Θύλακας – θηλιά για τους Παλαιστινίους

Αλ Μαουάσρι, μια στενή λωρίδα παλαιστινιακής γης, σφηνωμένη ανάμεσα στη

θάλασσα και τους οικισμούς των Εβραίων εποίκων. Εδώ, το χθες και το σήμερα

διαφέρουν σαν τη μέρα με τη νύχτα. Από σημαντικός ψαρότοπος της ανατολικής

Μεσογείου η περιοχή κατάντησε ένα απρόσωπο γκέτο. Το Ισραήλ απαγόρευσε την

πρόσβαση στη θάλασσα καταδικάζοντας τους ψαράδες στην απόλυτη ένδεια. Οι

κάτοικοι εναποθέτουν όλες τις ελπίδες τους στην επικείμενη ισραηλινή

αποχώρηση. Μετρούν και τα λεπτά.

Ο Ναΐμ Μαχμούντ Αμπού Χανούν είναι ένας υπερήφανος άνδρας. Το ηθικό του,

ωστόσο, έχει καμφθεί από τα τέσσερα χρόνια που πέρασε, αυτός και η οικογένειά

του, ζώντας χάρη στη βοήθεια (αλεύρι, ρύζι και φασόλια) που προσέφεραν ο ΟΗΕ

και η σαουδαραβική κυβέρνηση. Στέκεται μπροστά σε ένα θλιβερό φόντο από

άχρηστες, σκουριασμένες τράτες. Ο Αμπού Χανούν δείχνει τους παρατημένους

φανούς, εξηγεί πώς παρέσυραν άλλοτε τις νύχτες στα δίχτυα των ντόπιων ψαράδων

ολόκληρα κοπάδια από σαρδέλες. Τα ψάρια τοποθετούνταν αμέσως σε καταψύκτες και

έπειτα τα πουλούσαν στην αγορά του Χαν Γιούνες έναντι 100 σέκελ, περίπου 17

ευρώ, το κιβώτιο. Ξεμάκραιναν μέχρι και 12 χιλιόμετρα από τις ακτές, ανάλογα.

Όλα αυτά μέχρι τον Ιανουάριο του 2001.

Δολοφονία. Εκείνο τον μήνα δολοφονήθηκε από Παλαιστίνιο που είχε στη

δούλεψή του ένας Εβραίος έποικος, ο Ρόνι Τσαλάς. «Ήμασταν στη θάλασσα περίπου

20 τράτες όταν ξαφνικά μας πλησίασε ένα σκάφος του στρατού και μας είπε να

βγούμε στη στεριά». Έκτοτε, ο στρατός τους επιτρέπει να βγουν μόνο μέχρι 200

μέτρα από τις ακτές.

Όπως ακριβώς και ο πατέρας του, έτσι και ο Αμπού Χανούν είναι ψαράς και

αγρότης ταυτόχρονα. H περιοχή είναι πλούσια σε γκουάνα, σύκα, ντομάτες,

πιπεριές, γλυκοπατάτες και μελιτζάνες. H μεταφορά όλων αυτών των αγαθών στην

αγορά του Χαν Γιούνες, όμως, λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα, αποδείχθηκε σχεδόν

αδύνατη. «Πριν από τρία χρόνια μεταφέραμε εύκολα γκουάνα στο Χαν Γιούνες και

τα πουλούσαμε 20 σέκελ το κιβώτιο», λέει ο 53χρονος Χαμέλ Ζοράμπ, ένας φίλος

του Αμπού Χανούν. «Τώρα, μπορεί να περιμένω έως και πέντε ημέρες μέχρι να

περάσω ένα φορτίο από το φυλάκιο ελέγχου, και φυσικά τα προϊόντα σαπίζουν.

Αναγκάζομαι να τα πουλάω εδώ, για δύο σέκελ το κιβώτιο, ή απλώς να τα

χαρίζω…».

Μόνο για πεζούς. Το φυλάκιο για το οποίο μιλά ο Ζοράμπ είναι το Τουφάχ,

το μόνο σημείο ελέγχου που λειτουργεί κοντά στο Αλ Μαουάσι. Είναι μόνο για

πεζούς, όμως και τα αγαθά μεταφέρονται υποχρεωτικά «πλάτη με πλάτη», που

σημαίνει ότι πρέπει να εκφορτωθούν όλα από το φορτηγό και να φορτωθούν ξανά

στην άλλη πλευρά. Το 2003, μια ισραηλινή οργάνωση υπέρ των ανθρωπίνων

δικαιωμάτων, η Μπετσελέμ, απεφάνθη σε μια έκθεση για το Αλ Μαουάσι ότι τα

μέτρα του στρατού είχαν περιορίσει τις μετακινήσεις αγαθών στο Χαν Γούνες κατά

90%. «Μια ανυπόφορη ζωή σε έναν απομονωμένο θύλακα», ήταν ο τίτλος της

έκθεσης.

Τη Δευτέρα η εκκένωση 21 εβραϊκών οικισμών

Το «σχέδιο απεμπλοκής» του Ισραήλ, η εκκένωση των 21 εβραϊκών οικισμών της

Λωρίδας της Γάζας και τεσσάρων οικισμών της Δυτικής Όχθης, αναμένεται να τεθεί

επισήμως σε εφαρμογή τη Δευτέρα. Οι έποικοι, ωστόσο, θα έχουν στη διάθεσή τους

48 ώρες για να αποχωρήσουν εκουσίως. Με τη λήξη της προθεσμίας, την Τετάρτη,

αναμένεται να αρχίσει η αναγκαστική απομάκρυνσή τους. Ο Ισραηλινός

πρωθυπουργός Αριέλ Σαρόν αρνήθηκε χθες να ζητήσει από τους εποίκους

«συγγνώμη». Πολλοί από αυτούς αντιδρούν και ορκίζονται να αντισταθούν. Στο Αλ

Μαουάσι, αρκετοί κάτοικοι καταγγέλλουν πως οι έποικοι πετούν πέτρες στα σπίτια

τους και σπάνε τους αγωγούς του νερού. Αλλά δεν τους πολυνοιάζει καθώς το μόνο

που θέλουν είναι να φύγουν. «Όταν θα μας ελέγχει και πάλι η Παλαιστινιακή

Αρχή, θα μπορέσουμε ξανά να ψαρέψουμε». Δεν είναι βέβαιο όμως. Δεν είναι

βέβαιο ότι οι ντόπιοι ψαράδες θα αποκτήσουν ξανά πρόσβαση στο πέλαγος. Δεν

είναι βέβαιο και το ότι η ετοιμόρροπη οικονομία της Γάζας θα καταφέρει να

«βγει», έπειτα από την αποχώρηση, στις αγορές που έχει ανάγκη,

συμπεριλαμβανομένων των αγορών του Ισραήλ και της Δυτικής Όχθης. Οι

διαπραγματεύσεις συνεχίζονται ακόμα. Ο φόβος αποκλεισμού της Γάζας από τους

Ισραηλινούς και μετατροπής της σε μια μεγαλύτερη, απλώς, φυλακή, υπάρχει και

είναι έντονος. H ελπίδα της ελευθερίας, ωστόσο, της απελευθέρωσης αν μη τι

άλλο από το «κελί» της απομόνωσης, είναι πιο δυνατή.

Επιμέλεια: Κίττυ Ξενάκη