Τη δική της περιπέτεια πέρασε, λόγω κορωνοϊού, «Η κυρία του Μαξίμ»: Η παράσταση επρόκειτο να κάνει πρεμιέρα τον περασμένο Μάρτιο, αλλά την πρόλαβε το πρώτο lockdown. Ανέβηκε για δύο εβδομάδες τον περασμένο Οκτώβριο, μέχρι που ήρθε το δεύτερο lockdown. Το περασμένο Σάββατο παίχτηκε live streaming: Ο πολυμελής θίασος ξετύλιξε το κουβάρι της πλοκής από την Κεντρική Σκηνή του Εθνικού, στο Τσίλλερ, όπου και αναμένεται να επανέλθει μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων.
Μετρ του είδους, ο γάλλος θεατρικός συγγραφέας Ζορζ Φεϊντό (Georges Feydeau, 1862-1921) άφησε πίσω του σαράντα περίπου έργα («Ψύλλοι στ' αφτιά», «Ράφτης κυριών»), πολλά από τα οποία γνώρισαν και εξακολουθούν να γνωρίζουν επιτυχία. «Η κυρία του Μαξίμ» («La Dame de Chez Maxim», 1899) στάθηκε κομβική στην πορεία του καθώς ο σκηνικός της θρίαμβος του επέτρεψε να ασχοληθεί και με τη ζωγραφική, στην οποία είχε αδυναμία.
Απόγονος του Μολιέρου και βαθιά επηρεασμένος από τον Ευγένιο Λαμπίς, ο Φεϊντό ανανέωσε το βοντβίλ και με τις φάρσες του σχολίασε τα κοινωνικά κακώς κείμενα της εποχής του - και κάθε εποχής. Διαχρονική πένα που χρησιμοποίησε το κωμικό, μερικές φορές σε ακραίο βαθμό, για να ξεσκεπάσει τον συμβατικό χαρακτήρα της ζωής, είχε το ταλέντο να γίνεται έως κυνικός. Στο επίκεντρο τη εργογραφίας του βρίσκονται συνήθως ο έρωτας, η απιστία, ο έγγαμος βίος μαζί με μια σειρά συμπτώσεων. Και ενώ όλα τα συστατικά οδηγούν σε μια εκρηκτική μείξη, η λύση έρχεται έτσι όπως λύνεται ένας κόμπος...
Στην «Κυρία του Μαξίμ» όλα ξεκινούν όταν ο κεντρικός ήρωας, ο συντηρητικός γιατρός Πετιπόν, ξυπνάει έχοντας δίπλα του μια νεαρή χορεύτρια, η οποία και αρνείται να φύγει. Ο ίδιος δεν θυμάται τίποτα. Από εκεί ο Φεϊντό πιάνει το νήμα της υπόθεσης: Η θρησκόληπτη σύζυγος, ο άρτι αφιχθείς θείος, το υπηρετικό προσωπικό, οι υπόλοιποι συγγενείς - και μαζί μια ξιφομαχία και μια κληρονομιά. Πώς δεν θα καταλάβει κανείς τίποτα; Με το κοινό να είναι το μόνο που γνωρίζει την αλήθεια, το έργο ξεδιπλώνει καταστάσεις που όσο μπερδεμένες κι αν είναι προκαλούν αβίαστα το γέλιο.
Η παράσταση του Θωμά Μοσχόπουλου δεν χαρακτηρίζεται από ιλιγγιώδεις ταχύτητες, ούτε από πόρτες που ανοιγοκλείνουν. Ολοι και όλα είναι καλοκουρδισμένα. Οι ήρωες λειτουργούν με απόλυτη ακρίβεια και υπακούν σε μια πειθαρχία που δεν μειώνει τη ζωντάνια τους. Αλλωστε αυτό είναι και το κλειδί στα έργα του Φεϊντό: να ακολουθούν μια χρονική συνθήκη και να τηρούν τις όποιες απαιτήσεις της. Και εδώ το κλειδί δεν χρειάζεται πόρτα...
Παράσταση συνόλου, που δεν προδίδει την ευφυΐα του συγγραφέα, η «Κυρία του Μαξίμ» καταφέρνει να διατηρήσει ένα υψηλό επίπεδο χωρίς να καταφύγει στο εύκολο χαχανητό. Με τα κοστούμια της Κλερ Μπρέισγουελ να συμβάλλουν με την αισθητική τους, το αποτέλεσμα έρχεται να δέσει κινησιολογικά, μουσικά και φωτιστικά. Ο ρυθμός είναι συνεχής, σε ένα παιχνίδι ισορροπίας όπου το κλασικό δένει με σύγχρονες - τρέχουσες, σχεδόν - πινελιές.
Και αυτόν τον ίδιο ρυθμό, μια γοητευτική ρευστότητα, υπηρετεί συνολικά ο θίασος, με τον Θανάση Αλευρά στον ρόλο του συζύγου να κυριαρχεί υποκριτικά: Οι λεπτές αποχρώσεις της γνήσιας κωμικής του φλέβας τού επιτρέπουν να μεταμορφώνεται σκηνικά και να παρουσιάζεται απαλλαγμένος από κάθε αναμενόμενο και προηγούμενο. Η Γαλήνη Χατζηπασχάλη και η Εμιλυ Κολιανδρή συνθέτουν ένα ενδιαφέρον γυναικείο δίπολο, στο οποίο προστίθεται η απολαυστική Ευαγγελία Καρακατσάνη.
Αν και το online streaming επιβάλλει, θα έλεγα, στον θεατή μια προσήλωση στην παράσταση, ωστόσο κανένα θέαμα δεν μπορεί να είναι το ίδιο χωρίς το ζωντανό κοινό και τις αντιδράσεις του. Πολλώ δε μάλλον όταν πρόκειται για κωμωδία.
Οπως ο Μακρόν...
«Θέλω τώρα εδώ να πω πόσο ευχαριστώ και πόσο υποστηρίζουμε τους εκφραστές του πολιτισμού, στους οποίους τόσο πολλά ζητήσαμε, αλλά εκείνοι, με τη σειρά τους, κατάφεραν να αντεπεξέλθουν. Και μάλιστα δημιούργησαν, ανανέωσαν και μπόρεσαν να βρουν νέο κοινό μέσα σ' αυτή τη δύσκολη συγκυρία. Τους χρειαζόμαστε. Οι συμπολίτες μας έχουν ανάγκη να ζουν και να δραστηριοποιούνται στον υπερθετικό βαθμό, αλλά η κουλτούρα είναι βασικό στοιχείο για τη ζωή όλων μας»: Με αυτά τα λόγια ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν απευθύνθηκε στους καλλιτέχνες στο πρόσφατο διάγγελμα, την περασμένη Τετάρτη, όταν ανακοίνωσε και το πλάνο για τη σταδιακή άρση του lockdown στην πατρίδα του.
Ο λόγος του αυτός ήρθε σαν απάντηση στις φωνές και στις αντιδράσεις των γάλλων καλλιτεχνών, που έχουν και εκείνοι πληρώσει ήδη ακριβά το τίμημα της πανδημίας.
Ο Μακρόν, δίνοντας προτεραιότητα στα βιβλιοπωλεία και στις βιβλιοθήκες, που άνοιξαν ήδη από το περασμένο Σάββατο, ανακοίνωσε ότι θα ακολουθήσουν στα μέσα Δεκεμβρίου, και αν τα υγειονομικά δεδομένα το επιτρέψουν, τα θέατρα, οι κινηματογράφοι και τα μουσεία. Τηρώντας πάντα τους αυστηρούς κανόνες που έχουν ήδη ισχύσει μετά το άνοιγμα από το πρώτο lockdown, αναμένεται η σταδιακή επανένταξη της πολιτιστικής κανονικότητας. Αφήνοντας την επαναφορά στον χώρο της εστίασης για τις 20 Ιανουαρίου του 2021.
Αξίζει λοιπόν να σταθούμε στην πρωτοβουλία αυτή του γάλλου προέδρου, σε μια προσπάθεια να δούμε αν, με ποιον τρόπο και πότε, τα θέατρα, οι κινηματογράφοι και τα μουσεία θα μπορέσουν να λειτουργήσουν ξανά στη χώρα μας - πάντα με τα γνωστά και αυστηρά πρωτόκολλα. Το Ελλάς - Γαλλία συμμαχία, άλλωστε, παραμένει ισχυρό...
