στις κυβερνήσεις τους, ώστε να μην υποτάξουν τα δικαιώματά τους κατά παράβαση του Συντάγματος στην ανάγκη για ασφάλεια», δηλώνει σε συνέντευξή του στη «Μοντ» ο Χάμπερμας