Καμίλ Γκραντ: «Πρέπει να στείλουμε ένα ισχυρό μήνυμα στη Ρωσία»

Η Στρατηγική Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ καταγράφει τα μηνύματα που έστελνε η αμερικανική ηγεσία από τότε που ανέλαβε την εξουσία, ότι η Ευρώπη θα πρέπει να υπερασπιστεί τον εαυτό της με λιγότερη Αμερική, εκτιμά στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ» ο Καμίλ Γκραντ, γενικός γραμματέας της Ενωσης Βιομηχανιών Αμυνας και Ασφάλειας της Ευρώπης (ASD) και πρώην βοηθός γενικός γραμματέας για αμυντικές επενδύσεις στο ΝΑΤΟ. Ο ειδικός στην αμυντική πολιτική δηλώνει παράλληλα ότι θα ήταν ένα ισχυρό μήνυμα να χρησιμοποιηθούν τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για την υποστήριξη της Ουκρανίας.

Ποιες επιπτώσεις βλέπετε στην ευρωπαϊκή άμυνα και στη διατλαντική ασφάλεια από τη νέα Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ;

Η Στρατηγική Εθνικής Ασφαλείας καταγράφει τα μηνύματα που έστελνε η ηγεσία των ΗΠΑ από τότε που ανέλαβε την εξουσία. Ο Πίτερ Χέγκσεθ είχε πει σε υπουργική σύνοδο του ΝΑΤΟ (περασμένο Φεβρουάριο) ότι οι Ευρωπαίοι είστε υπεύθυνοι για τη συμβατική άμυνα της Ευρώπης. Ο Τζέι Ντι Βανς είχε πει στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου ότι υπάρχει θέμα σχετικά με τον τρόπο που η κυβέρνηση Τραμπ προσεγγίζει τη δημοκρατία και την ευρωπαϊκή προσέγγιση. Η Στρατηγική Εθνικής Ασφαλείας δεν λέει τίποτα διαφορετικό. Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο. Θα πρέπει να υπερασπιστείτε τον εαυτό σας με λιγότερη Αμερική. Τώρα, λοιπόν, η συζήτηση είναι διαφορετική σε πολλαπλά επίπεδα. Πρώτον, όσον αφορά τη στρατιωτική στήριξη της Ουκρανίας, είναι δίκαιο, εάν οι Ευρωπαίοι αναλάβουν το μεγαλύτερο μέρος της, να στραφούν πρώτα στη δική τους βιομηχανία.

Φυσικά ελπίζουμε ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να συνεισφέρουν όσον αφορά συγκεκριμένες ικανότητες και τις πληροφορίες. Δεύτερον οι ευρωπαϊκές ένοπλες δυνάμεις πρέπει να αυξηθούν μαζικά και σε ετοιμότητα με κινητοποίηση πόρων και βιομηχανίας. Τρίτον όσον αφορά τους κρίσιμους παράγοντες για τους οποίους οι Ευρωπαίοι τείνουν να βασίζονται υπερβολικά στις ΗΠΑ, υπάρχουν ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες που διαθέτουν τέτοιες ικανότητες και η ευρωπαϊκή βιομηχανία είναι ικανή να τις παρέχει, αλλά χρειάζεται χρόνος και σχεδιασμός, και η ΕΕ μπορεί εδώ να διαδραματίσει θετικό ρόλο.

Τέταρτον, να συνεχιστεί η καινοτομία. Δεδομένων όλων αυτών το μήνυμά μου είναι ότι το 98% των περιπτώσεων, η ευρωπαϊκή βιομηχανία είναι απόλυτα ικανή να προσφέρει ό,τι χρειάζεται τόσο για τις συμβατικές ικανότητες όσο και για τους στρατηγικούς παράγοντες. Το ζήτημα είναι πώς θα μειώσουμε τα μεγάλα χρονοδιαγράμματα. Επίσης πρέπει να υπάρξει σαφήνεια όσον αφορά τους πόρους, τη διακυβέρνηση από την πλευρά της ΕΕ. Παράλληλα, πρέπει να επενδύσουμε σε ανατρεπτικές τεχνολογίες.

Μπορεί όπως λέτε τα μηνύματα που περιέχονται στη Στρατηγική Ασφαλείας των ΗΠΑ να είχαν ειπωθεί, αλλά τώρα δίνουν συγκεκριμένη προθεσμία έως το 2027. Μπορεί να ανταποκριθούμε στην πρόκληση αυτή;

Φυσικά, αυτό είναι περίπλοκο και απαιτητικό. Ολοι, συμπεριλαμβανομένου του αμερικανικού στρατού, συμφωνούν ότι η διαδικασία είναι πολύ καλύτερη αν είναι πειθαρχημένη και οργανωμένη. Αλλά πρέπει να προετοιμαστούμε για τα πάντα. Το ένα τρίτο της Ευρώπης αυξάνει μαζικά τις αμυντικές επενδύσεις. Σκανδιναβικές χώρες, βαλτικές, η Κεντρική Ευρώπη, η Γερμανία. Βλέπουμε επίσης την υπόλοιπη Ευρώπη πολύ αφοσιωμένη σε αυτό.

Ακόμη και οι χώρες που αντιμετωπίζουν δημοσιονομικούς περιορισμούς, όπως Γαλλία, Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο, έχουν δεσμευτεί να κάνουν περισσότερα. Υπάρχουν βέβαια μερικές χώρες που είναι πιο απρόθυμες να επενδύσουν στην άμυνα, αλλά συνολικά η χρηματοδότηση έρχεται και οι δεσμεύσεις τείνουν να είναι μακροπρόθεσμες. Θα υπάρχει σημαντική διαφορά μέχρι το 2027 για την ευρωπαϊκή συμβολή στην αποτροπή και την άμυνα της ηπείρου; Η απάντηση είναι ναι. Θα είναι αρκετή; Για συγκεκριμένες ικανότητες θα χρειαστεί να φτάσουμε στο 2029 ή το 2030, καθώς αφορούν πολύπλοκα προγράμματα που απαιτούν περισσότερο χρόνο. Τα καλά νέα είναι ότι η τεχνολογία είναι στο μεγαλύτερο μέρος διαθέσιμη και η ΕΕ κινητοποιεί πόρους. Πάντως, θα είναι καλύτερο να κινηθούμε γρήγορα και να συζητήσουμε με τις ΗΠΑ για συγκεκριμένες ικανότητες, που θα πρέπει να παραμένουν στην Ευρώπη.

Δεδομένου του πλαισίου που περιγράψατε πόσο σημαντικό είναι η ΕΕ να καταλήξει σε συμφωνία για το δάνειο επανορθώσεων για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας;

Δεδομένου ότι το δημοσιονομικό περιθώριο για πολλές ευρωπαϊκές χώρες και την ΕΕ δεν είναι απεριόριστο η χρήση των ρωσικών παγωμένων περιουσιακών στοιχείων, κάτι που είναι σίγουρα ένα πολύπλοκο οικονομικό σχέδιο, επιτρέπει να υποστηριχθεί ο προϋπολογισμός και να δοθεί στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία. Θα ήταν ένα ισχυρό μήνυμα να χρησιμοποιηθούν τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία για την υποστήριξη της Ουκρανίας. Φυσικά, η ρύθμιση πρέπει να είναι νομικά εξαιρετικά ισχυρή και να κατανέμει τον οικονομικό κίνδυνο στα ευρωπαϊκά κράτη και ενδεχομένως στις ΗΠΑ, καθώς και στους φίλους της Ουκρανίας.

Είστε αισιόδοξος ότι το ειρηνευτικό σχέδιο για την Ουκρανία μπορεί να οδηγήσει σε θετικό αποτέλεσμα;

Το «ειρηνευτικό σχέδιο» που έχει αναπτυχθεί στις ανταλλαγές μεταξύ Ρώσων και Αμερικανών δεν πληροί απαραίτητα τα κριτήρια για δίκαιη ειρήνη που υποστηρίζει η Ευρώπη. Φυσικά, όλοι υποστηρίζουν τον τερματισμό της σύγκρουσης, αλλά από ευρωπαϊκή οπτική γωνία το ειρηνευτικό σχέδιο είναι σημαντικό για δύο λόγους. Πρώτον, μια καλή ή όχι ειρήνη θα έχει άμεσο αντίκτυπο στην ευρωπαϊκή ασφάλεια. Δεύτερον, οι περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις συμμερίζονται την άποψη ότι την επόμενη μιας κατάπαυσης του πυρός η απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια από τη Ρωσία δεν θα εξαφανιστεί.

Θα μπορούσε να ειπωθεί επίσης ότι σε περίπτωση μιας κακής ειρηνευτικής συμφωνίας, υπό την οποία η Ουκρανία θα περιέλθει σε αναταραχή ή θα έχει πολύ περιορισμένη άμυνα θα δημιουργηθούν περισσότεροι κίνδυνοι για τους Ευρωπαίους. Υπάρχει πραγματικός κίνδυνος να μπει η Ρωσία στον πειρασμό να δοκιμάσει τα σύνορα της ΕΕ ή του ΝΑΤΟ. Τα επόμενα χρόνια πρέπει να διατηρήσουμε την προσπάθεια ώστε να είμαστε σε θέση να στείλουμε ένα ισχυρό μήνυμα στη Ρωσία να μην το σκέφτεται καν να δοκιμάσει την ΕΕ ή το ΝΑΤΟ.

Υπάρχει η συζήτηση γύρω από το αν πρέπει να απεξαρτηθούμε από τις ΗΠΑ, αυξάνοντας την παραγωγή αμυντικών συστημάτων στην Ευρώπη. Ποια η άποψή σας;

Κάθε χώρα στην Ευρώπη χρησιμοποιεί αμερικανικό εξοπλισμό και αγοράζει τακτικά από τις ΗΠΑ. Υπάρχει αξία στο να εξισορροπηθεί, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα συνεχιστούν οι αγορές από τις ΗΠΑ. Κανείς δεν θέλει να διακόψει από τη μια μέρα στην άλλη τη σχέση με τους Αμερικανούς προμηθευτές, αλλά η γενική κατεύθυνση θα πρέπει να είναι να αγοράζουμε περισσότερα από την Ευρώπη και να μειώσουμε την εξάρτησή μας από άλλες χώρες και να δημιουργηθεί μια κατάσταση όπου οι ευρωπαϊκές ένοπλες δυνάμεις θα χρησιμοποιούν περισσότερο ευρωπαϊκό εξοπλισμό σε όλους τους τομείς και όχι μόνο στις χερσαίες και θαλάσσιες δυνάμεις.