O Γιώργος Παπαχρήστος, που ήταν ο πρώτος ο οποίος παρατήρησε πως η ιστορία του αυτοβιογραφικού πονήματος του πρώην πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα ξεθύμανε πολύ γρήγορα, έχει απόλυτο δίκιο. Τα απομνημονεύματα των πολιτικών έχουν ενδιαφέρον όταν γράφονται στο τέλος της καριέρας τους: ο Τσίπρας είναι πολύ νέος και θέλει στην κεντρική πολιτική σκηνή να επιστρέψει. Δεν μπορεί να κάνει ούτε καν αποτίμηση.
Θα μπορούσε το βιβλίο να κάνει μεγαλύτερη αίσθηση; Ναι, αν είχε πραγματικές αποκαλύψεις. Αλλά όλα αυτά για τα οποία μιλάει ο Τσίπρας έχουν εξαντληθεί ως συζήτηση πολύ πριν το βιβλίο κυκλοφορήσει. Τα περιστατικά του 2015, η διαπραγμάτευση, το δημοψήφισμα, η περίφημη «κωλοτούμπα», έχουν υπερσυζητηθεί και εξαιτίας δύο βιβλίων που προηγήθηκαν: το σουξέ του Γιάνη Βαρουφάκη «Ενήλικοι στο δωμάτιο» είχε προκαλέσει και παρεμβάσεις του ίδιου του Τσίπρα, που από τότε μας είχε εξηγήσει τη δική του εκδοχή. Και το βιβλίο «Η Τελευταία Μπλόφα», της Ελένης Βαρβιτσιώτη και της Βικτωρίας Δενδρινού, με την ωραία του γραφή και τη δημοσιογραφική του πιστότητα είχε ξεδιαλύνει κάθε πτυχή της περίφημης διαπραγμάτευσης και όχι μόνο. Ο Τσίπρας δεν είχε, όπως αποδείχτηκε, να προσθέσει τίποτα καινούργιο ακριβώς γιατί μυστικά δεν υπάρχουν.
Οσο για τις κατηγορίες στους κάποτε συνεργάτες και υπουργούς του κι αυτές δεν έχουν πια νόημα για έναν απλό λόγο: ο Βαρουφάκης, η Κωνσταντοπούλου, ο Λαφαζάνης και όλοι οι άλλοι που περιγράφονται ως «βαρίδια» μπορούν πάντα να απαντήσουν ότι δεν τον απέτρεψαν από το να κερδίσει τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015. Η αργή αλλά σταθερή πτώση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα ξεκινά όταν όλοι αυτοί έχουν φύγει, όταν ο ίδιος αποφασίζει να τηρήσει το μνημόνιο που υπέγραψε κι όταν οι αυταπάτες πάνε στην άκρη. Η δε πτώση των ποσοστών γίνεται ραγδαία μετά την ήττα του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του 2019.
Η απόλυτη κατάρρευση έρχεται όταν ο Τσίπρας βρίσκεται στην αντιπολίτευση κι οφείλεται σε αδιανόητα λάθη (όπως η πρόβλεψη πως δεν θα υπάρξουν εμβόλια για την αντιμετώπιση του Covid) αλλά και μια απίστευτη έλλειψη προτάσεων. Ολα αυτά όμως στο βιβλίο αναφέρονται ελάχιστα. Για την ακρίβεια είναι σαν να μην υπάρχουν. Στην επικαιρότητα του Τσίπρα υπάρχει χώρος για τα εσωκομματικά: για τον Κασσελάκη, και για τις αρνήσεις της Αχτσιόγλου και του Χαρίτση π.χ. Αλλά δεν είναι αυτά που έφεραν την κατάρρευση: είναι οι συνέπειές της.
Οταν βγάζεις ένα βιβλίο επιχειρώντας μέσω αυτού να πείσεις πως είσαι έτοιμος να ξαναγίνεις πρωθυπουργός, χρειάζεται να εξηγήσεις τι στο μεταξύ άλλαξε. Δεν χρειάζονται συγγνώμες: χρειάζεται μια στοιχειώδη αυτοκριτική – αλλά με αυτή ο Τσίπρας μοιάζει τσακωμένος. Πιθανότατα και να μην καταλαβαίνει τι έφταιξε μετά το 2016 και σίγουρα δεν έχει εξήγηση για το τι έχει συμβεί μετά το 2019. Παραμένει κι ο ίδιος αιχμάλωτος του 2015, στο οποίο λέει πως έχουν γίνει πράξεις ιστορικές και πολιτικοί ηρωισμοί χωρίς προηγούμενο. Ας του δώσουμε δίκιο, αν και στην πραγματικότητα το μόνο που κάνει είναι να παραδέχεται όσα πολλοί του έλεγαν τότε. Αλλά τι σημασία έχει πλέον μια ιστορία που έχει κριθεί; Δεν μπορώ να πιστέψω πως αληθινά νομίζει ότι θα αλλάξει γνώμη γι’ αυτόν όποιος ακούσει την εκδοχή του.
Σε τελική ανάλυση όλο αυτό μου θυμίζει τη μεγάλη σκηνή στο αριστουργηματικό «Ας περιμένουν οι γυναίκες» του Σταύρου Τσιώλη. Οταν η Αρχοντούλα ακούει από τον Αντώνη τα καλά που έχει κάνει το κίνημα, του λέει ότι τώρα που το έμαθε θα ψηφίζει πάντα ΠΑΣΟΚ. Να ψηφίσει η Αρχοντούλα τον Αλέξη τώρα που τα έμαθε το βλέπω δύσκολο…
