Στην αποστολική επιστολή του Αποστόλου Παύλου «Προς Γαλάτες» 4,4 η οποία διαβάζεται στην Εκκλησία την ημέρα των Χριστουγέννων, αναφέρεται η έκφραση «ότε δε ήλθε το πλήρωμα του χρόνου…» για να δηλωθεί ότι αναδείχθηκε ο καρπός της ανθρώπινης φύσης που θα γινόταν το κατοικητήριο του Θεού.

Εκτός από τη χρονική καταλληλότητα, η έκφραση αφορά και την ολοκλήρωση του χρονικού ορίου λειτουργίας με τρόπο ώστε τομείς και διαδικασίες που συμπλήρωσαν τον κύκλο τους να πρέπει, εξελικτικά, να περάσουν στον επόμενο. Γιατί όταν δεν επέρχεται η εξέλιξη, παραμένουμε, με ήπια προσέγγιση, σε στασιμότητα, που αν συγκριθεί με τους ρυθμούς ανάπτυξης και εξέλιξης του κόσμου, όπου ανήκουμε, μετατρέπεται σε οπισθοδρόμηση.

Σε σημείο πλήρωσης του χρόνου τους φαίνεται να έχουν φτάσει τα ΑΕΙ της χώρας μας. Πλήρωση που δηλώνει την ολοκλήρωση ενός κύκλου λειτουργίας με τεχνικές και διαδικασίες που εξάντλησαν πλέον τη δυναμική τους, ώστε να προκύπτει η ανάγκη για απεγκλωβισμό από παθογενείς πρακτικές.

Τα γεγονότα τα οποία τις τελευταίες εβδομάδες σημειώνονται σε χώρους των ΑΕΙ της χώρας, δεν είναι ένα απλό άθροισμα συμπεριφορών, που μπορεί να τροφοδοτούν συζητήσεις και να προκαλούν διατυπώσεις ποικίλων και πολλαπλών απόψεων.

Περιγράφουν και απεικονίζουν, σε πρώτο επίπεδο, είτε εκδήλωση παραβατικών συμπεριφορών, όπως η χρήση και διακίνηση ναρκωτικών, είτε αναζήτηση σε κτίρια των ΑΕΙ απυρόβλητου και ασφαλούς κρησφύγετου από αναρχικές ομάδες παράνομης κοινωνικά δράσης, όπως ο Ρουβίκωνας.

Σε δεύτερο επίπεδο, υπόρρητων δηλώσεων, τα παραπάνω γεγονότα αναδεικνύουν θέματα όπως η παραποιημένη νοηματοδότηση της έννοιας του ασύλου, που από ελεύθερη διακίνηση ιδεών γίνεται ελεύθερη διακίνηση παρανομιών και παρανόμων, η μετατροπή της συντριπτικής μειοψηφίας σε βιαίως επιβαλλόμενη κανονικότητα, η κατάλυση της έννοιας της δημοκρατίας, που μετατρέπεται σε ασυδοσία ως απόρροια ενός ιδεολογήματος που αυτοχαρακτηρίζεται ως αριστερό και διεκδικεί μονοπωλιακά το ενδιαφέρον για τα πανεπιστήμια χρησιμοποιώντας παρωχημένα εργαλεία έκφρασης, όπως οι καταλήψεις, ο διαρκώς, σκόπιμα καταγγελτικός λόγος, η μη ανάληψη ευθυνών, η εκμετάλλευση και υπέρβαση των ορίων της κοινωνικής ανοχής με τρόπο ώστε να προκαλούν την αντίδραση επιδιώκοντας στη συνέχεια τη θυματοποίησή τους!

Είμαστε πλέον στο χρονικό σημείο της πλήρωσης για τα ΑΕΙ της χώρας μας, ώστε τα γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων να μην ταυτοποιήσουν τα πανεπιστήμια ως χώρους παθογένειας, αλλά να αξιοποιηθούν ως κίνητρο και ευκαιρία για τη μετάβαση στην επόμενη ημέρα λειτουργίας τους με διαδικασίες διαφάνειας, αξιολόγησης και ευελιξίας στη διοίκηση και την οικονομική διαχείριση.

Τα ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο δείχνει, σε όσους θέλουν να κοιτάξουν απαλλαγμένοι από ιδεοληψίες του παρελθόντος και με πίστη στον ρόλο της Ανώτατης Εκπαίδευσης, ότι χρειάζεται ένα στιβαρό νομοθετικό πλαίσιο που θα του επιτρέψει, στο πλαίσιο της διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειάς του και διαφυλλάσσοντας τον δημόσιο χαρακτήρα του, να λειτουργήσει ως μη κρατικός θεσμός, ώστε να μπορεί, ενδεικτικά, να αναζητήσει και να διασφαλίσει πόρους εσόδων για  συντήρηση, ασφάλεια και καθαριότητα των κτιρίων, να μειώσει τις δαπάνες με αξιοποίηση της τεχνογνωσίας του επιστημονικού του προσωπικού, να θεσπίσει ανταποδοτικά στους φοιτητές δίδακτρα στα μεταπτυχιακά προγράμματα, να οργανώσει και να αυξήσει, όπου λειτουργούν, ξενόγλωσσα μεταπτυχιακά προγράμματα σε τομείς ελκυστικούς για ξένους φοιτητές, να μετατρέψει την επιστημονική γνώση σε προϊόν κοινωνικής ωφέλειας μέσω της επιχειρηματικότητας.

Το «ὅτε δε ἦλθε το πλήρωμα τοῦ χρόνου…» μετατρέπεται σε «…ἦλθε το πλήρωμα τοῦ χρόνου…» για τα ΑΕΙ της χώρας!

Η Μαρίζα Φουντοπούλου είναι καθηγήτρια στο ΕΚΠΑ, πρόεδρος του Τμήματος Φιλοσοφίας – Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας