Η ανασφάλεια για το τέλος της ιστορίας

Εχει ενδιαφέρον η νοσταλγία που διαπνέει τους επικήδειους πολιτικών, όπως αυτοί που γράφονται από προχθές για τον Βορειοϊρλανδό Τζον Χιουμ, ακόμη και σε κείμενα που δεν αγιογραφούν. Είναι, ομολογουμένως, ενδιαφέρουσα περίπτωση ο αρχιτέκτονας της συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής, που έληξε την αιματηρή βία στην πατρίδα του. Ηταν εθνικιστής, όπως και το Σιν Φέιν και το στρατιωτικό του σκέλος, ο IRA, κι επιθυμούσε την ένωση της Βόρειας Ιρλανδίας με την ανεξάρτητη Ιρλανδία. Αυτό που τους χώριζε ήταν ότι ήταν εναντίον της βίας. Από την άλλη, η διαφωνία του με τους άλλους εθνικιστές πολιτικούς ήταν ότι πίστευε ότι δεν θα υπάρξει ποτέ ειρήνη αν δεν κάτσουν μαζί στο τραπέζι. Οτι για να πάψουν να σκοτώνονται πρέπει να συμφωνήσουν ότι διαφωνούν. Οι μεν τον κατηγόρησαν για ισορροπιστή. Οι απέναντι ότι «συνομιλεί με τρομοκράτες». Δεν έκανε πάντα το «σωστό» αλλά η ιστορία τον δικαίωσε πλήρως. Ο διχασμός επιβιώνει μεν πολιτισμικά, θρησκευτικά και πολιτικά, όμως η συμφωνία εκείνη λειτουργεί ακόμη.