Ενώ οι σχεδιασμοί του προέδρου Τραμπ γύρω από τον τερματισμό πολέμου/ειρήνευση της Ουκρανίας προκαλούν ανατριχίλα στην Αθήνα (και όχι μόνο), οι γενικότερες πρωτοβουλίες/ενέργειες/σχέδια για τον πλανήτη εγείρουν το ερώτημα εάν πίσω απ’ όλα αυτά υπάρχει κάποια επεξεργασμένη στρατηγική ή απλώς αποτελούν σπασμωδικές κινήσεις ενός ταραγμένου μυαλού. Η απάντηση είναι ότι υπάρχει «method in his madness» («μέθοδος μέσα στην τρέλα»), όπως θα έλεγε και ο Σαίξπηρ. Και η «μέθοδος»/στρατηγική αυτή αποτυπώνεται στο έγγραφο της Εθνικής Στρατηγικής Ασφάλειας που μόλις δημοσιοποίησε ο Λευκός Οίκος. Πρόκειται ουσιαστικά για εγχειρίδιο εκτραμπισμού του πλανήτη, και ιδιαίτερα της Ευρώπης (δόγμα Τραμπ). Καθώς σύμφωνα με τη Στρατηγική η Ευρώπη απειλείται με καθολικό αφανισμό λόγω της μετανάστευσης και των ενεργειών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ενώ Ευρώπη και πολιτισμός μπορούν να σωθούν μόνο με την επικράτηση των πατριωτικών (ακροδεξιών) πολιτικών κομμάτων και αξιών τους.

Αλλά και στον υπόλοιπο πλανήτη θα πρέπει να επικρατήσουν οι αξίες αυτές. Διεθνές δίκαιο και θεσμοί, διεθνής συνεργασία και αλληλεγγύη, ανοιχτό εμπορικό σύστημα και κλιματική κρίση θα πρέπει να εξαλειφθούν προκειμένου να αναδειχθεί ένα νέο πρότυπο συναλλακτικών σχέσεων που θα ανταποκρίνεται στη λογική του «America first».

Από τα συμφραζόμενα της Στρατηγικής και τα όσα διακηρύσσει ο αμερικανός πρεσβευτής στην Αγκυρα είναι σαφές ότι αυτό το καθεστώς σχέσεων προτεραιοποιείται και για την Αν. Μεσόγειο. Με τρεις κύριες προϋποθέσεις για την υλοποίησή του, τον έλεγχο των πηγών και αρτηριών ενέργειας (ορυκτών καυσίμων) από τις ΗΠΑ, τη συρρίκνωση της επιρροής της Κίνας και την παραμονή της Τουρκίας στη σφαίρα επιρροής των ΗΠΑ. Και οι τρεις αυτές προϋποθέσεις εκπληρώνονται (και με τη βοήθεια της Ελλάδας – συμφωνίες P-TEC, κ.λπ.).

Αναφορικά με την Τουρκία, η Ελλάδα εκουσίως ή ακουσίως στον ανταγωνισμό μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ για τον έλεγχό της σπρώχνει βαθύτερα την Τουρκία στην αγκάλη των ΗΠΑ (Kίνας, Νότου) αποκλείοντάς την από την ΕΕ. Το εάν αυτό εξυπηρετεί τον μακροχρόνιο ελληνικό στρατηγικό σχεδιασμό – στο μέτρο που υπάρχει – είναι ένα κρίσιμο ερώτημα. Οι ΗΠΑ εκτιμούν ότι μέσω της επιβολής της οικονομικής συνεργασίας και κυρίως της ενεργειακής κυριαρχίας (dominance) – που θα λειτουργεί ως το κονίαμα – θα επιλύσουν και τα πολιτικά προβλήματα συγκρουσιακών αντιπαραθέσεων και θα επιβάλουν την ειρήνη παρακάμπτοντας αξίες και διεθνές δίκαιο. Είτε πρόκειται για τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, Κυπριακό ή Ελληνοτουρκικά. «Μα γιατί δεν κάνετε business και επιδίδεστε σε πόλεμο;» φέρεται να είπε ο ειδικός αμερικανός διαπραγματευτής Στ. Γουίτκοφ στον πρόεδρο Ζελένσκι πρόσφατα. Σωστά, μπροστά στις business τι σημασία έχουν οι αξίες (ελευθερίας, ανεξαρτησίας, κυριαρχίας). Αυτή τη στιγμή είναι η Ουκρανία που καλείται να επιλέξει. Σύντομα δεν αποκλείεται να βρεθούν άλλες χώρες σε παρεμφερή δυσάρεστη θέση.

Στο μεταξύ, χωρίς να το καταλάβουμε, στην Ευρώπη έχει δημιουργηθεί ήδη μια νέα δομή/διευθυντήριο από τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Βρετανία που λαμβάνει τις στρατηγικές αποφάσεις ζωής ή θανάτου, πολέμου ή ειρήνης. Πρόκειται για μια εντελώς νέα κατάσταση που φέρνει σε κοινό πλαίσιο την ΕΕ (Γαλλία, Γερμανία) και τη Βρετανία, χώρα εκτός ΕΕ, μπροστά στην «απειλή» Τραμπ/Ρωσίας (και δημιουργεί νέα προβλήματα για την Ελλάδα).

Ο Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), πρώην πρεσβευτής – σύμβουλος του ΥΠΕΞ και μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του ΕΛΙΑΜΕΠ. Από τις εκδόσεις Ι. Σιδέρης κυκλοφόρησε το νέο του βιβλίο με τίτλο «Πέρα από τα στερεότυπα. Νέα προοδευτική εξωτερική και ευρωπαϊκή πολιτική»