Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Για όποιον παρακολουθεί BBC World στην τηλεόραση, η Γιάλντα Χακίμ είναι γνώριμη φιγούρα: γεννημένη στην Καμπούλ πριν από 38 χρόνια και πρόσφυγας στην Αυστραλία στην τρυφερή ηλικία των τριών ετών, εργάζεται εδώ και μία δεκαετία ως ανταποκρίτρια του BBC στο Αφγανιστάν. Είναι παρουσιάστρια ειδήσεων και ενημερωτικών εκπομπών στο βρετανικό κανάλι κι έχει σκηνοθετήσει μια σειρά επιτυχημένων ντοκιμαντέρ που, μέχρι πρόσφατα, προσπαθούσαν να αποκωδικοποιήσουν την ασθμαίνουσα πορεία της πατρίδας των γονιών της προς τη νεωτερικότητα.
Ολα αυτά τελείωσαν πια. Με την επάνοδο των Ταλιμπάν στην εξουσία, η Γιάλντα - πόσω μάλλον εκατομμύρια άλλες γυναίκες που ζουν κι εργάζονται στο Αφγανιστάν δίχως την προστασία ξένου διαβατηρίου - βρίσκεται υπό ένα νέο (αλλά ουσιαστικά παλιό και γνώριμο) καθεστώς: ως γυναίκα, τα δικαιώματά της αρχίζουν και τελειώνουν στην ταλιμπανική ερμηνεία της Σαρίας. Το ξεκαθάρισαν οι ίδιοι οι Ταλιμπάν στην πρώτη συνέντευξη Τύπου που έδωσαν στις 17 Αυγούστου.
Η Γιάλντα, μαθημένη να ερευνά σε βάθος τέτοιου είδους δημόσιες δηλώσεις, κάλεσε στο τηλέφωνο έναν εκ των στρατιωτικών διοικητών για περαιτέρω εξηγήσεις: «Ευελπιστούμε να γυρίσουμε στο στυλ διακυβέρνησης της δεκαετίας του '90» της απάντησε εκείνος. Και ξεκαθάρισε (ιδιωτικά πάντα) ότι η μοιχεία θα τιμωρείται με λιθοβολισμό, θα υπάρχουν δημόσιες εκτελέσεις σε ποδοσφαιρικά γήπεδα, ακρωτηριασμοί για κλοπές, κ.ο.κ.
Εχουν περάσει λίγο παραπάνω από είκοσι χρόνια από την τελευταία φορά που οι Ταλιμπάν κυβέρνησαν το Αφγανιστάν τρομοκρατώντας τον λαό του κι εκτελώντας τους διαφωνούντες. Στο μεσοδιάστημα η τεχνολογία ανέπτυξε ονλάιν κοινωνικά δίκτυα και η πολιτική σκακιέρα μετεξελίχθηκε σε μια συνεχή πάλη για επικοινωνιακή διαχείριση: άλλα λέω, άλλα κάνω και κατόπιν διαχειρίζομαι τη γνωσιακή αυτή ασυμφωνία. Μέχρι και οι Ταλιμπάν έμαθαν να προσποιούνται για τα μάτια του κόσμου: την ίδια κιόλας μέρα που ο εκπρόσωπος Τύπου τους, Σουχαΐλ Σαχίν, καλούσε σε ζωντανή μετάδοση τη Γιάλντα Χακίμ στο στούντιο του BBC για να τη διαβεβαιώσει ότι οι Ταλιμπάν θα διασφαλίσουν το δικαίωμά τους στη μόρφωση, στους δρόμους της Καμπούλ δολοφονούνταν γυναίκες που δεν φορούσαν μπούρκα. Πριν από λίγες ημέρες, ανακοινώθηκε ότι απαγορεύεται πια στις γυναίκες να αθλούνται καθ' οιονδήποτε τρόπο.
Μου είναι σχεδόν αδύνατο να φανταστώ τι μπορεί να σημαίνει για μια γυναίκα του Αφγανιστάν να αναγκάζεται από ένα κονκλάβιο φανατικών θρησκόληπτων να κλειδώνεται σπίτι της, να κρύβεται από τις αχτίνες του ήλιου, να χάνει το βασικό δικαίωμα στον πνευματικό και σωματικό της αυτοπροσδιορισμό, να γίνεται έρμαιο των ανδρών της οικογενείας της από μικρή ηλικία, με τη σφραγίδα του νόμου. Μία λέξη μού έρχεται στον νου: σκλαβιά. Και ακούω βερεσέ τις επίσημες φωνές της Δύσης που ανησυχούν δήθεν για τους Αφγανούς και τις Αφγανές αλλά την ίδια στιγμή, ρεαλιστικά δρώντας, σχεδιάζουν τρόπους συνεργασίας με το ταλιμπανικό καθεστώς.
Οταν το Ισλαμικό Καθεστώς αλώνιζε στη Βόρεια Συρία, οι Κούρδισσες του Κομπάνι πήραν τα όπλα, ξέροντας ότι γυναικείο μέλλον κάτω από ένα ισλαμιστικό καθεστώς δεν υφίσταται. Στην πιο πρόσφατη δημοσίευση της Γιάλντα Χακίμ στο Τουίτερ για τις διαμαρτυρίες των γυναικών στην Καμπούλ, ακούω το εξής: «Οι γυναίκες δεν έχουν τίποτα να χάσουν». Μόνο τις αλυσίδες τους, σκέφτομαι, ανακαλώντας μια ρήση του Καρλ Μαρξ.
Η Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη είναι ποιήτρια και μεταφράστρια. Το 2018 βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή «Η επιστροφή των νεκρών» (Πόλις)
