Tα όρια του δόγματος αποτροπής του ΝΑΤΟ φάνηκε να τεστάρει η Ρωσία χθες, στέλνοντας 19 drones στον εναέριο χώρο της Πολωνίας – κάποια από τα οποία καταρρίφθηκαν με την υποστήριξη στρατιωτικών αεροσκαφών από τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ. Είναι η πρώτη φορά που γίνεται γνωστό ότι μια χώρα-μέλος της δυτικής στρατιωτικής συμμαχίας χρησιμοποίησε πυρά κατά τη διάρκεια του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Ο πολωνός πρωθυπουργός, Ντόναλντ Τουσκ, δήλωσε ότι η χώρα του βρίσκεται «πιο κοντά από ποτέ σε ανοιχτή σύγκρουση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο», προσθέτοντας πάντως ότι δεν έχει κανέναν λόγο να πιστεύει πως η Πολωνία και η Συμμαχία βρίσκονται στο χείλος του πολέμου. Η Μόσχα αρνήθηκε την ευθύνη για το περιστατικό, και μάλιστα ο ρώσος επιτετραμμένος στη Βαρσοβία ανέφερε πως η πολωνική κυβέρνηση δεν είχε δώσει κανένα στοιχείο ότι τα drones που καταρρίφθηκαν ήταν ρωσικής προέλευσης. Ο αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος αναμενόταν χθες το βράδυ να μιλήσει με τον πολωνό πρόεδρο, Κάρολ Ναβρότσκι, αναρωτήθηκε τι συνέβη, γράφοντας στο Truth Social: «Τι συμβαίνει με τη Ρωσία να παραβιάζει τον εναέριο χώρο της Πολωνίας με drones; Ξεκινάμε»…

Συλλογική απάντηση

Οι ευρωπαίοι ηγέτες, οι οποίοι τον τελευταίο καιρό προσπαθούν να πείσουν τον Τραμπ να συμμετάσχει μαζί τους στην αυστηροποίηση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας και στην ενίσχυση της υποστήριξης προς το Κίεβο, δήλωσαν ότι αυτό δικαιολογεί μια συλλογική απάντηση. «Η εισβολή ρωσικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην Πολωνία ήταν μια απαράδεκτη, στοχευμένη πρόκληση κατά του ΝΑΤΟ» τόνισε ο γερμανός υπουργός Αμυνας, Μπόρις Πιστόριους, προσθέτοντας ότι πιστεύει ότι ήταν μια σκόπιμη ενέργεια, καθώς «δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να υποδηλώνει ότι αυτά τα drones πέταξαν κατά λάθος πάνω από πολωνικό έδαφος».  Ερωτηθείς πώς αυτό διέφερε από μια επίθεση που θα μπορούσε να ενεργοποιήσει το Αρθρο 5 της συνθήκης του ΝΑΤΟ, απάντησε πως ήταν μια επίθεση στο ότι είχε παραβιάσει τον πολωνικό εναέριο χώρο, αλλά όχι με στρατιωτική έννοια, ότι καταστράφηκε οτιδήποτε ή σκοτώθηκαν άνθρωποι.

Ενεργοποίησε το Αρθρο 4

Η Πολωνία γνωστοποίησε ότι 19 αντικείμενα εισήλθαν στον εναέριο χώρο της κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης ρωσικής αεροπορικής επίθεσης στην Ουκρανία και ότι κατέρριψε όσα αποτελούσαν απειλή. Ο Τουσκ χαρακτήρισε το περιστατικό «μεγάλης κλίμακας πρόκληση» και ενεργοποίησε το Αρθρο 4 της συνθήκης του ΝΑΤΟ, βάσει του οποίου τα μέλη της Συμμαχίας μπορούν να απαιτήσουν διαβουλεύσεις με τους συμμάχους τους. Μια πηγή ανέφερε στο πρακτορείο Reuters ότι το ΝΑΤΟ δεν αντιμετωπίζει το περιστατικό ως επίθεση αλλά ως σκόπιμη εισβολή. Πάντως οι ένοπλες δυνάμεις τριών χωρών βρέθηκαν άμεσα στο πλευρό της Βαρσοβίας – εκτός από πολωνικά μαχητικά αεροσκάφη F-16, συμμετείχαν στην επιχείρηση ολλανδικά F-35, ιταλικά αεροσκάφη επιτήρησης AWACS και αεροσκάφη ανεφοδιασμού στον αέρα που λειτουργούν από κοινού υπό την ομπρέλα του ΝΑΤΟ. Δυτικοί αξιωματούχοι πάντως δηλώνουν σκεπτικοί για το ότι η δύναμη αυτή κατέρριψε μόνο 3-4 drones από τα 19, πολύ λιγότερα από όσα καταρρίπτει καθημερινά η ουκρανική αεροπορία. Η Γερμανία «αύξησε αμέσως το επίπεδο συναγερμού» και συνεισέφερε δεδομένα από τα δύο συστήματα αεράμυνας Patriot που βρίσκονται κοντά στην ανατολική πολωνική πόλη Ρζεσζόφ, περίπου 100 χλμ. από τα ουκρανικά σύνορα, σύμφωνα με το υπουργείο Αμυνας.

«Μείνετε σπίτια σας»

Κατά τη διάρκεια του περιστατικού, η Επιχειρησιακή Διοίκηση των Πολωνικών Ενόπλων Δυνάμεων προέτρεψε τους κατοίκους να παραμείνουν στα σπίτια τους, καθώς τρεις ανατολικές περιοχές διέτρεξαν ιδιαίτερο κίνδυνο. Αρκετά πολωνικά αεροδρόμια έκλεισαν προσωρινά, συμπεριλαμβανομένου ενός που έχει χρησιμοποιηθεί ως το κύριο σημείο πρόσβασης για δυτικούς αξιωματούχους και προμήθειες που ταξιδεύουν στην Ουκρανία μέσω ξηράς. Η Πολωνία και οι γείτονές της στη Βαλτική βρίσκονται ήδη σε υψηλή επιφυλακή εν όψει των ρωσο-λευκορωσικών πολεμικών ασκήσεων Zapad που θα πραγματοποιηθούν στο τέλος της εβδομάδας. Η άσκηση, η οποία διεξάγεται κάθε τέσσερα χρόνια, προσομοιώνει μια κοινή απάντηση σε επίθεση από χώρα του ΝΑΤΟ. Ο Ντόναλντ Τουσκ διέταξε το πλήρες κλείσιμο των πολωνικών συνόρων με τη Λευκορωσία εν όψει της «πολύ επιθετικής» άσκησης Zapad.

Αξιωματούχος της πολωνικής βιομηχανίας όπλων ανέφερε στους “Financial Times” ότι τα περισσότερα από τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη ήταν drones Gerbera – ιρανικής σχεδίασης drones Shahed που δεν είναι εξοπλισμένα με κεφαλή και χρησιμοποιούνται ως δολώματα πριν από πυραυλικές επιθέσεις στην Ουκρανία. Πολωνοί αξιωματούχοι υποψιάζονται ότι ένα κύμα οπλισμένων Shahed κατευθύνθηκε προς τη δυτική πόλη Λβιβ της Ουκρανίας και ότι τα δολώματα Gerbera μεταφέρθηκαν σκόπιμα στην Πολωνία για να παρακάμψουν την ουκρανική αεράμυνα γύρω από το Λβιβ. «Ενα drone, από ό,τι έχουμε δει μέχρι στιγμής, μπορεί να είναι λάθος» παρατήρησε. Αλλά «19 drones δεν είναι λάθος».

Απερίσκεπτο και επικίνδυνο

Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, τόνισε ότι «είτε ήταν σκόπιμο είτε όχι, είναι απολύτως απερίσκεπτο και επικίνδυνο». Οι χώρες που συνορεύουν με την Ουκρανία έχουν αναφέρει περιστασιακά ρωσικούς πυραύλους ή μη επανδρωμένα αεροσκάφη να εισέρχονται στον εναέριο χώρο τους κατά τη διάρκεια του πολέμου, αλλά όχι σε τόσο μεγάλη κλίμακα, και δεν είναι γνωστό αν τα έχουν καταρρίψει. Δύο άνθρωποι σκοτώθηκαν στην Πολωνία το 2022 από έναν ουκρανικό πύραυλο αεράμυνας που ξέφυγε της πορείας του.

Από την ίδρυση του ΝΑΤΟ το 1949, το Αρθρο 4 το έχουν επικαλεστεί επτά φορές, πιο πρόσφατα τον Φεβρουάριο του 2022, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. «Ο πόλεμος της Ρωσίας κλιμακώνεται, δεν τελειώνει. Πρέπει να αυξήσουμε το κόστος για τη Μόσχα, να ενισχύσουμε την υποστήριξη προς την Ουκρανία και να επενδύσουμε στην άμυνα της Ευρώπης» τόνισε η επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ, Κάγια Κάλας. Οι πρώτες ενδείξεις υποδηλώνουν ότι η είσοδος ρωσικών drones στον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο ήταν σκόπιμη, όχι τυχαία, πρόσθεσε στην ανάρτησή της στο X.

Τελευταία Νέα