Οι Ευρωπαίοι πρέπει να αποφασίσουν αν επιθυμούν μια ισχυρή Ευρώπη που, μέσα σ’ έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία, θα παίξει ρόλο σημαντικό ή μια Ευρώπη που θα κυλήσει πίσω στον παρωχημένο εθνικισμό του 19ου αιώνα και που θα περιθωριοποιηθεί σε έναν πλανήτη που κυριαρχείται από νέες αναδυόμενες δυνάμεις.

Η απόφαση αυτή πρέπει να ληφθεί επειγόντως, καθώς η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια σειρά από προβλήματα που έχουν ονομαστεί από τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ως «πολυκρίση».

Οντως, υπάρχουν ακόμη δυσεπίλυτες διενέξεις, βία, ακόμα και πόλεμοι στα ανατολικά της ηπείρου.

Η οικονομία της Ευρώπης, που εξακολουθεί – από το 2008 – να είναι εύθραυστη, πλήττεται από τα δημοσιονομικά προβλήματα κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, την επιστροφή του προστατευτισμού και τη δυσμενή στάση της ηγεσίας των ΗΠΑ εναντίον αυτής, αλλά και του ελεύθερου εμπορίου, και τέλος από την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Παράλληλα η οικολογική κρίση και η κλιματική αλλαγή συνεχίζονται.

Οι πολιτικές των μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης στο Μεταναστευτικό και Προσφυγικό ζήτημα καταδεικνύουν την έλλειψη αλληλεγγύης στους κόλπους της Ευρώπης και την αδυναμία ανεύρεσης και εφαρμογής κοινών λύσεων.

Εθνικιστικές κυβερνήσεις επιδεικνύουν έλλειψη σεβασμού προς τις κοινές ευρωπαϊκές αξίες και ιδιαίτερα προς την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι. Η αδυναμία των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών να αναμετρηθούν με αυτές τις προκλήσεις έχει οδηγήσει στην αύξηση της δυσφορίας μεταξύ ενός αυξανόμενου μέρους του πληθυσμού και στην άνοδο λαϊκών κομμάτων και εθνικιστικών κινημάτων. Αυτοί όμως δεν μπορούν να φέρουν ένα νέο φως, αλλά το σκοτάδι φρικιαστικών φαντασμάτων του παρελθόντος που έπνιξαν την Ευρώπη στο αίμα.

Η απάντηση δεν είναι λιγότερη Ευρώπη, αλλά αντιθέτως περισσότερη. Οχι λιγότερη Ενωση, αλλά περισσότερη και σε περισσότερα ζητήματα, όπου κοινές δράσεις μάς κάνουν ισχυρότερους αλλά και ταυτόχρονα πιο συνεπείς στην αρχή της επικουρικότητας. Η αρχή της «ενότητας στην ποικιλομορφία», βάσει της οποίας οι ευρωπαϊκές χώρες διατηρούν την ταυτότητα και τις παραδόσεις τους και συνεργάζονται για το κοινό καλό, πρέπει να παραμένει σεβαστή.

Εχουμε επίσης ανάγκη από περισσότερες πανευρωπαϊκές προοπτικές. Η Ευρωπαϊκή Ενωση αποτελεί μεν σημαντικό κομμάτι της Ευρώπης και εξίσου σημαντικό εργαλείο της ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης, αλλά η Ευρώπη δεν τελειώνει εκεί. Η Ενωση και το Συμβούλιο της Ευρώπης πρέπει να επιδιώξουν μεγαλύτερες συνεργασίες ώστε να περιλάβουν όλα τα ευρωπαϊκά έθνη στη μοναδική προσπάθεια της ευρωπαϊκής ειρήνης.

Θα πρέπει λοιπόν να τεθεί επί τάπητος η δημιουργία ενός αρχιτεκτονήματος για την ασφάλεια στην Ευρώπη που θα περιλαμβάνει τη Ρωσία, την Τουρκία και την Ουκρανία, καθώς και έναν αποτελεσματικό έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Ευρώπης εν γένει.

Υπό τις σημερινές παγκόσμιες συνθήκες, η Ευρώπη χρειάζεται να σταθεί με θάρρος έναντι νέων προκλήσεων, όπως η ανάδυση δυνάμεων σαν την Κίνα ή το νέο είδος απομονωτισμού στις ΗΠΑ.

Η αλληλοκατανόηση, η συνεργασία και η αλληλεγγύη για το κοινό καλό και η ευημερία όλων των Ευρωπαίων θα επικρατήσουν τελικά έναντι των εν ισχύι ακόμα διαφωνιών, εντάσεων και συγκρούσεων.

Το μέλλον της Ευρώπης είναι ποτέ πια πόλεμος – ποτέ πια δικτατορία, αλλά συνύπαρξη εν ειρήνη και δημοκρατία!