Την 1η Ιανουαρίου η Ελλάδα γίνεται επίσημα το δωδέκατο μέλος του ενιαίου

νομίσματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης – ευρώ. Πρόκειται για εξέλιξη ιστορικής

σημασίας για τη χώρα. Εξέλιξη που πιστοποιεί τα τεράστια βήματα στη διαδικασία

εξυγίανσης και εκσυγχρονισμού της οικονομίας που έγιναν τα τελευταία χρόνια,

με την επίτευξη των «κριτηρίων σύγκλισης». Η οικονομική σημασία της ένταξης

της χώρας στην Ευρωζώνη είναι προφανής. Η Ελλάδα εξασφαλίζει («εισάγει»)

οικονομική σταθερότητα, χαμηλό πληθωρισμό, χαμηλά επιτόκια, διαφάνεια και

συγκρισιμότητα τιμών, εξάλειψη συναλλαγματικών κινδύνων κ.λπ. Η ευρύτερη όμως

πολιτική σημασία της ένταξης στο ευρώ είναι αυτή που προσδίδει τον ιστορικό

χαρακτήρα στην εξέλιξη αυτή.

Οι λόγοι γι’ αυτό είναι σαφείς: η Ελλάδα, μια λιγότερο εύπορη χώρα της

ευρωπαϊκής περιφέρειας, αν και μέλος της Ένωσης από το 1981, με σημαντικά

επιτεύγματα στο ενεργητικό της, αισθανόταν για πολλά χρόνια ότι αποτελούσε

περιθωριακό συντελεστή του ενωσιακού συστήματος με ελάχιστες ή μηδαμινές

δυνατότητες να επηρεάσει τις αποφάσεις του ευρωπαϊκού κέντρου διαμόρφωσης

πολιτικής. Το «σύνδρομο της αδύνατης περιφερειακής χώρας» είχε τροφοδοτήσει

για χρόνια αρνητικά την ελληνική ευρωπαϊκή πολιτική και είχε οδηγήσει σε

ιδιαίτερα επικίνδυνες επιλογές στις αρχές της δεκαετίας. Η ένταξη στο ευρώ

ενταφιάζει οριστικά το σύνδρομο αυτό. Η Ελλάδα τοποθετείται τώρα στο κέντρο

του ενωσιακού συστήματος με δυνατότητες ουσιαστικής συμβολής στην ανάπτυξη της

Ευρωπαϊκής Ένωσης και επηρεασμού των αποφάσεων, πράγμα που επιβεβαιώθηκε και

από τον ρόλο και την αποδοχή των ελληνικών θέσεων στα πλαίσια της

Διακυβερνητικής Διάσκεψης για τη θεσμική μεταρρύθμιση.

Ωστόσο ο ενταφιασμός των συνδρόμων του παρελθόντος και η κατάκτηση της θέσης

στον εσωτερικό πυρήνα της Ένωσης επιβάλλει νέες ευθύνες και δημιουργεί νέες

προκλήσεις για τη χώρα, όπως την πρόκληση να καταστεί η Ελλάδα «ώριμη

ευρωπαϊκή χώρα» με τον διαρθρωτικό εκσυγχρονισμό και τη μεταρρύθμιση της

οικονομίας και κοινωνίας. Δημιουργεί την ευθύνη της ενεργού παρουσίας και

σταθερής συμβολής στο «Ευρωπαϊκό γίγνεσθαι» και στη διαδικασία διαμόρφωσης της

νέας Ευρώπης. Γιατί η σημερινή Ευρώπη δεν μπορεί να συνιστά το «επιθυμητό

πρότυπο» για την Ελλάδα με όραμα τη δημοκρατική, ομοσπονδιακή συγκρότηση του

ευρωπαϊκού χώρου…

Ο Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών