Αναζήτηση
Τον ασκό του Αιόλου ανοίγει η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου να ακυρώσει
την οδηγία της Κομισιόν για απαγόρευση της διαφήμισης των τσιγάρων και των
προϊόντων καπνού. Η απόφαση έχει ανοίξει την όρεξη των πιο ισχυρών λόμπι
καπνοπαραγωγών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διεκδικήσουν ακόμη περισσότερα, με
αποκορύφωμα το δικαίωμα της διαφήμισης στην τηλεόραση.
Αυτήν τη στιγμή, στους διαδρόμους της Κομισιόν βρίσκεται σε εξέλιξη ένα «μπρα
ντε φερ» μεταξύ των καπνοβιομηχανιών, που εκπροσωπούν τους κανόνες του
εμπορίου, και τους κοινοτικούς αξιωματούχους, που πιστεύουν ότι η υγεία πρέπει
να κερδίσει το εμπόριο. Οι πιο ευαίσθητοι σε αυτές τις πιέσεις είναι οι
ευρωβουλευτές, τους οποίους συναντούν καθημερινά εκπρόσωποι καπνοβιομηχανιών
και τους υποδεικνύουν να καταθέσουν συγκεκριμένες τροπολογίες για να
αλλοιώσουν την απόφαση του Ευρωδικαστηρίου.
Τα λόμπι είναι τόσο ισχυρά, ώστε κατάφεραν έπειτα από πίεση να οδηγήσουν τη
Γερμανία, τη θεωρούμενη ως την πιο ισχυρή χώρα της Ε.Ε., να προσφύγει στο
Ευρωπαϊκό Δικαστήριο με την αιτιολογία ότι η γενική απαγόρευση της διαφήμισης
εμπόδιζε την ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών και προϊόντων, όπως ορίζουν οι κανόνες
της εσωτερικής αγοράς.
Ανάμεσα στις καπνοβιομηχανίες που πίεσαν προς αυτή την κατεύθυνση είναι και η
βρετανική εταιρεία καπνού Imperial Tobacco. «Φυσικά και είμαστε ικανοποιημένοι
με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου να ακυρώσει την κοινοτική οδηγία»,
δήλωσε την επομένη της ανακοίνωσης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ο γενικός
διευθυντής Εξωτερικών Υποθέσεων της εταιρείας Paul Sadler.
Από εκεί και πέρα, όμως, οι άνθρωποι της εταιρείας εμφανίζονται ιδιαίτερα
προσεκτικοί στις δηλώσεις τους. Σε επικοινωνία τους με την «ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ»
αρνήθηκαν να κάνουν οποιοδήποτε σχόλιο για το αν θα διεκδικήσει στο μέλλον η
εταιρεία περισσότερη ελευθερία στη διαφήμιση των προϊόντων της και
περιορίστηκαν να επαναλάβουν πως η απαγόρευση θα περιόριζε τον ανταγωνισμό.
Το ίδιο προσεκτικοί στις δηλώσεις τους είναι και οι εκπρόσωποι όλων των άλλων
καπνοβιομηχανιών. Άλλωστε, το θέμα της διαφήμισης των προϊόντων καπνού και
τσιγάρων στην τηλεόραση, αν ποτέ επιτραπεί, δεν είναι κάτι που μπορεί να γίνει
από τη μία ημέρα στην άλλη. Θα χρειαστεί πολύς καιρός να καμφθούν οι ισχυρές
αντιδράσεις που υπάρχουν στο εσωτερικό της Κομισιόν.
Το θέμα, ωστόσο, είναι ότι η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου δίνει τη
νομική λαβή που έλειπε από τις καπνοβιομηχανίες για να την αξιοποιήσουν στο
μέλλον, προκειμένου να πιέσουν και να αποκτήσουν περισσότερα.
Η κυρία Jane Morisson, της Philip Morris Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλώνει ότι η
εταιρεία προς το παρόν είναι ικανοποιημένη με την απόφαση. Και επικαλείται
πρόσφατη δήλωση του προέδρου του ευρωπαϊκού σκέλους της εταιρείας, κ. Hans
Fluri, πως η εταιρεία έχει το δικαίωμα να γνωστοποιεί τα προϊόντα της σε
ενημερωμένους πολίτες, αλλά ταυτόχρονα θεωρεί ότι χρειάζονται περιορισμοί στη
διαφήμιση των τσιγάρων. Μάλιστα, σύμφωνα με την κ. Δέσποινα Γιαννούλη, της
Philip Morris Hellas, η εταιρεία πρόκειται να ενισχύσει τη διαφημιστική της
εκστρατεία με καμπάνια πρόληψης κατά του καπνίσματος από τους νέους.
Την αντίθεσή του για την κοινοτική οδηγία αλλά κανένα σχόλιο για το θέμα της
τηλεοπτικής διαφήμισης διατυπώνει και ο κ. Αλέξανδρος Καμάρας, γενικός
διευθυντής στην Ελλάδα της γερμανικής REEMTSMA (τσιγάρα Davidoff, R1, Slim,
Line και West). Και προσθέτει ότι, αν τελικά πραγματοποιείτο η καθολική
απαγόρευση των τσιγάρων, θα ήταν η πρώτη φορά που θα απαγορευόταν η διαφήμιση
προϊόντων που πωλούνται νόμιμα. Επιπλέον, δεν θα επηρέαζε τη συνολική
κατανάλωση τσιγάρων, όπως δείχνει η εμπειρία από άλλες χώρες όπου έχει ήδη
απαγορευθεί η διαφήμιση.
Ανάλογη είναι και η απάντηση του γενικού διευθυντή της Japan Tobacco
International Hellas (Camel, Winston) κ. Ι. Μαμουζέλου. Σύμφωνα με τον
Μαμουζέλο, η εταιρεία ουδεμία πρόθεση έχει να πιέσει για να διεκδικήσει
περισσότερα ως προς την ελευθερία της διαφήμισης προϊόντων καπνού.
Ελληνικές καπνοβιομηχανίες
Η καθολική απαγόρευση της διαφήμισης θα έπληττε περισσότερο τις ελληνικές
καπνοβιομηχανίες, οι οποίες τα τελευταία χρόνια βλέπουν τις ξένες μάρκες να
περιορίζουν αισθητά τις ελληνικές.
Η κοινοτική οδηγία ήταν τύποις απαγορευτική για όλους, διότι έδινε το δικαίωμα
στις πολυεθνικές να διαφημίζονται μέσω των χορηγιών στις ομάδες μηχανοκίνητου
αθλητισμού (Formula 1), υποστηρίζει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών
Καπνοβιομηχανιών (ΣΕΚ) κ. Σπύρος Φλέγκας. Ο ίδιος, πάντως, θεωρεί ότι η οδηγία
του 1989, βάσει της οποίας απαγορεύεται σε όλα τα κράτη-μέλη η διαφήμιση στην
τηλεόραση, δεν πρόκειται να αλλάξει.
Με ανακούφιση υποδέχθηκε η καπνοβιομηχανία Παπαστράτος την απόφαση του
Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Η εταιρεία θεωρεί ότι ένα νόμιμο προϊόν, το οποίο
μάλιστα φορολογείται από το κράτος, πρέπει να μπορεί να διαφημιστεί. Με αυτό
το δεδομένο θα αγωνιστεί με όλα τα μέσα για να προστατεύσει το αναφαίρετο
δικαίωμα της διαφήμισης.
Η κυρία Ι. Καμαρινοπούλου, της καπνοβιομηχανίας ΚΑΡΕΛΙΑ Α.Ε., υποστηρίζει ότι
η κοινοτική οδηγία ήταν μονομερής, αφού έδινε το δικαίωμα διαφήμισης στις
πολυεθνικές μέχρι το 2006, μέσω των χορηγιών στους αγώνες της Formula 1, ενώ
απαγόρευε τη διαφήμιση στον Τύπο και στα μέσα εξωτερικής διαφήμισης, όπου
κυρίως δραστηριοποιούνται οι ελληνικές εταιρείες.
Η πληροφορία που έχουμε είναι ότι το υπουργείο Υγείας έχει ετοιμάσει
νομοσχέδιο που θα απαγορεύει τη διαφήμιση, λέει ο αναπληρωτής γενικός
διευθυντής της ΣΕΚΑΠ κ. Σάββας Κουρτίδης. Και υπενθυμίζει το σκεπτικό της
απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, σύμφωνα με το οποίο οι θεμελιώδεις
συνθήκες της Ε.Ε. αφήνουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών-μελών τις
πολιτικές υγείας. Τονίζει, επίσης, ότι η ΣΕΚΑΠ τα τελευταία χρόνια έχει κάνει
τεράστιες επενδύσεις για την κυκλοφορία νέων προϊόντων, που περιορίζουν τους
κινδύνους από το κάπνισμα, όπως το βιολογικό φίλτρο.
Όμως τεράστιες επενδύσεις κάνουν όλες οι ελληνικές καπνοβιομηχανίες, τόσο στο
εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, στην προσπάθειά τους να συγκρατήσουν τα
ποσοστά αγοράς που έχουν, τα οποία έχουν «διαβρωθεί» από ξένα σήματα.
Πάντως, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει πει ακόμη την τελευταία της λέξη. Ο
αρμόδιος για την Υγεία επίτροπος, κ. Ντέιβιντ Μπερν, δεσμεύτηκε να φέρει προς
έγκριση το ταχύτερο δυνατό νέες προτάσεις για τον περιορισμό της διαφημιστικής
προβολής του καπνίσματος, που σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής ευθύνεται
για τον θάνατο μισού εκατομμυρίου Ευρωπαίων κάθε χρόνο.
