Τα προβλήματα της συγκυρίας, και της εποχής, είναι τέτοια, ώστε ο τρόπος αντιμετώπισης του κάθε κύματος φέρνει ένα ακόμα μεγαλύτερο. Η χρηματοπιστωτική κρίση της περασμένης δεκαετίας έφερε όχι μόνο κλονισμό οικονομικών δομών, αλλά και αύξηση ανισοτήτων, ενίσχυση απολυταρχικών τάσεων και ακραίων, ιδίως ακροδεξιών, ηγετών και κομμάτων. Η πανδημία τάραξε την αίσθηση υγειονομικής και κοινωνικής ασφάλειας, ανέδειξε προβλήματα στην παραγωγική αλυσίδα και στο μοίρασμα αγαθών πρώτης ανάγκης –θέτοντας, έτσι, σε αμφιβολία τις ίδιες τις βάσεις της λεγόμενης «παγκοσμιοποίησης» –, άνοιξε τεράστιες τρύπες στην προσπάθεια εξισορρόπησης «Πρώτου/Προηγμένου» και «Τρίτου/Αναδυόμενου» Κόσμου, επιδείνωσε τη θέση των παιδιών – υγεία, παιδεία, φτώχεια, από την οποία σήμερα υποφέρει ένα στα έξι παιδιά παγκοσμίως. Η κλιματική αλλαγή έδειξε – το είδαμε φέτος και στη χώρα μας μέσα από  την εναλλαγή καύσωνα και πλημμυρών – όχι απλώς τον βαθμό επικινδυνότητάς της, αλλά και την καταστροφική σύνδεσή της με την αγροτική παραγωγή, την υγεία ανθρώπων και ζώων, την οικονομία και την ευημερία ολόκληρων περιοχών.

Με τον ίδιο τρόπο, το μείζον γεωπολιτικό γεγονός της εποχής, ο πόλεμος στην Ουκρανία, φέρνει στην επιφάνεια και ενισχύει τάσεις που αποδυναμώνουν ευρύτερα αγαθά: τη διεθνή συνύπαρξη, την ελευθερία, την οργανωμένη αντιμετώπιση προκλήσεων όπως – και πάλι, και πάνω απ’ όλα – η κλιματική αλλαγή, αλλά και η «επέλαση των μηχανών». Εύγλωττα είναι δύο συμβάντα αυτής της εβδομάδας, δευτερεύοντα από πρώτη ματιά – και πάντως σίγουρα σε σχέση με την εκατόμβη νεκρών στο πεδίο των μαχών και τη διαρκή συρρίκνωση των πιθανοτήτων εκτόνωσης. Το πρώτο είναι η είδηση, έστω και αν στη συνέχεια άλλαξε κάπως περιεχόμενο, της απόφασης, και πάντως της συμμετοχής, του μεγιστάνα Ελον Μασκ στην έκβαση του πολέμου. Είτε «διέκοψε», όπως αρχικά αφέθηκε να εννοηθεί, την πρόσβαση στο διαδίκτυό «του» – το σύστημα Starlink, που, στην αρχή του πολέμου, είχε «προσφερθεί» στους Ουκρανούς –, με αποτέλεσμα να μην ευοδωθεί μια επίθεση κατά του ρωσικού στόλου, είτε απλώς δεν «ενεργοποίησε» την πρόσβαση στην περιοχή της σχεδιαζόμενης επίθεσης, το μέγεθος και η σημασία της συμβολής του είναι πέρα από κάθε όριο, λογική και κανόνα. Λόγω της τεράστιας και ανέλεγκτης οικονομικής και τεχνολογικής του ισχύος, μια παγκόσμιας σημασίας εξέλιξη «κρέμεται» από έναν άνθρωπο – και μάλιστα τέτοιου είδους άνθρωπο: υπηρέτη του κέρδους, ορκισμένου εχθρού κάθε δημόσιας παρέμβασης, μονομανή και μυθομανή, χειραγωγού της πληροφόρησης και της αλήθειας. Κάτι τέτοιο δεν είναι απλώς δυστοπικό από τεχνική άποψη – του «θαυμαστού νέου κόσμου» των ρομπότ και των αυτοκινήτων χωρίς οδηγό, που θα παράγει και θα «καθοδηγεί» ένας τέτοιος άνθρωπος – αλλά και υπό δημοκρατική έννοια – αφού ο άνθρωπος αυτός δεν δίνει λογαριασμό σε κανέναν, παρά μόνο στην τσέπη του και, ίσως, στους μετόχους του.

Ακόμα πιο δυσοίωνη, υπήρξε, τις ίδιες μέρες, μια άλλη εξέλιξη, που έτυχε ακόμα μικρότερης παγκόσμιας προσοχής. Στο τέλος της συνάντησης των «ισχυρών του κόσμου» (G-20), που έλαβε χώρα στο Νέο Δελχί του επίσης δημοκρατικά ελλειμματικού Μόντι, οι συμμετέχοντες δεν μπόρεσαν να συμφωνήσουν ούτε σε έναν λόγο καταδίκης της ρωσικής εισβολής, ούτε σε μια λέξη που θα αναδείκνυε το «σημείο μηδέν» στο οποίο μάς έχει φέρει η κλιματική αλλαγή. Είναι σαν ο κόσμος, στο όνομα ενός επί χρόνια καταπιεσμένου και σήμερα αδιάφορου για την ειρήνη και τη δημοκρατία «Παγκόσμιου Νότου», θέλει να επισπεύσει, και όχι να αποκρούσει, την καταστροφή του.