Αναπόφευκτα θα πρέπει να υπάρχει κοινός δανεισμός από την Ευρώπη για τη στήριξη της Ουκρανίας σε μακροπρόθεσμη βάση, εκτιμά στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» ο Φάμπιαν Ζούλεγκ, διευθύνων σύμβουλος του Κέντρου Ευρωπαϊκής Πολιτικής (EPC) στις Βρυξέλλες.
Κατά τον γερμανό οικονομολόγο, η αδυναμία των ευρωπαίων ηγετών να συμφωνήσουν στη χρηματοδότηση της Ουκρανίας τα επόμενα δύο χρόνια μέσω του δανείου επανορθώσεων στέλνει «το μήνυμα προς τον υπόλοιπο κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των Πούτιν και Τραμπ, ότι δεν είμαστε σε θέση να επιτύχουμε ούτε την απαραίτητη φιλοδοξία ούτε να δράσουμε ενωμένοι».
Παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει τελευταίως για την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας στην Ουκρανία, η Μόσχα απέρριψε σημαντικά στοιχεία των διαπραγματεύσεων. Ποια η άποψή σας;
Η Μόσχα συνεχίζει να δείχνει ότι δεν έχει πραγματικό συμφέρον για ειρήνη ή, αν μη τι άλλο, θέλει να έχει μια ειρήνη όπου θα παίρνει όλα όσα είναι στη λίστα επιθυμιών της. Είναι σαφές ότι, ακόμη και αν υπάρξει κάποια συμφωνία, δεν πρόκειται να λύσει την απειλή ασφαλείας από τη Ρωσία, επειδή συνεχίζει να έχει ευρύτερους στόχους από ό,τι συμβαίνει στην Ουκρανία. Από ευρωπαϊκή οπτική γωνία, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να μείνουμε σταθεροί και να συνεχίσουμε να δεσμευόμαστε ότι θα στηρίζουμε την Ουκρανία. Στην πραγματικότητα πρέπει να στηρίξουμε ακόμη περισσότερο την Ουκρανία.
Πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη ότι έχουμε έναν πρόεδρο στον Λευκό Οίκο που θέλει μια συμφωνία για την προσωπική του δόξα και δεν καταλαβαίνει πραγματικά ή δεν ενδιαφέρεται για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες. Η Ευρώπη βρίσκεται από την αρχή σε μειονεκτική θέση όπως και η Ουκρανία.
Είπατε ότι η Ευρώπη πρέπει να κάνει ακόμη περισσότερα για να υποστηρίξει την Ουκρανία. Τι εννοείτε;
Πρέπει να δεσμευτούμε τόσο στη στρατιωτική όσο και την οικονομική υποστήριξη που χρειάζεται η Ουκρανία. Αυτό σαφώς περιλαμβάνει τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία. Θα είναι πολιτικά επιζήμιο αν δεν καταφέρουμε να προχωρήσουμε. Επίσης πρέπει να σκεφτούμε τι μπορούμε να κάνουμε περισσότερο πέρα από αυτό. Να εξετάσουμε άλλες επιλογές χρηματοδότησης, να εξετάσουμε περισσότερες στρατιωτικές επιλογές. Τι μπορούμε να μεταφέρουμε από τις στρατιωτικές μας ικανότητες στην Ουκρανία; Πρέπει επίσης να επενδύσουμε στην Ουκρανία και στην αμυντική της βιομηχανία. Να εξετάσουμε την ένταξή της στην ΕΕ με πιο σοβαρό τρόπο. Θα ήταν ειρωνικό αν αυτό είναι ένα από τα στοιχεία που ακόμη και η Ρωσία είναι πρόθυμη να αποδεχτεί, αλλά στην πραγματικότητα δεν θα καταφέρουμε να το κάνουμε.
Γιατί η Ουγγαρία αντιτίθεται στην ευρωπαϊκή ένταξη της Ουκρανίας, αφού η Ρωσία είναι έτοιμη να το αποδεχτεί;
Το πρώτο ερώτημα είναι γιατί η Ρωσία το δέχεται αυτό. Επειδή εκτιμά ότι δεν πρόκειται να τα καταφέρουμε. Θα φανεί άσχημο για την ΕΕ αν έχουμε την άδεια της Μόσχας, αλλά λόγω εσωτερικών διαιρέσεων δεν είμαστε σε θέση να προχωρήσουμε. Οσον αφορά την Ουγγαρία, ένας από τους λόγους είναι ότι μπορεί να παίζει το παιχνίδι της Ρωσίας. Επιπλέον, το καθεστώς Ορμπαν είναι μια κλεπτοκρατία. Σαφώς, η Ουκρανία θα χρειαζόταν ένα σημαντικό μέρος ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, κάτι που θα είχε μεγάλο αντίκτυπο στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Επομένως, θα μείωνε το ποσό των χρημάτων που λαμβάνει η Ουγγαρία.
Τελικά οι ευρωπαίοι ηγέτες δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν στο δάνειο επανορθώσεων για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας τα επόμενα δύο χρόνια. Αναγκάστηκαν αντ’ αυτού να συμφωνήσουν σε ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης κοινού δανεισμού με κάλυψη από τον τρέχοντα ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, το οποίο θεωρούνταν απίθανο λίγες ώρες πριν από την ολοκλήρωση της συμφωνίας. Πώς βλέπετε την εξέλιξη αυτή;
Η σύνοδος κορυφής καταδεικνύει ότι η ΕΕ εξακολουθεί να υποφέρει από την ψευδαίσθηση της προόδου. Προχωράμε αλλά όχι με την ταχύτητα, την κλίμακα και το εύρος που είναι απαραίτητα για να αντιμετωπίσουμε τις εκθετικές προκλήσεις που παρουσιάζονται. Το μήνυμα προς τον υπόλοιπο κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των Πούτιν και Τραμπ, είναι ότι δεν είμαστε σε θέση να επιτύχουμε ούτε την απαραίτητη φιλοδοξία, ούτε να δράσουμε ενωμένοι.
Ποιες άλλες επιλογές βλέπετε που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν;
Το τελικό αποτέλεσμα πρέπει να είναι η χρήση των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων με κάποιο τρόπο, επειδή τόσο οικονομικά, δημοσιονομικά όσο και ηθικά είναι το σωστό. Τίποτα από όσα πρόκειται να κάνουμε δεν είναι τέλειο. Με όποια επιλογή, υπάρχουν σαφώς κίνδυνοι, οικονομικές υποχρεώσεις, νομικά προβλήματα. Η συντριπτική πλειοψηφία των χωρών στην Ευρώπη γνωρίζει ότι αν δεν είμαστε σε θέση να στηρίξουμε την Ουκρανία, όλοι θα πληρώσουμε ένα πολύ βαρύ τίμημα.
Από ό,τι καταλαβαίνω, πιστεύετε ότι η Ευρώπη θα πρέπει να στηρίζει την Ουκρανία για πολύ καιρό ακόμα.
Οι μακροπρόθεσμες ανάγκες της Ουκρανίας είναι πολύ σημαντικές. Εν μέρει θα πρέπει να δούμε τη στήριξη που παρέχουμε ως μέρος της επένδυσής μας στην άμυνα και την ασφάλεια. Η Ουκρανία αποτελεί ένα απίστευτα σημαντικό προπύργιο ενάντια στην περαιτέρω ρωσική επιθετικότητα.
Μακροπρόθεσμα υπάρχουν και άλλες ανάγκες. Σαφώς, η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας θα απαιτήσει μεγάλα ποσά, μεγαλύτερα από αυτά που αντιστοιχούν στα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Μακροπρόθεσμα η μόνη επιλογή που υπάρχει είναι ο κοινός δανεισμός. Θα χρειαστεί χρόνος για να ξεπεραστεί η πολιτική αντίσταση, αλλά είναι αναπόφευκτο.
Το πρόβλημα είναι ότι λόγω αυτής της πολιτικής αντίστασης, πιθανότατα θα το κάνουμε με άσχημο τρόπο και δεν θα λειτουργήσει πραγματικά. Θα δώσει στην Ακροδεξιά σε μέρη όπως η Γερμανία έναν εύκολο στόχο. Επομένως, θα ήταν πολιτικά καλύτερο να αναλάβουμε αυτή τη συζήτηση, αλλά θα πρέπει πραγματικά να κάνουμε μια συζήτηση στην Ευρώπη για το πώς θα το οικοδομήσουμε αυτό μακροπρόθεσμα. Και θα πρέπει να απευθυνθούμε στους πολίτες και να εξηγήσουμε ότι δεν πρόκειται για τη στήριξη του εισοδήματος των Ουκρανών, αλλά στην πραγματικότητα για την επένδυση στην άμυνά μας.
