Η Ακροδεξιά ανεβαίνει, η ρατσιστική βία αυξάνεται

Στη διάρκεια του καλοκαιριού, ο Μαμαντού Μπα, ο επικεφαλής μιας αντιρατσιστικής οργάνωσης στη Λισαβόνα, παρέλαβε ένα γράμμα. «Στόχος μας είναι να σκοτώσουμε κάθε ξένο και αντιφασίστα - και είσαι ένας από τους στόχους μας», έγραφε. Λίγες εβδομάδες αργότερα, ακολούθησε ένα μήνυμα που του έλεγε να εγκαταλείψει την Πορτογαλία ειδάλλως η οικογένειά του θα αντιμετώπιζε τις συνέπειες. Μαζί, του έστειλαν μια σφαίρα.

Η εμπειρία του Μπα συμπεριλαμβάνεται σε έναν αυξανόμενο αριθμό ρατσιστικών επιθέσεων ανά την Πορτογαλία, που έκανε το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Κατά του Ρατσισμού (ENAR) να ζητήσει «μία κατεπείγουσα θεσμική απάντηση».

Τον περασμένο Ιανουάριο, μία μαύρη γυναίκα και η κόρη της δέχθηκαν επίθεση επειδή δεν είχαν εισιτήριο λεωφορείου. Τον Φεβρουάριο, δύο Βραζιλιάνες δέχθηκαν επίθεση από την αστυνομία έξω από ένα κλαμπ όπου συχνάζουν άνθρωποι με καταγωγή από το Πράσινο Ακρωτήριο και τον ίδιο μήνα, ο ποδοσφαιριστής της Πόρτο Μούσα Μαρέγκα, που έχει γεννηθεί στο Μάλι, εγκατέλειψε ένα παιχνίδι λόγω ρατσιστικών ύβρεων σε βάρος του από φιλάθλους.

Η χειρότερη επίθεση έλαβε χώρα ένα απόγευμα Σαββάτου τον Ιούλιο, όταν ένας μαύρος ηθοποιός, ο Μπρουνό Καντέ, δολοφονήθηκε με έξι σφαίρες στην πλάτη, ένα έγκλημα που είχε σύμφωνα με το ENAR «ξεκάθαρα ρατσιστικά κίνητρα». «Τους τελευταίους μήνες, έχει υπάρξει μία ιδιαίτερα ανησυχητική αύξηση των ακροδεξιών ρατσιστικών επιθέσεων στην Πορτογαλία, που επιβεβαιώνει ότι τα μηνύματα μίσους τροφοδοτούν περισσότερο επιθετικές τακτικές με στόχο υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από φυλετικές μειονότητες», σημείωσε η οργάνωση.

Ο Μπα, που είναι επικεφαλής της ΜΚΟ SOS Racismo, συμφωνεί: «Εχει υπάρξει μια ξεκάθαρη κλιμάκωση της βίας - ένα σαφές αποτέλεσμα της ανάπτυξης της ακροδεξιάς τρομοκρατίας στην Πορτογαλία τα τελευταία χρόνια».

Η πορτογαλική επιτροπή για την ισότητα και την καταπολέμηση των διακρίσεων δέχθηκε πέρυσι 436 καταγγελίες για κρούσματα ρατσισμού, μια αύξηση της τάξης του 26% σε σύγκριση με το 2018.

Το ENAR εντοπίζει την ενίσχυση του κακού στις γενικές εκλογές του περασμένου Οκτωβρίου, όταν η Πορτογαλία - όπως πολλές ακόμη ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της γειτονικής Ισπανίας - είδε την Ακροδεξιά να επανεμφανίζεται. Στην περίπτωση της Ισπανίας, ήταν το Vox. Στην Πορτογαλία, ήταν το κόμμα Chega («Αρκετά»): ο ηγέτης του, Αντρέ Βεντούρα, κέρδισε μία έδρα στο Κοινοβούλιο. Ηταν, όπως σημειώνει το ENAR, μία ενθάρρυνση προς τους «ακροδεξιούς ακτιβιστές να διαπράττουν φυλετικά υποκινούμενα εγκλήματα».

Ο Βεντούρα, που διατηρεί δεσμούς και με άλλες ακροδεξιές εξτρεμιστικές ομάδες, έχει διορίσει πρώην μέλη νεοναζιστικών οργανώσεων σε ηγετικά πόστα στο κόμμα του. Εχει αποκαλέσει μία αντίπαλό του βουλευτή «γύφτισσα» και έχει υπερασπιστεί τη «δραστική μείωση» των μουσουλμανικών κοινοτήτων στην Ευρώπη.

«Ο Βεντούρα κερδίζει έδαφος γιατί λέει δημόσια αυτά που πολλοί Πορτογάλοι σκέπτονται κατ' ιδίαν», σημειώνει ο πολιτικός επιστήμονας Αντόνιο Κόστα Πίντο. Η πολιτική του ατζέντα, προσθέτει, είναι παρόμοια με εκείνη πολλών ακόμα ακροδεξιών ηγετών ανά τον κόσμο - μεταξύ άλλων όσον αφορά τις κραυγές του κατά των «κλασικών πολιτικών ελίτ και της διαφθοράς».

«Ανέκαθεν λέγαμε ότι υπήρχαν πάντα πολλοί ακροδεξιοί υποστηρικτές στην Πορτογαλία αλλά όχι ακροδεξιός ηγέτης», λέει από την πλευρά του ο Μπα. «Τώρα, ο Αντρέ Βεντούρα γίνεται ένα θεσμικό μεγάφωνο του ρατσισμού στο Κοινοβούλιο».