Η ευθύνη του ρώσου πολίτη

Η εκτίμηση ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι «πόλεμος του Πούτιν» ίσως έχει διπλωματική αξία, αλλά δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Ας δεχτούμε ότι δεν επιτρέπεται στις ηγεσίες να κακοχαρακτηρίζουν λαούς: για τις διεθνείς σχέσεις, σημασία έχει η αποτελεσματικότητα, όχι η αλήθεια και οι αποχρώσεις της. Ωστόσο, όποιος δεν κατέχει θέση εξουσίας μπορεί να είναι πιο ειλικρινής: πράγματι, μερικοί λαοί είναι αθώα θύματα ηγεσιών και οικονομικών συμφερόντων – μερικές αφρικανικές κοινότητες χωρίς ιστορία, χωρίς πόρους και επιλογές παραμένουν σε κατάσταση υπανάπτυξης εξαιτίας της τοπικής κακοδιοίκησης και της διεθνούς ανημπόριας. Αυτό δεν ισχύει για τους Ρώσους.