Tabula rasa

Ηταν αναμενόμενο μια πανέξυπνη, τετραπέρατη αλλά και μειωμένης πολιτικής ευαισθησίας, αν και πολιτική συντάκτρια και σχολιογράφος, δημοσιογράφος, η Ελένη Βλάχου, να έχει παραθέσει ως γρίφο σε στήλη της που υπέγραφε ως «Μπερλίνα» ένα γκράφιτι που είχε διαβάσει σε σταθμό του Ηλεκτρικού και έλεγε: «Τα πυρηνικά και ο μικροαστισμός προκαλούν την ίδια καταστροφή». Φαίνεται κάτι άσχετο […]

Πενηντα τεσσάρων χρονών, νέα γυναίκα ακόμα. Και κρατιέται, τα κιλά που έχασε δεν τα ξαναπήρε. Αλλ’ ούτε και τη φωνή της. Ετσι τουλάχιστον γράφουν οι εφημερίδες: «Εχασε τις πάνω νότες της». Πενήντα τεσσάρων χρονών, αλλά δεν θέλει πια να βγαίνει έξω. «Το ευτυχισμένο πουλί πετάει και τραγουδά, το δυστυχισμένο γυρνά στη φωλιά του και πεθαίνει. […]

Στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» ο Γιάννης Πρετεντέρης παρουσίασε μια έρευνα για τη σχέση που έχουν οι πολίτες της  Ευρωπαϊκής Ενωσης με τα media και την ενημέρωση γενικότερα. Το ενδιαφέρον στην περίπτωση είναι ότι την έρευνα αυτή την έκανε η ίδια η Ευρωπαϊκή Ενωση. Ελληνες και Κύπριοι είναι αυτοί που δηλώνουν πως ενημερώνονται από οτιδήποτε άλλο εκτός […]

Αν υπάρχει ένα τυχερό κόμμα στη Μεταπολίτευση, τουλάχιστον στη δεύτερη φάση της, αυτό δεν είναι άλλο από τη Νέα Δημοκρατία. Οχι γιατί κυβέρνησε περισσότερο ή πιο αξιοκρατικά (για το δεύτερο, άλλωστε, ακόμα αναμένεται η ιστορική κρίση), αλλά γιατί δεν χρειάστηκε ποτέ στ’ αλήθεια να έρθει πρόσωπο με πρόσωπο με τις αντιφάσεις της. Το ΠΑΣΟΚ συγκρούστηκε […]

Δυόμισι εβδομάδες πριν από την Ομιλία στο Γκέτισμπεργκ, στις 19 Νοεμβρίου 1863, ο Αβραάμ Λίνκολν συνέχισε να ασκεί τα προεδρικά του καθήκοντα εν μέσω Εμφυλίου Πολέμου. Στις 8 εκείνου του μήνα επισκέφτηκε το στούντιο των Αλεξάντερ και Τζέιμς Γκάρντνερ για να αποτυπώσουν ένα από τα πασίγνωστα έκτοτε πορτρέτα του. Την επόμενη μέρα στο Θέατρο Φορντ […]

Η δολοφονία του Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι σημάδεψε με δραματικό τρόπο πέντε – έξι γενιές Αμερικανών και δεν είναι άτοπο ότι πριν από έξι δεκαετίες όντως άλλαξε τον κόσμο. Τουλάχιστον τη θεώρηση των πραγμάτων, καθώς η δολοφονία ενός προέδρου που είχε θωρακιστεί με την ιδιότητα του «ηγέτη του ελεύθερου κόσμου» δοκίμαζε τα αντανακλαστικά στην παγκόσμια σκηνή. […]

Ο Αναστάσης Βιστωνίτης είναι μια συνεχώς δρώσα πνευματική συνείδηση στη χώρα μας. Και έχει σημασία το «συνεχώς», διότι σημαίνει πως ο πνευματικός άνθρωπος που ζει και δρα αφήνει τα ίχνη του, τις κραυγές του, τα εύσημά του σε μια συνεχή εγρήγορση και δεν επιστρατεύει, όπως άλλοι πνευματικοί άνθρωποι, μια φορά την κρίση του για ένα […]

Θυμάμαι πάντα τον σπουδαίο θεσσαλονικιό πεζογράφο Νίκο Γαβριήλ Πεντζίκη σε ένα συνέδριο στο Ιδρυμα Ερευνών λίγους μήνες μετά τη Μεταπολίτευση – φθινόπωρο του ’74 – που ως απάντηση σε στεντόρειες, σχεδόν έξαλλες φωνές για την ανάγκη να αποκατασταθούν όσοι είχαν αδικηθεί μέσα στη χούντα, έθεσε το ερώτημα: «Και με τους πεθαμένους τι θα κάνουμε;». Θεωρώντας, […]

Στα τέλη της δεκαετίας του ’30 και ιδίως στις αρχές του B’ Παγκοσμίου Πολέμου μια ολόκληρη γενιά έχασε τον κόσμο της. Hταν όσοι είχαν μορφωθεί στη Γερμανία (πολλοί απ’ αυτούς Eλληνες), είχαν βαπτιστεί στα δημοκρατικά, ελεύθερα πνευματικά της φώτα και είχαν μυηθεί και στρατολογηθεί στη μεγαλοσύνη της σκέψης των σπουδαίων διανοητών της. Η Γερμανία ήταν […]

Στον Νίκο Κωνσταντόπουλο Πενήντα χρόνια σήμερα από την κορύφωσή της Εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Οσα χρόνια απείχε και η Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 από την Εξέγερση (51 για την ακρίβεια). Κι όμως η πύκνωση των γεγονότων του ’73 που κατέληξε στην άγρια κρατική και στρατιωτική καταστολή παραμένει νέα, επίκαιρη, συγκινεί και οδηγεί ακόμη σε αντιπαραθέσεις εντός […]

Είναι πρωί, βρίσκομαι στο τρόλεϊ, επιβάτης σε μια σχετικά μικρή διαδρομή από το Κουκάκι προς την Ακαδημία. Το όχημα δεν είναι πολύ γεμάτο, η κίνηση κάπως αυξημένη. Ωστόσο, μέχρι να φτάσω στον προορισμό μου, κάτι για το οποίο δεν χρειάστηκε πολλή ώρα, η ταλαιπωρία που υπέστην ήταν τόσο μεγάλη που όταν κατέβηκα, χρειάστηκε να καθίσω […]

Σε όλο το εύρος, σε όλη τη σύγχρονη πνευματική (ας συνεχίζουμε να τη χαρακτηρίζουμε έτσι) ζωή, είτε είναι λογοτεχνία, είτε μουσική, είτε χορός, είτε εικαστικές προτάσεις, ακόμη και αρχιτεκτονική (παρότι φαίνεται να αντιστέκεται) υπάρχει ένα μούδιασμα, για να μην το χαρακτηρίσω αδράνεια, αμηχανία, πλήξη. Αν δεν υπήρχε η τηλεόραση που λειτουργεί και εκπέμπει όλο το […]

Η φωνή είναι η ίδια. Περιτριγυρισμένη, στηριγμένη, αγκαλιασμένη και από τις άλλες, ίδιες κι αυτές, τυλιγμένη σε νήματα μουσικής που κρατούν μέσα τους κάτι γνώριμο – μιαν υπενθύμιση, έναν χαιρετισμό. Και αποχαιρετισμό. Χρειάστηκαν πέντε δεκαετίες. Ο Τζον Λένον έγραψε το «Now and Then» το 1977, πολύ μετά αφού είχε διαλυθεί το συγκρότημα, και το 1994 […]

Το φορολογικό νομοσχέδιο που σκοπό έχει να περιορίσει τη φοροδιαφυγή των ελεύθερων επαγγελματικών είναι η απόδειξη ότι παρά την τρόικα, τα μνημόνια και τη διεθνή εποπτεία οι στρεβλώσεις εξακολουθούν να είναι στην Ελλάδα κανόνας. Αυτό που προτείνει ο αρμόδιος υπουργός Κωστής Χατζηδάκης δεν θα έπρεπε να είναι καν θέμα συζήτησης: επιθυμεί να θεσμοθετήσει τα αυτονόητα. […]

Στην τελευταία του ταινία «Ενα καινούργιο αύριο» («Il sol dell’avvenire») ο Νάνι Μορέτι βάζει έναν νεότερο Ιταλό κατά τη δημιουργία ενός φιλμ να ρωτάει τον ίδιο αν όντως κάποτε υπήρξαν κομμουνιστές στην Ιταλία. Προσέξτε: στην Ιταλία του PCI. Του Γκράμσι, του Τολιάτι, του Ινγκράο και του Μπερλινγκουέρ. Καλά, θα μου πείτε. Εκεί η ανανέωση του […]

«Ηταν μια συγκλονιστική συναυλία. Νόμιζες ότι ο Εγκέλαδος χτυπούσε εκείνη την ώρα γύρω σου. Αυτό το «δώστε τη χούντα στον λαό», όποιος το άκουσε εκείνη τη μέρα είναι αδύνατον να το ξεχάσει ποτέ». Βρίσκομαι στο σπίτι του Νίκου Χριστοδουλάκη, παλιού μου καθηγητή και αργότερα διακεκριμένου επιστήμονα και λάτρη της μουσικής, την οποία ακόμα και σήμερα […]

Λυπάμαι, ξέρω πόσο πολύτιμος έχει γίνει ο ύπνος σου, πόσο ανάγκη έχεις αυτό το ελάχιστο διάστημα όπου μπορείς να κάνεις cut-delete απ’ όλα, πόσο τα όνειρα (κάποια όνειρα τουλάχιστον) έχουν γίνει παρηγοριά και καταφύγιο, αλλά δεν γίνεται αλλιώς. Πρέπει να ξυπνήσεις γιατί η ώρα άλλαξε και πρέπει να οργανωθείς· να προσαρμοστείς. Οχι τίποτα άλλο, αλλά […]