Η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη θα προκαλέσει έως 80 εκατομμύρια νέα κρούσματα ελονοσίας· ήδη έχει ξεσπάσει πρωτοφανής επιδημία στην Κένυα· το Ναϊρόμπι, που κάποτε ήταν απαλλαγμένο από κουνούπια, σήμερα έχει κατακλυστεί από αυτά· η ελονοσία απειλεί να επιστρέψει δριμύτερη ακόμα και στην Ιταλία. Αλήθεια ή ψέματα;


Παρότι η ελονοσία έχει εξαλειφθεί από πολλές ανεπτυγμένες χώρες, εξακολουθεί να απειλεί τη δημόσια υγεία σε 100 κράτη και εδάφη. Σύμφωνα με τη UΝΙCΕF και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, κάθε χρόνο εμφανίζονται 350500 εκατομμύρια κρούσματα και πεθαίνουν ένα εκατομμύριο άνθρωποι – το 75% παιδιά από την Αφρική. Εντούτοις η πρόληψη και η αντιμετώπιση

ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ

Λένε πως το φαινόμενο του θερμοκηπίου ίσως «παίξει αποφασιστικό ρόλο στην επιστροφή της ελονοσίας»

της ελονοσίας είναι σχετικά απλή: χρειάζεται να εφοδιαστεί ο πληθυσμός με κουνουπιέρες για τα κρεβάτια, να ψεκαστούν με εντομοκτόνα οι τοίχοι των σπιτιών… και να χορηγηθούν στους ασθενείς τα κατάλληλα φάρμακα.

Αυτές είναι οι ευρέως αποδεκτές αλήθειες. Στα υπόλοιπα είναι που υπάρχουν έριδες. Η ελονοσία έχει γίνει για τους οικολόγους ένα είδος «τεστ» για το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Στην Ιταλία λόγου χάρη η μεγαλύτερη περιβαλλοντική οργάνωση, Legambiente, υποστήριξε πως η υπερθέρμανση της Γης μπορεί να «παίξει αποφασιστικό ρόλο στην επιστροφή της ελονοσίας», η οποία μαινόταν επί αιώνες στη χώρα έως το 1962. Οι γιατροί ωστόσο διαφωνούν πλήρως: «Η ιδέα ότι οι κλιματικές αλλαγές μπορεί να αυξήσουν τις επιπτώσεις της ελονοσίας είναι παράλογη διότι όταν αυξάνεται η θερμοκρασία υπάρχει λιγότερο νερό για να επωαστούν τα κουνούπια», δήλωσε στους «Financial Τimes» ο δρ Τζιανκάρλο Ματζόρι, από το Ανώτατο Ινστιτούτο Υγείας (ΙSS).

Οι αριθμοί

Τα κρούσματα ελονοσίας άρχισαν να αυξάνονται τη δεκαετία του 1980 στην Ιταλία, φτάνοντας τα 1.083 το 1999, και κατόπιν μειώθηκαν στα 610 το 2005: όλα ανεξαιρέτως ωστόσο ήταν εισαγόμενα, αφορούσαν είτε Ιταλούς που επέστρεψαν από το εξωτερικό είτε- τα περισσότερα- μολυσμένους αλλοδαπούς που εισήλθαν- πολλοί παρανόμως- στην Ιταλία.

Το Ναϊρόμπι και η «Άβολη αλήθεια»


ΣΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ ΤΟΥ «Η άβολη αλήθεια» ο Αμερικανός πρώην αντιπρόεδρος Αλ Γκορ υποστηρίζει πως το Ναϊρόμπι χτίστηκε σε ασφαλή τοποθεσία «πάνω από τη γραμμή των κουνουπιών», σήμερα όμως έχει κατακλυστεί από κουνούπια- λόγω, φυσικά, των κλιματικών αλλαγών. «Ψέματα», λέει στην «Ιnternational Ηerald Τribune» ο Πολ Ράιτερ, διευθυντής της Μονάδας Εντόμων και Μολυσματικών Ασθενειών στο Ινστιτούτο Παστέρ του Παρισιού και βετεράνος του αμερικανικού Κέντρου για την Πρόληψη Ασθενειών: το Ναϊρόμπι ήταν ήδη επικίνδυνα κατακλυσμένο από κουνούπια όταν δημιουργήθηκετο 1904, μια επιτροπή γιατρών είχε ζητήσει τη μετακίνηση ολόκληρου του δήμου· χτίστηκε χάριν μιας σιδηροδρομικής γραμμής και όχι για λόγους υγείας· είναι σήμερα σχετικά απαλλαγμένο από την ελονοσία· και η μέση θερμοκρασία του δεν έχει αυξηθεί.

Γεμάτο ποτήρι

Αυτή όμως δεν είναι η μοναδική περίπτωση παραπληροφόρησης που στηλιτεύει ο Ράιτερ: πρόσφατα, λέει, το Αssociated Ρress έκανε λόγο για πρωτοφανή επιδημία ελονοσίας στην Καρατίνα της Κένυας, σε υψόμετρο 1.868, «εκεί όπου κάποτε η ασθένεια ήταν άγνωστη». Κι όμως, λέει ο Ράιτερ, «η ελονοσία στην Καρατίνα δεν είναι τίποτε καινούργιο. Μεταξύ Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και δεκαετίας του 1950 καταγράφονται στην περιοχή 10 καταστροφικές επιδημίες».

Όσο για τη βρετανική Έκθεση Στερν που προβλέπει ότι το φαινόμενο του θερμοκηπίου θα προκαλέσει 80.000.000 νέα κρούσματα ελονοσίας, «βασίζεται μόνο σε ένα άρθρο που περιγράφει ένα απλοϊκό μαθηματικό μοντέλο αγνοώντας το προφανές: οι περισσότεροι Αφρικανοί ζουν ήδη σε καυτά σημεία όπου δέχονται έως 300 τσιμπήματα από μολυσμένα κουνούπια κάθε χρόνο, την ώρα που ένα αρκεί. Το ποτήρι είναι ήδη γεμάτο».

Ο Ράιτερ, όπως και πολλοί άλλοι ειδικοί, καλωσορίζουν κάθε πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση της ελονοσίας, όπως την εκστρατεία μη κυβερνητικών οργανώσεων «Όχι πια ελονοσία» και την Πρωτοβουλία εναντίον της Ελονοσίας του Μπους· την παραπληροφόρηση και την ακατάσχετη καταστροφολογία είναι που δεν αντέχουν.