Προϋπολογισμό της τάξης του 1,2 τρισ. ευρώ αναμένεται να παρουσιάσει τώρα η Κομισιόν, με τις τελικές λεπτομέρειες να είναι υπό διαπραγμάτευση μέχρι την τελευταία στιγμή για να μπορέσει η πρόεδρος της ΕΕ Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να περάσει ομόφωνα τις προτάσεις από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, όπως απαιτείται.
Το διακύβευμα είναι πολύ μεγάλο αφού ο προϋπολογισμός αυτός θα πρέπει να παράσχει τα απαραίτητα κεφάλαια στην ΕΕ για να μπορέσει αυτή να αντιμετωπίσει νέες προκλήσεις χωρίς προηγούμενο – όπως ο εμπορικός πόλεμος με τις ΗΠΑ, ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο αυξανόμενος ανταγωνισμός από την Κίνα, η κλιματική αλλαγή, η μετανάστευση και η άνοδος της Ακροδεξιάς που έχει ατζέντα κατά των Βρυξελλών, όπως σχολίαζε το Politico.
Το ποσό του 1,2 τρισ. ευρώ δεν είναι καθόλου μικρό, αλλά αντιπροσωπεύει μόνο περίπου το 1% του συνολικού ΑΕΠ της ΕΕ. Κι αυτό την ώρα που παρατηρητές με κύρος, συμπεριλαμβανομένου και του πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας και πρώην προέδρου της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, υποστηρίζουν ότι οι επενδύσεις του δημόσιου τομέα της ΕΕ εξακολουθούν να είναι ανεπαρκείς για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ήπειρος.
Ο Ντράγκι έχει ήδη παρουσιάσει την έκθεσή του για την ανταγωνιστικότητα που ζητά ανάληψη δράσης και μεγάλες δαπάνες για να μη μείνει πίσω η ΕΕ στις εξελίξεις. Το ερώτημα που τώρα τίθεται από το Politico σε εκτενές δημοσίευμά του είναι: Πόσο μεγαλύτερος πρέπει να είναι ο προϋπολογισμός των Βρυξελλών για να καλυφθούν οι νέες και υπάρχουσες αυτές ανάγκες. Η απάντηση όπως επισημαίνεται ποικίλει σημαντικά.
Σε πρόσφατη έκθεσή του ο ΟΟΣΑ συνέστησε να εξεταστούν ξανά οι προτεραιότητες για τη διάθεση των υφιστάμενων κονδυλίων της ΕΕ ώστε αυτά να επικεντρωθούν στην άμυνα και σε μια πιο ενοποιημένη αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία θα μείωνε το κόστος αυτής της ενέργειας και θα βοηθούσε στην τόνωση της ανάπτυξης, αναφέρει το Politico. Ο Οργανισμός προτείνει ουσιαστικά να δοθεί μεγαλύτερο μερίδιο διαχείρισης των δημόσιων δαπανών στις Βρυξέλλες, με στόχο τον πιο αποτελεσματικό συντονισμό διασυνοριακών έργων υποδομών, όπως οι διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας και οι αμυντικές προμήθειες, αναφέρεται.
Αλλοι αναλυτές ζητούν να διατεθούν πολύ μεγαλύτερα ποσά στον προϋπολογισμό, εάν η ΕΕ θέλει να ανταποκριθεί στις προσδοκίες όπως λένε. Σύμφωνα με συντάκτες νέας μελέτης της ομάδας σκέψης Bruegel που επικαλείται το Politico, οι δαπάνες του προϋπολογισμού πρέπει να διπλασιαστούν ουσιαστικά, ώστε να ληφθεί υπόψη η ανάγκη χρηματοδότησης της κλιματικής μετάβασης και η αποπληρωμή των χρεών των χωρών λόγω της πανδημίας Covid-19.
Η μελέτη Bruegel
«Η Ευρωπαϊκή Ενωση αντιμετωπίζει αυξανόμενη πίεση για να υλοποιήσει προτεραιότητες που έχουν ολοένα και περισσότερο ευρωπαϊκό χαρακτήρα», κατέληξε η μελέτη Bruegel. «Προκλήσεις, όπως η κλιματική και η ψηφιακή μετάβαση, η ανταγωνιστικότητα, η οικονομική ανθεκτικότητα, η άμυνα, η διαχείριση της μετανάστευσης και η εξωτερική πολιτική, υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα και απαιτούν συντονισμένες και επαρκώς χρηματοδοτούμενες απαντήσεις. Ωστόσο, το κύριο χρηματοοικονομικό μέσο της ΕΕ, ο προϋπολογισμός της – ή πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο – παραμένει κολλημένο στο παρελθόν», αναφέρεται.
Στελέχη του Bruegel προτείνουν αύξηση του προϋπολογισμού σε περίπου 2% του ΑΕΠ. Μια τέτοια αύξηση θα έθετε τον προϋπολογισμό της ΕΕ σε καλό δρόμο για να διατεθούν επιπλέον 800 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Το ποσό αυτό, σύμφωνα με τον Ντράγκι, θα απαιτηθεί από τον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας της Ευρώπης.
