Η «υπόθεση» της συνεργασίας έρχεται και πάλι στην επικαιρότητα, ύστερα από

χωριστές πρωτοβουλίες που παίρνουν τα μικρότερα κόμματα, το ΚΚΕ, ο ΣΥΝ, το

ΔΗΚΚΙ και το ΑΚΟΑ. Ποια από αυτά θα βρεθούν μαζί και ποια χώρια, στις

δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές του Οκτωβρίου του 2002; Και κατά πόσο

μπορούν «να τα βρουν» για μεγάλους δήμους, όπως η Αθήνα, ο Πειραιάς, η

Θεσσαλονίκη και η Πάτρα;

Το ΚΚΕ, που βγαίνει ­ οργανωτικά ­ ενισχυμένο από το 16ο συνέδριό του, όπου

όλες οι αποφάσεις πάρθηκαν ομόφωνα, «ετοιμάζεται», όπως σημειώνει στα «ΝΕΑ» το

στέλεχός του Μάκης Μαΐλης, «να παρουσιάσει τις θέσεις του στο επόμενο διάστημα

για τις δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές, ένα θέμα που αγκαλιάζει τα βασικά

ζητήματα της πολιτικής». Ο κ. Μαΐλης αναφέρεται σε κάποιες συμμαχίες και

διευκρινίζει: «Οι κομμουνιστές έχουμε συναντηθεί με μέλη και στελέχη του ΔΗΚΚΙ

στο ΠΑΜΕ (Πανεργατικό Μέτωπο), στο κίνημα για τις ελευθερίες και την

αλληλεγγύη, στον αγώνα κατά των ΝΑΤΟϊκών επεμβάσεων και αλλού και αυτό είναι

θετικό γεγονός. Και βέβαια επιδιώκουμε να επεκταθεί αυτή η συνάντηση και στα

άλλα μέτωπα της κοινωνικής δράσης».

Και ενώ όλα δείχνουν ­ και η τελευταία συνέντευξη του κ. Δημήτρη Τσοβόλα στο

Ζάππειο ­ πως ανοίγονται κάποιες δυνατότητες συνεργασίας του ΚΚΕ με το ΔΗΚΚΙ

στις δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές, η περίπτωση αν θα υπάρξει συνεργασία

και με στελέχη του ΣΥΝ δεν έχει ξεκαθαρισθεί. «Τους είχα στείλει στο ΚΚΕ τις

προτάσεις μας και με αγνόησαν, δεν μου απάντησαν», σημειώνει ο πρόεδρος του

ΣΥΝ, Νίκος Κωνσταντόπουλος, αναφερόμενος σε παλιότερη παρέμβαση του κόμματός

του για μία ευρύτερη συνεργασία. «Κάνουν κριτική πρώτα κατά των μικρών

κομμάτων και μετά κατά της κυβέρνησης. Και το ερώτημα είναι: αντίπαλός τους

είναι τελικώς τα μικρά κόμματα ή η κυβέρνηση;». Βεβαίως, στο 16ο συνέδριο του

ΚΚΕ, οι εκτιμήσεις των κορυφαίων στελεχών του για τον ΣΥΝ ήταν πως σε πολλές

περιπτώσεις παραπαίει ανάμεσα σε κυβερνητικές επιλογές και βουλευτές του

συντάσσονται με κάθε άλλο παρά προοδευτικές θέσεις. Στον Περισσό μελέτησαν

μάλιστα το τελευταίο ψήφισμα ­ πρόταση στη Βουλή των Ελλήνων ­ για το ΝΑΤΟ και

την Ε.Ε., το οποίο συνυπογράφουν βουλευτές της Ν.Δ., του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΝ. Η

άποψη που κυριαρχεί στο Κομμουνιστικό Κόμμα είναι πως δεν μπορεί παρά να είναι

αδιανόητο για έναν προοδευτικό – αριστερό βουλευτή να πιστεύει ότι οι θύτες

της γιουγκοσλαβικής τραγωδίας θα παραδεχθούν ότι τα όπλα που χρησιμοποίησαν

ήταν φονικά. Και, επομένως, «καταντά τουλάχιστον αφέλεια να πιστεύουν μερικοί

ότι μπορείς να ζητάς από το ΝΑΤΟ που έριξε τις βόμβες ουρανίου να βγει και να

πει ότι αυτές είναι επικίνδυνες και βλάπτουν σοβαρά την υγεία…».

Έτσι, για το ΚΚΕ τίθεται ένα ζήτημα, που πολλά στελέχη του το εκφράζουν ως

εξής: «Με ποιους να συνεργασθείς, λοιπόν, και γιατί;».

Ωστόσο, μέχρι τη Δευτέρα, που θα σταλούν οι επιστολές του προέδρου του ΔΗΚΚΙ

κ. Δ. Τσοβόλα προς τους αρχηγούς του ΚΚΕ, του ΣΥΝ και του ΑΚΟΑ για συνεργασία

στις δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές, ανοίγει εκ των πραγμάτων και πάλι μία

συζήτηση.

Τι πιθανότητες επιτυχίας έχει; Μέχρι πού μπορεί να φτάσει; Πώς θα γίνουν οι

πρώτες επαφές; Θα συναντηθούν ανά δύο κόμματα οι εκπρόσωποί τους, ώστε να

αποφευχθούν εμπλοκές αν κάποιος διαφωνεί να καθήσουν όλοι στο ίδιο τραπέζι; Η

πρωτοβουλία αυτή έχει ένα πρόσφατο… αποτυχημένο παρελθόν. Ο κ. Τσοβόλας πριν

από τρία χρόνια είχε στείλει ανάλογα κείμενα προς τους αρχηγούς των κομμάτων,

αλλά τότε δεν είχε επιτευχθεί κάποια σύγκλιση.

Ακόμα και στην περίπτωση της μεγάλης κινητοποίησης κατά του Αμερικανού

προέδρου Μπιλ Κλίντον, στο «παραπέντε» το ΚΚΕ, ο ΣΥΝ και το ΔΗΚΚΙ δεν βρέθηκαν

μαζί μπροστά στα ΜΑΤ που είχαν τοποθετηθεί στη Βουλή, φράζοντας το δρόμο προς

την αμερικανική πρεσβεία. Ωστόσο, οι εποχές αλλάζουν. Ο πρόεδρος του ΔΗΚΚΙ

Δημήτρης Τσοβόλας δείχνει αισιόδοξος. «Το ’97 η συγκυρία ήταν τελείως

διαφορετική», πιστεύει. «Αυτή την εποχή εξωθεσμικοί παράγοντες, που βλέπουν

ότι καταρρέει το μεταπολιτευτικό σκηνικό κάτω από το βάρος των μεγάλων εθνικών

και κοινωνικών προβλημάτων, δουλεύουν στο παρασκήνιο. Είναι λοιπόν επιτακτικό

και ευκαιρία να συγκροτηθεί ένα ισχυρό και αποτελεσματικό μέτωπο αντίστασης

των απροστάτευτων πολιτών που να αντιμετωπίσει τη λαίλαπα και τα σχέδια του

νεοφιλελευθερισμού».

Τα δύο κόμματα ­ το ΚΚΕ και το ΔΗΚΚΙ ­ αποκλείουν από τώρα κάθε συνεργασία για

τις δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές με στελέχη του ΠΑΣΟΚ ή της Ν.Δ., εκτός

αν αυτά «ταχθούν κατά του νεοφιλελευθερισμού ή επιδείξουν αγώνες πλάι στους

εργαζόμενους». Στον ΣΥΝ εκφράζονται διαφορετικές απόψεις. Τα περισσότερα

στελέχη επιζητούν μία ευρύτερη συνεργασία της Αριστεράς. Και επισημαίνουν ότι

αν δοθεί ένα τέτοιο μήνυμα στην κοινωνία, τότε και στις βουλευτικές εκλογές θα

παρατηρηθεί μία ευρεία ανάκαμψη των «μικρών». Υπάρχουν όμως και άλλα στελέχη

που δεν πιστεύουν ότι ο Συνασπισμός θα μπορούσε να βρεθεί με κόσμο μιας

διαφορετικής «κουλτούρας», του ΔΗΚΚΙ ή του ΚΚΕ. Στελέχη των κομμάτων ­ ΚΚΕ,

ΣΥΝ, ΔΗΚΚΙ, ΑΚΟΑ ­ που σκέφτονται ότι θα μπορούσε να υπάρξει κάποια συνεργασία

φέρνουν διάφορα παραδείγματα προσώπων που θα μπορούσαν να «ενώσουν» κόσμο. Και

αναφέρουν την περίπτωση της Πάτρας, όπου θα ήταν δυνατόν ο γιατρός και

αντιπρόεδρος σήμερα της Βουλής Παναγιώτης Κοσιώνης ­ πρόσωπο γενικότερης

αποδοχής στην πόλη ­ να είναι κοινός υποψήφιος. Μία ανάλογη περίπτωση θα ήταν

­ αν ζούσαν ­ στον Πειραιά ο αθλητικός παράγων Παναγιώτης Σαλπέας και στην

Αθήνα ο Λέων Αυδής.

Ασφαλώς, οι αντιθέσεις που υπάρχουν σήμερα στους κύκλους των «μικρών» είναι

πολλές. Υπάρχουν όμως και στιγμές ­ πάντα ανεπίσημα ­ όπου όλοι λένε καλά

λόγια ή «ερωτοτροπούν» με μια σειρά από προσωπικότητες. Κάποιοι, μάλιστα,

περισσότερο τολμηροί βάζουν και ονόματα στο τραπέζι που θα μπορούσαν να ήταν

γενικότερης αποδοχής είτε για δήμους είτε για νομαρχίες, όπως για παράδειγμα:

Μίκης Θεοδωράκης, Μανόλης Γλέζος, Θάνος Μικρούτσικος, Μαρία Καραγιώργη,

Μανόλης Δρεττάκης, Απόστολος Λάζαρης, Αναστάσιος Πεπονής, Αντώνης Ρουπακιώτης,

Περικλής Κοροβέσης, Άννα Φιλίνη, Μήτσος Παπαχρήστου, Γιώργος Νταλάρας, Χαρούλα

Αλεξίου. Φυσικά, κάθε συζήτηση για πρόσωπα είναι πρόωρη, αφού τα «μικρά»

κόμματα απέχουν πολύ από το να συμφωνήσουν. Οι πιο απαισιόδοξοι στο χώρο της

Αριστεράς προβλέπουν ότι ο γύρος των συζητήσεων θα καταλήξει «σε μία από τα

ίδια». Οι λιγότερο απαισιόδοξοι λένε ότι ίσως κάποιοι «τα βρουν». Και οι λίγο

αισιόδοξοι σκέφτονται ότι «καμιά φορά μπορεί να ανατραπεί η λαϊκή ρήση, και να

‘σαι και πρώτος στο χωριό και αφεντικό στην πόλη».