Παρακολούθησα στο Harvard Business School την εμπνευσμένη ομιλία του Κώστα Πετρόπουλου, ενός πρωτοπόρου σε επιχειρηματικές μεθόδους, πετυχημένου έλληνα επιχειρηματία. Τον ρώτησα αν τα οικονομικά τμήματα των ελληνικών πανεπιστημίων ενδιαφέρθηκαν να μάθουν τη σημαντική και δοκιμασμένη συσσωρευμένη γνώση του, όπως έκανε αυτό του Harvard. Ποια νομίζετε ήταν η απάντησή του;

Κι όμως οι φοιτητές μας, τα νέα στελέχη των επιχειρήσεών μας, οι νέοι επιχειρηματίες μας θα επωφελούνταν από την εξαιρετική εμπειρία και γνώση του Κώστα Πετρόπουλου για το πώς μπορεί να ξεπεραστεί η οικονομική κρίση. Η λέξη – κλειδί στην παρουσίαση του Κώστα Πετρόπουλου ήταν η «εμπιστοσύνη» που χτίστηκε μεθοδικά και με πράξεις όχι με λόγια μεταξύ των επιχειρηματιών, των στελεχών και των εργαζομένων των επιχειρήσεών του. Οι τελευταίοι ενημερώνονται κάθε χρόνο για τα ακριβή οικονομικά στοιχεία της επιχείρησης: τα κέρδη, τις απώλειες, τις επενδυτικές προθέσεις, τις νέες αγορές. Τα προβλήματα των εταιρειών που απαρτίζουν τον όμιλο συζητούνται με τους εκάστοτε εργαζόμενους οι οποίοι τα παρουσιάζουν εγγράφως προς συζήτηση μέσα στην εταιρεία, κάθε μήνα. Η επίλυσή τους ανατίθεται σε πραγματικό χρόνο της συζήτησης σε ομάδα εργαζομένων που συμμετέχουν στη συγκεκριμένη επιχειρηματική δραστηριότητα. Οι αυξήσεις μισθών, τα μπόνους αλλά και οι μειώσεις μισθών εφαρμόζονται στο ίδιο ποσοστό σε όλους τους εργαζόμενους, από τους διευθυντές μέχρι τους απλούς εργάτες. Οι τυχόν απολύσεις συζητούνται με τους εργαζόμενους, ενώ ο όμιλος έχει μεριμνήσει για την ύπαρξη γραφείου εύρεσης εργασίας σε άλλες επιχειρήσεις στους απολυόμενους. Μέσα από αυτό το πλέγμα συμμετοχής, διαφάνειας και υπευθυνότητας αναπτύσσονται ισχυροί δεσμοί εμπιστοσύνης μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων με αποτέλεσμα οι τελευταίοι να νιώθουν την επιχείρηση ως δική τους. Η λειτουργία αυτή απέδωσε εξαιρετικά αποτελέσματα στην επιτυχή επιβίωση αλλά και τη μεγέθυνση του ομίλου και μάλιστα μέσα στην κρίση χρεοκοπίας που βιώνει η χώρα την τελευταία δεκαετία.

Το επιτυχές και καινοτόμο παράδειγμα του εμπνευσμένου επιχειρηματία Κώστα Πετρόπουλου μπορεί να έχει εφαρμογές όχι μόνο στον επιχειρηματικό κόσμο αλλά και στη δημόσια διοίκηση. Ενα από τα βασικά ελλείμματα της ελληνικής κοινωνίας σε όλες σχεδόν τις δραστηριότητές της είναι αυτό της εμπιστοσύνης και της διαφάνειας. Η συμπεριφορά του Κώστα Πετρόπουλου δείχνει τον δρόμο για μια άλλου είδους συλλογικότητα, παραγωγική, ανθρώπινη, δημιουργική. Σε κάθετη αντίθεση με τις υποτιθέμενες προοδευτικές συλλογικότητες των ακαμάτηδων, των μετρίων, των φυγόπονων που νέμονται τον παραγόμενο πλούτο των δημιουργικών Ελλήνων. Ενα από τα βασικά κριτήρια που ο Κώστας Πετρόπουλος χρησιμοποιεί για την αξιολόγηση της ποιότητας μιας επιχείρησης είναι η απάντηση ενός υπαλλήλου της στην ανάδειξη ενός προβλήματος από τον πελάτη: δεν είμαι υπεύθυνος, αποταθείτε στον προϊστάμενο είναι δείγμα ότι ο υπάλληλος νιώθει ξένος, δεν ενδιαφέρεται για την επιχείρηση, η προσπάθειά του να βοηθήσει αρχικά ο ίδιος στην επίλυση του προβλήματος δείχνει ενσυνείδητα συμμετοχικό υπάλληλο που νιώθει μέρος της. Πόσες φορές δεν έχουμε πάρει την πρώτη απάντηση στις περισσότερες ιδιωτικές και βέβαια σχεδόν σε όλες τις δημόσιες επιχειρήσεις; Η χώρα χρειάζεται πολλούς νέους Πετρόπουλους τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα. Αυτοί θα τη βοηθήσουν να βγει από την κρίση και τα σχολεία μας και τα πανεπιστήμιά μας οφείλουν να τους δημιουργήσουν.

Ο Αχιλλέας Γραβάνης είναι καθηγητής Φαρμακολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Κρήτης και ερευνητής ΙΜΒΒ – ΙΤΕ