Αναζήτηση
Στα λόγια περιορίζονται Ευρωπαϊκή Ένωση και ΝΑΤΟ έναντι της κρίσης στα Σκόπια.
Ένα «ισχυρό μήνυμα» πλην όμως φραστικό προς τους αλβανόφωνους εξτρεμιστές
που χρησιμοποιούν τη βία για αποσταθεροποίηση της ευρύτερης περιοχής της ΠΓΔΜ
αποφάσισε να στείλει χθες η Ευρωπαϊκή Ένωση, προειδοποιώντας ότι θα εξαντλήσει
όλα τα διπλωματικά και ειρηνικά μέσα για να πετύχει την κατάπαυση του πυρός με
αποστολή από σήμερα στα Σκόπια και την Πρίστινα του ύπατου εκπροσώπου της
ΚΕΠΠΑ κ. Χαβιέ Σολάνα και του Βρετανού επιτρόπου κ. Πάτεν. Απέφυγαν, ωστόσο,
να κάνουν λόγο για ανάπτυξη δυνάμεων εντός της ΠΓΔΜ.
Οι 15 υπουργοί Εξωτερικών, παρουσία του ομολόγου τους της ΠΓΔΜ κ. Σ. Κερίμ και
του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ κ. Ρόμπερτσον που πήραν μέρος στο γεύμα έπειτα
από ελληνική πρωτοβουλία, υιοθέτησαν ένα κείμενο που τουλάχιστον φραστικά
αποτελεί ράπισμα για τους ένοπλους αλβανόφωνους εξτρεμιστές στο Τέτοβο και
στις άλλες περιοχές της ΠΓΔΜ καλώντας τους να σταματήσουν αμέσως τις
επιθετικές εχθροπραξίες. Το Συμβούλιο εξέφρασε την προσήλωσή του στη θέση του
απαραβίαστου των αναγνωρισμένων διεθνώς συνόρων στην περιοχή, καθώς και της
εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας της ΠΓΔΜ ως «ενός πολυπολιτισμικού
κράτους». Μια θέση που ενισχύει και ενθαρρύνει τη νόμιμα και δημοκρατικά
εκλεγμένη κυβέρνηση των Σκοπίων που υποστηρίζεται ανοικτά από το Συμβούλιο να
προχωρήσει στη συνέχεια των εσωτερικών μεταρρυθμίσεων ιδιαίτερα για τις
διεθνικές πολυπολιτισμικές σχέσεις. Στην εκτεταμένη συζήτηση πάντως ο
προβληματισμός εστιάσθηκε στους τρόπους και τις δυσκολίες ανάπτυξης των
διπλωματικών προσπαθειών για την εκτόνωση της κρίσης, καθώς η κατάσταση είναι
πολύπλοκη. Από τη μια, ο κ. Χαβιέ Σολάνα δεν θα έχει καμία επαφή και διάλογο
με τους ένοπλους τρομοκράτες, οι οποίοι υπολογίζονται γύρω στους 2.000 και
φαίνεται ότι είχαν σχέση με τους αντάρτες του UCK, περιορίζοντας τις
συζητήσεις του με τους νόμιμους εκπροσώπους των αλβανοφώνων. Από την άλλη,
είναι αβέβαιο αν μπορεί να ισχύσει οποιαδήποτε συμφωνία για εκεχειρία όταν δεν
είναι γνωστό κατά πόσο τα εκλεγμένα κόμματα στο Κόσοβο ή στο Τέτοβο επηρεάζουν
τους αλβανόφωνους εξτρεμιστές. Είναι σαφές, όπως τόνισε και ο κ. Παπανδρέου,
ότι υπάρχουν δύο διαφορετικές αντιμαχόμενες αντιλήψεις, η μία με εθνικιστικές,
αποσχιστικές και επεκτατικές βλέψεις που επιθυμεί την αλλαγή των συνόρων και η
άλλη που επιθυμεί σταθερή ευρωπαϊκή χερσόνησο στα Βαλκάνια στη βάση μιας
πολυπολιτισμικής κοινωνίας.
Η προσπάθεια όπως φαίνεται της Ε.Ε. θα είναι να δημιουργήσει και ένα
οικονομικό πλαίσιο με ενίσχυση των χρηματοδοτήσεων και προγραμμάτων που ήδη
έχουν αποφασισθεί για να συμβάλουν στην σταθερότητα όπως π.χ. του
Πανεπιστημίου του Τέτοβο. Άλλο όμως ένα επιπρόσθετο πρόβλημα θα είναι η
εγγύηση των κοινοτικών πόρων. Ερωτήματα έθεταν πολλοί παρατηρητές, για
παράδειγμα, κατά πόσο υπάρχει κίνδυνος να πέσουν σε άλλα χέρια τα κοινοτικά
κονδύλια, αφού το Πανεπιστήμιο του Τέτοβο αποτελεί το λίκνο προς το παρόν της
αλβανικής εξτρεμιστικής τάσης. Πάντως το μήνυμα που στέλνουν όλοι είναι ότι θα
πρέπει να απομονωθούν και να αποκλεισθούν οι εξτρεμιστές τρομοκράτες με όλα τα
μέσα και από τον διάλογο, όχι όμως μέσω της βίας.
Ας σημειωθεί ότι ο Έλληνας υπουργός ανέπτυξε στο Συμβούλιο και τις ιδιαίτερες
επιπτώσεις από αυτή την κατάσταση στην Ελλάδα, καθώς ο άξονας 10 Θεσσαλονίκης
– Σκοπίων – Πρέσοβο ενώνει τη χώρα μας με την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση και η
αστάθεια δημιουργεί και οικονομικά προβλήματα κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα.
Άλλωστε η χώρα μας είναι και η πρώτη επενδύτρια χώρα στην ΠΓΔΜ και στην
ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων.
Πάντως οι «15» δεν αποκλείουν την επέκταση της εντολής του ΟΗΕ και ο κ. Κερίμ
σε συνέντευξη Τύπου διευκρίνισε ότι έχει ζητήσει να αναπτυχθεί δύναμη της KFOR
από την πλευρά όμως των συνόρων του Κοσόβου που θα εγγυηθεί την ασφάλειά τους.
Ο γ.γ. του ΝΑΤΟ κ. Ρόμπερτσον τόνισε ότι από χθες οι μόνιμοι αντιπρόσωποι των
χωρών-μελών της Ατλαντικής Συμμαχίας εξετάζουν όλα τα στρατιωτικά ενδεχόμενα
για τη λήψη πρόσθετων μέτρων, ενώ δεν αποκλείεται αύξηση των παρατηρητών του
ΟΑΣΕ και της Ε.Ε. στα Σκόπια. Επί του θέματος αυτού αναφέρθηκε χθες και ο
υπουργός Άμυνας κ. Α. Τσοχατζόπουλος. Μιλώντας στον Φλας είπε ότι για να
επέμβουν οι ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις πρέπει σαφώς να υπάρξει απόφαση του ΟΗΕ κάτι
που, όπως είπε, είναι δύσκολο να ζητηθεί από τα Σκόπια λόγω του πολυεθνικού
τους χαρακτήρα. «Μόνο στην περίπτωση αυτή θα υπάρξει ενδεχόμενο ελληνικής
συμμετοχής», τόνισε ο κ. Τσοχατζόπουλος.
Πίεση για φυγή
Για τη θωράκιση των συνόρων ο κ. Τσοχατζόπουλος είπε ότι τα υπάρχοντα μέτρα
είναι επαρκή και δεν υπάρχει λόγος αυτή τη στιγμή να πάρουμε επιπρόσθετα μέτρα
για απόκρουση κύματος προσφύγων. Τόνισε πάντως ότι οι μικρές αλλά οργανωμένες
ομάδες εξτρεμιστών Αλβανών προσπαθούν να προκαλέσουν κλίμα φυγής, δηλαδή να
δημιουργήσουν πρόσφυγες προς τις γύρω χώρες. Ωστόσο, πρόσθεσε, η μεγάλη
πλειονότητα των αλβανόφωνων στα Σκόπια θέλει τη συνεργασία «με δικαιώματα»
όπως π.χ. και οι Έλληνες της Αλβανίας. Θέμα πάντως αυτόνομης στρατιωτικής
κίνησης της Ελλάδας αποκλείστηκε από τον κ. Τσοχατζόπουλο, που εμμένει στις
πολιτικές πρωτοβουλίες. Την ίδια ώρα διπλωματική προσπάθεια αναλαμβάνει και ο
πρόεδρος της Ν.Δ. Ο Κ. Καραμανλής μεταβαίνει σήμερα στα Σκόπια συνοδευόμενος
από την κ. Ντόρα Μπακογιάννη και τον κ. Π. Μολυβιάτη και θα συναντηθεί με την
πολιτική ηγεσία της γειτονικής χώρας.
