Η ανθολογία του Μ. Γκανά στο Γέιλ

Λίγο πριν από την εκπνοή του 2019 είχε κυκλοφορήσει η δική του «Ιλιάδα» (εκδ. Μεταίχμιο), μια μεταγραφή του ομηρικού έπους στη μορφή ενός σύγχρονου παραμυθιού που επέτρεπε λεξιπλασίες, ελεύθερες μεταφορές και οιονεί ομηρικές παρομοιώσεις («σαν μέλισσες υπάκουες έμοιαζαν και οι οπλίτες»). Από τις εκδόσεις Μελάνι, εξάλλου, αναμένεται το επόμενο διάστημα το δοκίμιο του Θανάση Μακρόπουλου «Η εύφορη λύπη του Μιχάλη Γκανά»: μια ανίχνευση των μοτίβων του ηπειρώτη ποιητή, σε σχέση με την έμμετρη παράδοση του τόπου του. «Είδηση», ωστόσο, προέκυψε και από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, καθώς οι εκδόσεις του Πανεπιστημίου του Γέιλ εξέδωσαν πρόσφατα τη δίγλωσση έκδοση (ελληνικά – αγγλικά) «A greek ballad», ανθολογία ποιημάτων του Μ. Γκανά από την περίοδο 1978-2012. Μεταφραστές είναι ο σημαντικός νεοελληνιστής Ντέιβιντ Κόνολι και ο Τζόσουα Μπάρλι (μεταπτυχιακό στις Νεοελληνικές Σπουδές, King’s College), οι οποίοι συνεργάστηκαν με τον ίδιο τον ποιητή κατά τη μεταγραφή, όπως αναφέρεται στον τόμο. «Είναι συνηθισμένο οι έλληνες ποιητές να περιγράφουν τα ποιήματά τους ως τραγούδια, αλλά ο χαρακτηρισμός έχει ιδιαίτερη σημασία για το έργο του Γκανά. Τόσο λόγω της έμφυτης μουσικότητας – πολλά από αυτά έχουν μελοποιηθεί – όσο και του ομφάλιου λώρου που τα συνδέει με το ελληνικό δημοτικό τραγούδι» παρατηρεί στην εισαγωγή του ο Μπάρλι. Η έκδοση είναι η τελευταία με ελληνικό ενδιαφέρον στη σειρά «Margellos World Republic of Letters», όπου ήδη κυκλοφορούν η ανθολογία «The brazen plagiarist» (2012) της Κικής Δημουλά, το «At twilight they return» (2017) της Ζυράννας Ζατέλη, το «Orthokosta» (2016) του Θανάση Βαλτινού, η ανθολογία διηγημάτων της Μαρίας Μήτσορα («On my aunt’s shallow grave white roses have already bloomed», 2018). Για το διεθνές ακροατήριο θα ήταν πιθανότατα χρήσιμος απ’ την πλευρά των μεταφραστών ο υπομνηματισμός ιδιωματισμών και λέξεων (όπως στην περίπτωση της «νεροτρουβιάς», που αποδίδεται ως watermill), ακριβώς λόγω της βιωμένης μνήμης που κουβαλούν οι στίχοι του Μ. Γκανά. Σε αυτόν και στα «Μαύρα λιθάρια» (1980) ανήκει η αποφώνηση: