Κάποιοι το χαρακτηρίζουν σκωπτικά πλατωνικό νόμισμα, αφού δεν αντιστοιχεί σε πραγματικό πλούτο (εθνική οικονομία ή πολύτιμο μέταλλο). Για τους πιο ψαγμένους οικονομολόγους, το 2013 «θα είναι η χρονιά του». Και βέβαια, για τη συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων, το όνομα bitcoin δεν σημαίνει απολύτως τίποτα.

Πρόκειται για ένα όχι και τόσο νέο προϊόν της ψηφιακής τεχνολογίας, το οποίο κυκλοφορεί περισσότερο από τέσσερα χρόνια, αλλά έγινε ευρύτερα γνωστό μόλις τις τελευταίες ημέρες. Ο λόγος είναι ότι η αξία του εικονικού νομίσματος εκτινάχθηκε στα 140 δολάρια, ενώ μέχρι και πριν από λίγους μήνες η ισοτιμία του μόλις που ξεπερνούσε τα 10 δολάρια. Ο υπερδιπλασιασμός της ισοτιμίας του bitcoin προς το αμερικανικό νόμισμα τις δύο τελευταίες εβδομάδες ξύπνησε μαύρες μνήμες από το 2008 στους χρηματιστές και στους τραπεζίτες σε ολόκληρο τον κόσμο, καθώς η αγοραστική φρενίτιδα δεν αποκλείεται να καταλήξει σε εκκωφαντικό σκάσιμο φούσκας. Βέβαια, δεν είναι η πρώτη φορά στη σύντομη ιστορία του νομίσματος που η ισοτιμία του εκτινάσσεται σε σύντομο χρονικό διάστημα. Στα μέσα του 2011 το bitcoin παρουσίασε εντυπωσιακές διακυμάνσεις, μικρότερης όμως κλίμακας από το ράλι των τελευταίων εβδομάδων.

Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι το νόμισμα είναι ήδη υπερτιμημένο, άλλοι όμως προβλέπουν ότι τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα θα συνεχιστεί η ανοδική πορεία.

Το bitcoin μάλιστα δεν αφήνει ασυγκίνητους ούτε τους χάκερ, που επιτέθηκαν χθες στα online ανταλλακτήρια του νομίσματος προκαλώντας σημαντική υποχώρηση της τιμής του. Μετά την επίθεση οι συναλλαγές στην πλατφόρμα MTGox γίνονταν χθες με προβλήματα. Επιπλέον η ιστοσελίδα Instawallet, στην οποία οι χρήστες αποθηκεύουν bitcoin, βγήκε εκτός λειτουργία μετά το συμβάν.

Ο ξαφνικός έρωτας για το νόμισμα που κυκλοφορεί μόνο στο Διαδίκτυο και μέσω email οφείλεται στην απόφαση των ρυθμιστικών Αρχών των ΗΠΑ να νομιμοποιήσουν το bitcoin. Το αμερικανικό Δίκτυο Οικονομικού Εγκλήματος δεν συμπεριέλαβε το συγκεκριμένο νόμισμα στον κατάλογο των υπόπτων για ξέπλυμα χρήματος που εξέδωσε στα τέλη Μαρτίου, ανάβοντας πράσινο φως στους κερδοσκόπους. Ακόμα και η πρόσφατη κρίση στην Κύπρο βοήθησε στην ανατίμησή του καθώς η πιθανολογούμενη έξοδος της χώρας από το ευρώ έκανε κάποιους να σκεφθούν την εγκατάσταση ΑΤΜ στην Κύπρο, που θα δέχονταν συναλλαγές σε bitcoin.

Το επόμενο βήμα για την επέκταση της διαδικτυακής κυκλοφορίας του νομίσματος θα ήταν η υιοθέτηση κανόνων διαφάνειας, καθώς σήμερα οι συναλλαγές πραγματοποιούνται με μόνο προαπαιτούμενο μια ηλεκτρονική διεύθυνση ταχυδρομείου (email), η οποία μπορεί να είναι διαφορετική για κάθε αγορά. Δικλίδες ασφαλείας υπάρχουν, βέβαια, το σπάσιμο όμως των αλγορίθμων δεν είναι και τόσο δύσκολη δουλειά για τους επίδοξους χάκερ. Οι πιο επιφυλακτικοί οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι το οικοδόμημα του bitcoin «είναι εξαιρετικά εύκολο να καταρρεύσει ανά πάσα στιγμή».

Τι είναι το bitcoin;

–Πρόκειται για «εικονικό νόμισμα» που διακινείται μέσω Διαδικτύου χωρίς να υπάρχει σε χαρτονομίσματα ή σε κέρματα. Χρησιμοποιείται για αγορές αγαθών ή υπηρεσιών με διαδικασία αντίστοιχη της αγοράς μέσω πιστωτικής κάρτας στο Διαδίκτυο.

Γιατί να χρησιμοποιήσει κάποιος το bitcoin και όχι ένα κανονικό νόμισμα;

–Γιατί έτσι παρακάμπτει τις τράπεζες και τις προμήθειες που χρεώνουν για τη χρήση πιστωτικών καρτών. Επιπλέον, το bitcoin εμφανίζεται ως αποθεματικό νόμισμα. Τον περασμένο Νοέμβριο η ισοτιμία με το δολάριο ήταν στο 1:10 ενώ τις προηγούμενες ημέρες άγγιξε το 1:140 (bitcoin/δολάριο).

Ποιος κερδίζει από την κυκλοφορία του;

–Το εικονικό νόμισμα με την παράξενη ονομασία (προέρχεται από τον όρο bit της ψηφιακής τεχνολογίας) εφευρέθηκε από κάποιον με το ψευδώνυμο Σατόσι Νακαμότο (αγνώστων λοιπών στοιχείων) και κυκλοφόρησε το 2009. Στην πραγματικότητα, τον ρόλο του κεντρικού τραπεζίτη παίζει μια ανοιχτή διαχειριστική ομάδα, η οποία όμως δεν χρεώνει έξοδα συναλλαγών.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι;

–Ο βασικός κίνδυνος είναι η δημιουργία μιας τεράστιας φούσκας, δεδομένου ότι αυτή τη στιγμή κυκλοφορούν 11 εκατ. bitcoin με τρέχουσα αξία 1,4 δισ. δολάρια. Κανείς δεν μπορεί να εμποδίσει τους κερδοσκόπους να ποντάρουν στην κατάρρευση του νομίσματος. Αντίθετα, για την αποφυγή υπερπληθωρισμού υπάρχει μια βαλβίδα ασφαλείας καθώς έχει θεσπιστεί ανώτατο όριο κυκλοφορίας 21 εκατ. «νομισμάτων» bitcoin.