Στην υπηρεσία της Αυτής Μεγαλειότητος με… άδεια για να σκοτώνει

Επί πέντε χρόνια μετά την απόλυσή του από την ΜΙ 6, o Ρίτσαρντ Τόμλινσον

προσπαθεί να πει την ιστορία του. Παρά τις αντιδράσεις της βρετανικής

κυβέρνησης, με μια ιστορικής σημασίας απόφαση, δικαστήριο του επέτρεψε τελικά

να μιλήσει. Η εφημερίδα «Sunday Times» δημοσίευσε τις αποκαλύψεις του ­ όπως

δημοσιεύονται σε βιβλίο που εκδίδει στη Ρωσία ­ για το πώς ζει κανείς όταν

κατασκοπεύει για τη Βρετανία.

«Ήταν 08.30 και οι δρόμοι ήταν σχεδόν άδειοι. Ο Τζόναθαν Ντελ και ο Νικ Λογκ,

οι εκπαιδευτές μας, μας έριξαν μέσα στη νύχτα. Ο Ιαν Κασλ, πρώην στέλεχος

εμπορικής τράπεζας, ξεκίνησε πρώτος… Στη συνέχεια ήρθε η σειρά μου.

Συμμετείχαμε στο Ionec, το εισαγωγικό πρόγραμμα των αξιωματικών των υπηρεσιών

πληροφοριών, στο οποίο εκπαιδεύονταν οι νεοεισαχθέντες για θέσεις γραφείου

στην ΜΙ 6, τις μυστικές υπηρεσίες της Βρετανίας. Στο πρώτο από μια σειρά

ιδιαίτερα περιπεπλεγμένων δοκιμών, έπρεπε να μπούμε σε μια παμπ, να

προσεγγίσουμε ένα άτομο και να αποσπάσουμε το όνομά του, τη διεύθυνση, την

ημέρα γέννησης, το επάγγελμα και τον αριθμό διαβατηρίου του.

Εμφανίστηκαν δύο κοπέλες. Φορούσαν σπορ ρούχα, η μία ήταν συμπαθητική, η άλλη

υπέρβαρη. Έπρεπε να ενεργήσω σύντομα. Αφού ορκίστηκα στον εαυτό μου ότι δεν θα

το ξανάκανα, ζήτησα να τους κάνω συντροφιά. Προς ανακούφισή μου, συμφώνησαν.

«Δεν είσαι από δω, έτσι δεν είναι; » με ρώτησε η χοντρή. «Είμαι ο κυβερνήτης

ενός ιστιοπλοϊκού σκάφους, του Contessa» απάντησα «και πρέπει να το μεταφέρω

από τη Σκωτία στο Τσέρμπουργκ. Όμως ο βοηθός μου αρρώστησε και πήγε σπίτι.

Ζήτησα από το Πόρτσμουθ να μου βρει κάποιον άλλο…»

Μου είπαν ότι ήταν νοσηλεύτριες. Είχαν ασχοληθεί για λίγο με την ιστιοπλοΐα

και αυτό ήταν ενθαρρυντικό. «Γνωρίζετε κανέναν που θα μπορούσε να με βοηθήσει

το Σαββατοκύριακο; » ρώτησα. Αλληλοκοιτάχτηκαν. «Ίσως εσείς; » «Και βέβαια»

μου είπε η ομορφούλα, και γυρνώντας προς τη φίλη της, σαν να της ζητούσε την

άδεια για να μιλήσει εκ μέρους της, πρόσθεσε: «Ασφαλώς, είμαστε ελεύθερες το

Σαββατοκύριακο». Τα άλλα ήρθαν εύκολα. Τους ζήτησα τα ονόματά τους, τις

διευθύνσεις τους και τους αριθμούς τηλεφώνων τους. Με το πρόσχημα ότι

χρειαζόμουν τους αριθμούς διαβατηρίων για τον εκτελωνισμό του σκάφους, ζήτησα

να τους πληροφορηθώ. Η ομορφούλα τηλεφώνησε στο διαμέρισμά τους και τους

έμαθε. Μέσα σε λίγα λεπτά είχα σημειώσει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες.

Καθόμουν στο πίσω μέρος του μικρού λεωφορείου που μας μετέφερε και

αναρωτιόμουν για το ηθικό μέρος των ενεργειών μου. Τα κορίτσια αυτά αγωνιούσαν

πλέον για ένα ταξίδι που ποτέ δεν θα γινόταν. Καθώς όμως κατευθυνόμασταν προς

το Fort (Φρούριο), το καλυμμένο εκπαιδευτικό κέντρο της ΜΙ 6 στο Πόρτσμουθ,

έδιωξα όλες αυτές τις σκέψεις.

Μπορείς να περάσεις στο εσωτερικό του μόνο μέσω της ανασυρόμενης γέφυρας. Στις

διάφορες πτέρυγές του περιλαμβάνει ένα γυμναστήριο, ένα εσωτερικό σκοπευτήριο,

φωτογραφικά στούντιο, τεχνικά εργαστήρια και αίθουσες διαλέξεων. Στην άκρη της

ανατολικής πτέρυγας υπάρχει ένας διάδρομος για την προσγείωση ελικοπτέρων και

ένα εξωτερικό σκοπευτήριο. Μάθαμε ότι συγκριτικά με τη CIA και την ανανεωμένη

αντίστοιχη υπηρεσία της Ρωσίας, η ΜΙ 6 διαθέτει ένα από τα ελάχιστα παγκόσμια

δίκτυα παροχής πληροφοριών. Όμως με προσωπικό που φτάνει τα 2.300 άτομα, είναι

το μικρότερο εκ των τριών. Περίπου 350 άτομα είναι αξιωματικοί πληροφοριών

(γνωστοί ως ΙΒ), και είναι η ειδικότητα για την οποία προετοιμαζόμασταν. Άλλοι

800 είναι γενικών υπηρεσιών (GS) που εκτελούν το τεχνικό και διαχειριστικό

μέρος, και οι υπόλοιποι είναι γραμματείς, υπάλληλοι, φρουροί, μάγειροι,

οδηγοί, καθαριστές και μηχανικοί.

Το κύριο έργο των ΙΒ, οι μισοί από τους οποίους σταθμεύουν στο Λονδίνο, είναι

υποστηρικτικό προς τους μαχίμους, σχεδιάζουν τις επιχειρήσεις, επικοινωνούν με

τις ξένες μυστικές υπηρεσίες και διοχετεύουν τις πληροφορίες σε όσους

αποφασίζουν στο Γουάιτχολ. Το προϊόν της ΜΙ 6 είναι κωδικοποιημένο ως «CX».

Κύριοι παραλήπτες του είναι το υπουργείο Εξωτερικών και το υπουργείο Άμυνας,

όμως κάθε υπουργείο μπορεί να λάβει CX, αν το υλικό είναι σχετικό, όπως και

μεγάλες βρετανικές εταιρείες. Οι ΙΒ αξιωματικοί που εργάζονται καλυμμένοι ως

διπλωμάτες στις βρετανικές πρεσβείες συγκεντρώνουν την πλειονότητα των

προϊόντων CX. Απασχολούνται συνήθως εντός της πρεσβείας σε ένα σημείο που

ονομάζεται «σταθμός». Μόνο το προσωπικό της ΜΙ 6 μπορεί να έχει πρόσβαση σε

αυτό. Σε πολλούς σταθμούς υπάρχει επίσης και ένας χώρος «ασφαλούς ομιλίας».

Προτού διοχετευτούν, τα CX βαθμολογούνται. Τα περισσότερα έφεραν την ένδειξη

των δύο αστεριών, που σημαίνει ότι περιείχαν πληροφορίες μικρής σημασίας και

θα τα έβλεπε μόνο κατώτερος αξιωματικός. Τα τριών αστέρων μπορεί να

απασχολήσουν επικεφαλής των υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας. Όσα φέρουν πέντε

αστέρια θα συζητηθούν σε υπουργικό επίπεδο.

Περίπου 50 σταθμοί της ΜΙ 6 υπάρχουν σε όλον τον κόσμο. Ο επικεφαλής κάθε

σταθμού, συνήθως ανώτατος αξιωματικός γύρω στα 40, που εργάζεται «ως

σύμβουλος», υπό φυσιολογικές συνθήκες, «δηλώνεται» στις μυστικές υπηρεσίες της

χώρας όπου σταθμεύει, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει συνήθως με τους υπόλοιπους

της ίδιας ομάδας. Από τα κύρια συστατικά της εργασίας ενός αξιωματικού

πληροφοριών είναι η προσέγγιση του στόχου, η καλλιέργεια και η στρατολόγησή

του ώστε να αποτελέσει πληροφοριοδότη που είναι έτοιμος να παράσχει ή να

πουλήσει μυστικά που αφορούν τη χώρα του στην ΜΙ 6».

Η διαδικασία δημιουργίας μιας τέλειας πλαστής ταυτότητας

«Λίγο μετά την είσοδό μου στο παλιό σώμα της ΜΙ6, μου ζητήθηκε να ψάξω για ένα

ψευδώνυμο που θα με κάλυπτε στη Ρωσία.

Χρειαζόμουν να προετοιμαστώ όσο καλύτερα γινόταν, ώστε να αντιμετωπίσω μια

ενδεχόμενη ανάκριση από τη FSB, τη νέα ρωσική υπηρεσία αντικατασκοπίας, που

στηριζόταν ιδιαίτερα στις αιτήσεις για βίζα για να ελέγχει τους επισκέπτες,

εξετάζοντας κάθε λεπτομέρεια που μπορεί να έρχεται σε αντίθεση με τα αρχεία.

Θα ήταν εύκολο λοιπόν για την FSB να ελέγξει την ημερομηνία γέννησης, αφού

κάθε γέννηση στο Ηνωμένο Βασίλειο καταχωρείται στα μητρώα και είναι ανοικτή σε

επιθεώρηση. Είναι αδύνατο να εισαχθούν παλιές ημερομηνίες και η ΜΙ6 δεν

χρησιμοποιεί πλαστά ονόματα από νεκρά παιδιά. Η λύση ήταν απλή. Έρευνες που

έγιναν στο Μπουένος Άιρες αποκάλυψαν ότι στην Αργεντινή δεν είχαν μητρώα που

να επιδέχονται επαλήθευσης. Το κεντρικό τμήμα διευκολύνσεων της ΜΙ6 κατάφερε

να εκδοθεί βρετανικό διαβατήριο στο όνομα του Άλεξ Χάντλεϊ, ο οποίος είχε

γεννηθεί στο Μπουένος Άιρες. Μου έδωσε επίσης μια άδεια οδήγησης και στη

συνέχεια μια πλαστή διεύθυνση για την κάλυψή μου, έναν τραπεζικό λογαριασμό

και μια πιστωτική κάρτα.

Όλα τα αρχεία της υπηρεσίας Κοινωνικής Ασφάλισης για τα 54 εκατομμύρια

κατοίκους της Βρετανίας είναι καταχωρημένα σε υπολογιστές. Τα κεντρικά τμήματα

της ΜΙ6 χρησιμοποιούν περιστασιακά αυτά τα στοιχεία, αν θέλουν να αντλήσουν

πληροφορίες για άτομα που μας ενδιαφέρουν. Κι αν έψαχνε η FSB; Η διαδικασία

εισαγωγής των στοιχείων στους καταλόγους αυτούς ήταν σχετικά απλή. Ο μόνος

τρόπος για να θεωρούνται πραγματικά τα πλαστά στοιχεία μου ήταν να εισαχθούν

οι ψευδείς λεπτομέρειες. Έπειτα από μερικές εβδομάδες διαπραγματεύσεων μεταξύ

των αρμόδιων υπηρεσιών, ο Χάντλεϊ είχε πλήρες αρχείο στην υπηρεσία Κοινωνικής

Ασφάλισης, με αριθμό εθνικής ασφάλισης και κάρτα εγγραφής.

Η ιστορία

Το επόμενο στάδιο προέβλεπε μια ιστορία για τη ζωή του Χάντλεϊ. Τα αρχεία των

δημόσιων σχολείων αποκάλυψαν ότι το σχολείο Σκόρτον στο Γιόρκσαϊρ είχε

διαλυθεί το 1980 και δεν περιείχε στοιχεία για τους μαθητές του. Έτσι, ως

Χάντλεϊ θα μπορούσα να ισχυριστώ ότι φοίτησα εκεί. Τα αρχεία του Πανεπιστημίου

του Μπουένος Άιρες δεν ήταν οργανωμένα, άρα από εκεί προέκυψε το πτυχίο

Οικονομικών του Χάντλεϊ. Το ΜΒΑ του, από ένα μικρό πανεπιστήμιο στη Βοστόνη,

που ήξερα ότι είχε χρεοκοπήσει.

Όσο για την εργασία του και τις φορολογικές του συναλλαγές, η κεντρική

υπηρεσία διευκολύνσεων είχε μια λίστα με μικρές εταιρείες που ήταν έτοιμες να

παράσχουν επιβεβαίωση υπαλλήλου σε έναν αξιωματικό της ΜΙ6. Η East European

Investment με δραστηριότητες στην Ουγγαρία, την Πολωνία και την Τσεχοσλοβακία,

είχε προσλάβει τον Χάντλεϊ. Με τη χρήση της πιστωτικής κάρτας του Χάντλεϊ

δημιούργησα κανονικό λογαριασμό και οι «μισθοί» από την παραπάνω εταιρεία που

διοχετεύονταν στον τραπεζικό μου λογαριασμό μού διασφάλισαν εγκυρότητα. Κάποια

αυθεντικά έγγραφα από την Αργεντινή, επίσης θα μου ήταν χρήσιμα. Ο σταθμός ­

της ΜΙ6 ­ στο Μπουένος Άιρες είχε μόλις αρχίσει να συνεργάζεται με την

υπηρεσία ασφάλειας της Αργεντινής, τη SIDE, έτσι ζήτησα ό,τι ήθελα. Αντίθετα

με ό,τι περίμενα, η SIDE συμφώνησε και μου έστειλε ένα κανονικό διαβατήριο

Αργεντινής, άδεια οδήγησης και ταυτότητα στο όνομα του Χάντλεϊ. Χρειάστηκα

πάνω από δύο μήνες για να κατασκευάσω την κάλυψη Χάντλεϊ.»

ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Το ποντίκι – μυστικός πράκτορας

«Μια μέρα συνάντησα έναν από τους πιο έμπειρους αξιωματικούς της ΜΙ6 να

αντιδρά, γελώντας περιπαιχτικά, στην πρόταση που είχε κατατεθεί να παγιδευτεί

με κοριό «ποντικιού» ένας Ρώσος, ύποπτος για κατασκοπεία.

Ο στόχος είχε ένα ρετιρέ σε ένα από τα πιο παλιά τετράγωνα του Λονδίνου. Η

υπηρεσία τεχνικής και επιχειρησιακής υποστήριξης (TOS) σχεδίαζε να κρύψει ένα

μικρόφωνο στο πατάρι του και να το συνδέσει με καλώδιο σε συσκευή ηχογράφησης

που θα είχε τοποθετηθεί σε ένα νοικιασμένο διαμέρισμα, τρεις ορόφους κάτω. Το

καλώδιο έπρεπε να το κρύψουν σε ένα περίπλοκο ελικοειδές σύστημα υδρορρόης.

Αποδείχτηκε όμως ότι οι ειδικοί μηχανισμοί δεν μπορούσαν να εισαχθούν στους

αγωγούς και η TOS θεώρησε ότι θα μπορούσε μια νύχτα, με την κάλυψη του

σκοταδιού και τη βοήθεια ενός καλαμιού ψαρέματος, να περάσει το καλώδιο στον

αγωγό της υδρορρόης, αφού το εφαρμόσουν σε ένα ποντίκι. Αυτό θα προχωρούσε

στους περίπλοκους τομείς του αγωγού μέχρι κάτω, όπου και θα μπορούσαν να το

χρησιμοποιήσουν και να ξαναπιάσουν το ποντίκι.

Ο Μίκι

Οι δοκιμές που έγιναν στους αγωγούς της ΜΙ6, με τη χρήση τριών ποντικιών (τα

οποία είχαν δανειστεί από το ερευνητικό κέντρο χημικών και βιολογικών όπλων

στο Πόρτον Ντάουν) αποδείχτηκαν ιδιαίτερα επιτυχημένες. Ένα ποντίκι, ο Μίκι,

τριγύριζε ενθουσιασμένο κατά μήκος των αγωγών. Ένα δεύτερο, ο Τρίκι,

προσπάθησε να σκαρφαλώσει πίσω, στην αρχή του καλαμιού όταν το κρέμασαν, αλλά

από τη στιγμή που μπήκε στον αγωγό, ήταν ασυναγώνιστο. Το τελευταίο ποντίκι, ο

Θίκι, δεν τα κατάφερε να περιφέρεται στους αγωγούς, γι’ αυτό και εστάλη πίσω.

Ο Μίκι και ο Τρίκι έπρεπε να μεταφερθούν μυστικά στη Πορτογαλία με ένα από τα

Hercules που παρέχει η Ραφ στη ΜΙ6 για τις επιχειρήσεις της, και αυτό γιατί

δεν ήταν δυνατό να βγουν από τη χώρα απροκάλυπτα, χωρίς τις ειδικές άδειες

εξαγωγής. Το δίλημμα του βετεράνου συναδέλφου μου ήταν αν η χρήση ζώων σε

κατασκοπευτικές επιχειρήσεις είναι ηθικά σωστή. «Πιστεύω ότι η τύχη του Μίκι

και του Τρίκι είναι λιγότερο δυσάρεστη από αυτήν του Θίκι, έτσι νομίζω ότι

είναι σωστό», κατέληξε, υπογράφοντας την έγκρισή του.»

LINKS:

* www.five.org.uk/security/security.htm

* www.fas.org/irp/world/uk/mi6/

* mprofaca.cro.net/tomlinson.html

* www.mcs.net/~klast/www/tomlin.html