Πριν από περίπου ενάμιση χρόνο πήραν την απόφαση να αφήσουν την Ελλάδα και να κάνουν μια νέα αρχή σε κάποια χώρα του εξωτερικού. Η αναζήτηση εργασίας εκτός των ελληνικών συνόρων αποδείχθηκε δύσκολη, όπως δύσκολη ήταν αρχικά η προσαρμογή των παιδιών τους στα νέα τους σχολεία. Στα τέλη της δεκαετίας του ’80 και κυρίως τη δεκαετία του ’90, τότε που η Ελλάδα ήταν χώρα υποδοχής μεταναστών, η δημιουργία τάξεων ένταξης στα ελληνικά σχολεία για τα παιδιά που έφθαναν από χώρες του εξωτερικού αλλά και τη Γερμανία –παιδιά ελλήνων μεταναστών –ήταν επιβεβλημένη. Αυτήν την πραγματικότητα, με τις τάξεις προσαρμογής στα σχολεία, ζουν πλέον οι έλληνες μαθητές που μαζί με τους γονείς τους τα τελευταία χρόνια παίρνουν λόγω της κρίσης τον δρόμο της μετανάστευσης.

Τη σχολική χρονιά που μόλις ολοκληρώθηκε, σύμφωνα με τα στοιχεία των μετεγγραφών σε σχολεία του εξωτερικού που ανακοίνωσε πρόσφατα το υπουργείο Παιδείας, 1.130 οικογένειες πήραν τον δρόμο της ξενιτιάς και τα παιδιά τους έγιναν μαθητές –Γυμνασίου και Λυκείου –άλλων εκπαιδευτικών συστημάτων. Οι περισσότεροι από αυτούς τους μαθητές πέρασαν μήνες σε τάξεις ένταξης ώσπου να προσαρμοστούν στα νέα σχολικά δεδομένα. Γι’ αυτό και συνήθως χάνουν μία τάξη. Οπως προκύπτει, πρωταθλήτρια της μαθητικής μετανάστευσης εμφανίζεται η Κεντρική Μακεδονία καθώς καταγράφηκαν 376 μετεγγραφές μαθητών από σχολεία της συγκεκριμένης Περιφέρειας. Και ακολουθεί η Αττική. Οι περισσότερες μετεγγραφές έχουν γίνει προς σχολεία της Γερμανίας.

Στη Γερμανία. Συνολικά 527 μαθητές – μετανάστες φοίτησαν την προηγούμενη σχολική χρονιά σε σχολεία της Γερμανίας. Οπως εξηγεί ο Νίκος Αθανασιάδης, μέλος του προεδρείου της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων Γερμανίας και πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων στο Ευρωπαϊκό Σχολείο Βερολίνου, ο αριθμός των μαθητών που έφθασαν την προηγούμενη σχολική χρονιά φαίνεται πως είναι μεγαλύτερος. «Και αυτό γιατί δεν είναι απαραίτητη σε όλες τις χώρες και όλα τα σχολεία η διαδικασία μετεγγραφής. Συγκεκριμένα τα Ελληνόπουλα που έρχονται στη Γερμανία έχουν να αντιμετωπίσουν αρχικά τη δυσκολία της γλώσσας. Γι’ αυτό και στο σχολείο μας που είναι δίγλωσσο έχουμε και τμήματα μητρικής γλώσσας και τμήματα ένταξης, στα οποία φοιτούν για τουλάχιστον έξι μήνες».

Στις 19 Σεπτεμβρίου ο Στέφανος Μωυσίδης άφησε τη Θεσσαλονίκη και μαζί με τη σύζυγό του και τον μικρό γιο τους έφυγε για το Βερολίνο, αν και αρχικά η οικογένεια «κοιτούσε» πιο μακρινούς προορισμούς, όπως τη Νέα Ζηλανδία. «Ηταν μια απόφαση συνειδητή. Ιδίως την τελευταία χρονιά στην Ελλάδα είχα φθάσει στο σημείο να πληρώνω συνεχώς και τα χρέη να αυξάνονται. Είχαμε βέβαια και το δίλημμα με την εκπαίδευση των παιδιών. Ο ένας μας γιος θα πήγαινε στη Β’ Γυμνασίου ενώ ο άλλος στη Β’ Λυκείου, οπότε θεωρήσαμε σωστό να αφήσουμε τον μεγάλο να τελειώσει την τάξη στην Ελλάδα. Βέβαια το παιδί τα Χριστούγεννα, μη θέλοντας άλλο πια να είναι μακριά μας, αποφάσισε να ανέβει κι εκείνο στη Γερμανία» δηλώνει ο 52χρονος, ο οποίος στην Ελλάδα ήταν ελεύθερος επαγγελματίας στον τομέα των κουφωμάτων αλουμινίου.

Τα παιδιά γράφτηκαν αμέσως σε γερμανικό σχολείο «και μπήκαν στην τάξη προσαρμογής. Με τα γερμανικά είχαν κάποια επαφή, αφού την είχαν επιλέξει ως δεύτερη γλώσσα στο Γυμνάσιο. Παρότι όμως οι απαιτήσεις είναι μεγάλες στην τάξη ένταξης, ήδη ο μικρός μας έχει περάσει στην ομάδα των προχωρημένων και απλώς περιμένουμε να μας πουν πότε θα μπορέσει να παρακολουθήσει κανονικά την τάξη του».

Στην Αυστραλία. Στη Μελβούρνη, εδώ και έξι μήνες λειτουργεί πιλοτικά το ελληνικό σχολείο. Υπεύθυνη του σχολείου είναι η φιλόλογος Μαρία Μπακαλίδου. Η ίδια με τον σύζυγό της και τις δύο κόρες τους άφησαν τη Θεσσαλονίκη και πήγαν στην Αυστραλία πριν από ενάμιση χρόνο, αν και δεν είχαν κανέναν δεσμό με τη χώρα. «Ξεκίνησα να εργάζομαι σε ελληνικά σχολεία της Μελβούρνης. Πολύ γρήγορα, όμως, συνειδητοποιήσαμε ότι ήταν επιτακτική η ανάγκη να δημιουργηθεί ένα σχολείο για τα παιδιά που έφθαναν στην Αυστραλία και τα οποία είχαν ένα πολύ καλό επίπεδο ελληνικών». Η μεγάλη της κόρη τη νέα σχολική χρονιά θα πάει στην Α’ Δημοτικού. «Τα παιδιά προσαρμόστηκαν πολύ πιο εύκολα απ’ ό,τι εγώ. Η κόρη μου όταν ήρθαμε γνώριζε στα αγγλικά μόνο το λουλούδι και το παγωτό και τώρα μιλάει αγγλικά και στο σπίτι».

Η περίπτωση της Αλβανίας

Οι γονείς τους έμειναν άνεργοι για πολλούς μήνες. Πολλοί από αυτούς εργάζονταν στην οικοδομή, κλάδος που χτυπήθηκε από την κρίση. Τι κι αν αυτά τα παιδιά γεννήθηκαν ή μεγάλωσαν εδώ, η σχολική χρονιά που μόλις τελείωσε βρήκε αυτούς τους μαθητές σε αλβανικά σχολεία. Μάλιστα, οι μετεγγραφές σε σχολεία της Αλβανίας έφθασαν, σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας, τις 158. Την ίδια ώρα, 107 μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου με τις οικογένειές τους ήρθαν από τη γειτονική Αλβανία.