Η Ιστορία είναι πλούσια σε συναρπαστικές ιστορίες και μυστήρια. Αντί να την εκμεταλλευτεί, ο Μελ Γκίμπσον στη νέα του ταινία με θέμα τους Μάγια προτείνει ένα τετριμμένο στόρι «καλών εναντίον κακών». Η πρόταση της επιστήμης φαίνεται πολύ πιο ενδιαφέρουσα: ο πολιτισμός των Μάγια, υποστηρίζει νέα μελέτη, έπεσε θύμα κλιματικών αλλαγών.


Oκαταξιωμένος Βρετανός ιστορικός Φελίπε ΦερνάντεζΑρνέστο δεν είναι καθόλου επιεικής με την τελευταία παραγωγή του Αυστραλού σταρ, η οποία φέρει τον τίτλο «Αpocalypto». Ο Μελ Γκίμπσον, επισημαίνει στους «Τimes», θα μπορούσε να είχε πάρει ένα και μόνο επεισόδιο από την ιστορία των Μάγια (τις περιπέτειες του Σιγιάτζ Κακ, για παράδειγμα, που διέσχισε τον 4ο αιώνα όρη και ζούγκλες για

«ΑΡΟCΑLΥΡΤΟ»

Η νέα ταινία του Μελ Γκίμπσον δεν μπορεί να ξεφύγει από τα κλισέ του Χόλιγουντ, λένε ιστορικοί

να βρει μια νέα δυναστεία σε μια από τις σπουδαιότερες πόλεις των Μάγια) και να είχε φτιάξει μια μαγευτική ταινία. «Αλλά το Χόλιγουντ αδυνατεί να ξεφύγει από τα κλισέ του… Το «Αpocalypto» είναι ένα ακόμα συνονθύλευμα, δήθεν γύρω από τους Μάγια, όπου οι καλοί αντιμετωπίζουν τους κακούς. Θα μπορούσε κάλλιστα, αντί για την Κεντρική Αμερική, να τοποθετείται στην Άγρια Δύση».

Και οι «καλοί» και οι «κακοί» στην ταινία είναι πρωτόγονοι, απλώς οι πρώτοι είναι ευγενείς πρωτόγονοι και οι δεύτεροι χαμερπείς. Από τη μια βρίσκονται οι καλοί, περιποιητικοί, οικολογικά ορθοί, παροικούντες τα δάση Μάγια, που αγαπούν τα παιδιά και περνούν τον χρόνο τους κυνηγώντας, αφηγούμενοι ιστορίες και κάνοντας βαρετές φάρσες. Από την άλλη, βρίσκονται οι κακοί, φασιστικοί, ηθικά εξαχρειωμένοι, παροικούντες τις πόλεις Μάγια, που μισούν το δάσος, σφαγιάζουν και υποδουλώνουν τους κατοίκους του, λεηλατούν τη φύση και ποτίζουν τους θεούς τους με ανθρώπινο αίμα. Στο τέλος, θα νικήσουν οι κάτοικοι των δασών.

Η πραγματική ιστορία είναι πολύ πιο περίπλοκη και πολύ πιο αινιγματική. Ουδείς γνωρίζει ακόμα με βεβαιότητα τον λόγο για τον οποίο παρήκμασε ο πολιτισμός των Μάγια και ερήμωσαν, τον 9ο και 10ο αιώνα, οι πεδινές πόλεις. «Ίσως οι πόλεμοι, οι επαναστάσεις, η οικολογική αδιαφορία», συνοψίζει ο Φερνάντεζ-Αρνέστο. Σύμφωνα πάντως με μια νέα διεθνή επιστημονική έρευνα υπό την καθοδήγηση του Γκέραλντ Χάουγκ, από το Κέντρο Γεωλογικών Μελετών του Πότσδαμ, που δημοσιεύεται σήμερα στην επιθεώρηση «Νature», τόσο η παρακμή του πολιτισμού των Μάγια όσο και η παρακμή της δυναστείας Τανγκ, μιας από τις σημαντικότερες στην ιστορία της Κίνας, οφείλονται πιθανώς στις αλλαγές του κλίματος. Η κατάρρευση των δύο αυτών μεγάλων πολιτισμών, σημειώνουν οι ερευνητές, συμπίπτει με τις δραστικές κλιματικές μεταβολές που σημειώθηκαν την περίοδο 700-900 μ.Χ. Η ξηρασία και η επακόλουθη καταστροφική μείωση της αγροτικής παραγωγής επέφεραν μια σχεδόν γενική εξαθλίωση του πληθυσμού, με συνέπεια βαθύτατες εντάσεις και εξαφάνιση των κοινωνιών.

Ο πολιτισμός των Μάγια


ΠΡΙΝ ΚΑΤΑΚΤΗΣΟΥΝ οι Ισπανοί το Μεξικό, οι Μάγια, ένας λαός Ινδιάνων της Κεντρικής Αμερικής, είχαν αναπτύξει τον λαμπρότερο πολιτισμό του Δυτικού Ημισφαιρίου.

ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ διακρίνουν τρεις περιόδους: την Προκλασική (200 π.Χ.- 250

μ.Χ.), την Κλασική (250- 950 μ.Χ.) ή περίοδο της ακμής, κατά την οποία επινοήθηκαν εικονογραφική γραφή και ηλιακό ημερολόγιο 365 ημερών, αναπτύχθηκε η αρχιτεκτονική (με έμφαση στις πυραμίδες) και ο γραπτός και γλυπτός διάκοσμος των ταφικών ναών, και τη Μετακλασική (950- 1500 μ.Χ.) ή περίοδο της παρακμής.

Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ των Μάγια μαρτυρά μια αυστηρά ιεραρχημένη κοινωνία οργανωμένη σε πόλειςκράτη με επικεφαλής μια αριστοκρατία η οποία διέπεται από θεοκρατικό σύστημα. Οι κοινοί πολίτες, η πλειονότητα του πληθυσμού, είναι απλοί εργάτες. Βασικές ενασχολήσεις των Μάγια ήταν η γεωργία, η κτηνοτροφία, το εμπόριο και ο πόλεμος.

ΟΤΑΝ ΟΙ «πολιτισμένοι» Ευρωπαίοι ανακάλυψαν την Αμερική θεώρησαν τους λαούς της απολίτιστους και κατέστρεψαν πολλά από τα επιτεύγματά τους.

ΣΗΜΕΡΑ, ΟΙ εναπομείναντες στο Μεξικό (περί τους 800.000) Μάγια είναι αγρότες και ρωμαιοκαθολικοί, αν και διατηρούν πολλές αρχαίες δοξασίες.

Τελευταία Νέα