Μήλλας Ηρακλής

Οι κοινωνίες εκλαμβάνουν τον τρόπο συμπεριφοράς τους ως φυσιολογικό. Οι ειδικοί την τάση αυτή την αποκαλούν habitous. Οτι είναι δικό μας είναι και εντάξει! Το οξύμωρο, αν υπάρχει, το βλέπουν οι άλλοι, οι ξένοι, οι «εκτός». Οταν εγκατασταθήκαμε στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1970, αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν ότι οι Αθηναίοι δεν έκαναν […]

Για την επίλυση των προβλημάτων με την Τουρκία το ευκταίον είναι ο διάλογος. Στο παρελθόν υπήρξε μια διαμάχη στην Ελλάδα αν θα έπρεπε η Ελλάδα να συναινέσει σε αυτήν την επιλογή. Αλλοι είπαν ότι σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να γίνουν θέμα συζήτησης τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας. Αλλοι δήλωσαν έτοιμοι για διάλογο αλλά μόνο […]

Ο Σεβάν Νισανιάν είναι ένας από τους πιο γνωστούς τούρκους αντιφρονούντες. Αρμενικής καταγωγής, σπούδασε φιλοσοφία στο Yale και πολιτική επιστήμη στο Columbia. Εχει εκδώσει τη «Λανθάνουσα Δημοκρατία», μια μοναδική κριτική του τουρκικού κράτους, ένα πολύτομο ετυμολογικό λεξικό της τουρκικής γλώσσας και μια μελέτη για τα αρχικά (παλιά) τοπωνύμια των χωριών της Τουρκίας (όπου αναφέρει ότι […]

Μέσα από το νέο βιβλίο του «Το Τουρκικό Αχθος», ο Τζενγκίζ Ακτάρ, ο οποίος ζει πλέονστην Ελλάδα, πραγματοποιεί ένα ξεχωριστό ταξίδι στον χρόνο

Η παιδεία που δεν βασίζεται στην κριτική σκέψη έχει επιπτώσεις: μεγάλη μερίδα των πολιτών δεν μπορούν να αξιολογήσουν καταστάσεις! Στη δε στατιστική σκέψη, που σχεδόν δεν διδάσκεται, τα αρνητικά αποτελέσματα προσαυξάνονται. Τις προάλλες διάβασα ότι οι άνθρωποι που τους αρέσει η τάξη ζουν περισσότερο. Σκεφτικά ότι ορισμένοι θα αποφάσισαν να τακτοποιήσουν τα συρτάρια τους και […]

Εξαρτάται από το ποιος κρίνει και με ποια κριτήρια. Στην πολιτική επιστήμη μπορούμε να βρούμε όρους όπως αυταρχικός, δεσποτικός, δικτάτορας, φασίστας, απολυταρχικός, ολοκληρωτικός. Αλλά δεν είναι εύκολο να ταξινομήσουμε όλες τις πράξεις και προθέσεις των κυβερνώντων και να συμφωνήσουμε σε μια λέξη. Η εύκολη προσέγγιση – την οποία χρησιμοποιεί και το καθεστώς του Ερντογάν – «είναι εκλεγμένος […]

Το να γράψεις το αυτονόητο είναι μια θλιβερή εμπειρία. Σαν να ομολογείς ότι ζεις σε ένα περιβάλλον όπου αυτό χρειάζεται. Σαν να ξέρεις ότι η κοινή λογική θα πρέπει να τεκμηριωθεί. Οτι με αφέλεια λες κάτι που όλοι θα πρέπει να το ξέρουν. Επικοινωνιακή υποβάθμιση. Ξέρουμε ότι η Δικαιοσύνη υπάρχει για να μην υπάρξει μια […]

Εχω γράψει πολλές φορές στα τουρκικά μέσα επικοινωνίας για την «υπερευαισθησία» του Ρ.Τ. Ερντογάν  στο θέμα της προσβολής. Εκεί εκατοντάδες έχουν διωχθεί και πολλοί καταδικάστηκαν επειδή υποτίθεται ότι προσέβαλαν τον ισχυρό άνδρα της χώρας. Συχνά ως θετικό παράδειγμα έδειξα την δημοκρατική Ελλάδα όπου οι πολιτικοί ανέχονται την κριτική ακόμα και αν είναι ακραία και άδικη. […]

Τα εθνικά συμφέρονται των χωρών και τα συμφέροντα των κυβερνώντων ταυτίζονται. Οι ηγέτες εκφράζουν τα συμφέροντα των χωρών τους και σε αυτήν τη βάση γίνονται όλες οι διεθνείς διαβουλεύσεις. Αλλά αυτά ισχύουν για τα δημοκρατικά καθεστώτα, όπου οι κρατικοί θεσμοί εγγυώνται την τήρηση των κανόνων. Οι αυταρχικοί ηγέτες λόγω των συνθηκών ανασφάλειας που βιώνουν αποκλίνουν […]

Εννοείται ότι η ερώτηση δεν μπορεί να απαντηθεί με ένα κείμενο εφημερίδας, αλλά μπορεί να αποτελέσει απάντηση σε κείμενα εφημερίδων όπου εγκαλείται η ανισότητα χωρίς να διευκρινίζεται η έννοιά της. Προφανώς εννοούμε την οικονομική ανισότητα αλλά και ταυτόχρονα, ελπίζω, και αυτήν που εξασφαλίζει την ίση θέση του πολίτη απέναντι στους νόμους. Εδώ έχουμε το πρώτο […]

«Η ιστορία μας μάς επιβάλλει να παρέμβουμε όπου υπάρχει αδικία στην περιοχή μας» είπε ο Ρ.Τ. Ερντογάν (15/10). Αυτή είναι η κεντρική ιδέα Του Στρατηγικού Βάθους του Α. Νταβούτογλου: Συγκρίνει τη «δυναμική» και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική του Αμντουλχαμίτ Β’ με τη συντηρητική του Μουσταφά Κεμάλ και βγάζει το συμπέρασμα ότι θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν «τα […]

Αλλά όχι της πλατείας, από το σπίτι αγανακτώ. Με τους αντιρρησίες της μάσκας. Κρίνουν ότι δεν χρειάζεται, μπορεί και να βλάπτει, ότι είναι ένα υπερβολικό μέτρο, ότι υποκρύπτει πονηρές προθέσεις, ότι τέλος πάντων δεν θέλουν να τους «φιμώνουν». Σκέπτομαι ότι ακόμη και αν όλα αυτά είναι σωστά υπάρχει ένα πρόβλημα στη σκέψη και στην εφαρμογή […]

Με τους τζιχαντιστές παγκοσμίως (αποκεφαλισμοί, καταστροφές αρχαίων μνημείων) και με τον μεγαλοϊδεάτη Ρ.Τ. Ερντογάν που «προωθεί» το Ισλάμ στη γειτονιά μας μετατρέποντας τις εκκλησίες/μουσεία σε τζαμιά και μάλιστα με κιτς τελετές, το Ισλάμ προκαλεί αγανάκτηση. Αν ακούσω το «Allahuekber» δεν θα σκεφτώ ότι ο Θεός είναι μεγάλος, αλλά θα πέσω κάτω για να αποφύγω τα […]

Αν ψάξετε στο Google αυτόν το τίτλο θα βρείτε διακόσιες χιλιάδες αναφορές. Ο όρος χρησιμοποιείται για επικίνδυνους ανθρώπους που δεν ξέρεις πού, πότε και πώς θα «χτυπήσουν». Ο Ερντογάν διεθνώς έχει αποκτήσει αυτή τη φήμη, εκείνο όμως που δεν είναι τόσο κατανοητό είναι το γιατί έχει αλλάξει και έχει γίνει, από υπέρμαχος της Ευρωπαϊκής Ενωσης […]

Η πράξη, αυτό που λένε «η ζωή», παρουσιάζει πιο σύνθετες καταστάσεις από τις θεωρίες που είναι ανθρώπινες κατασκευές. Υποτίθεται ότι οι μαξιμαλιστικές θέσεις παρέχουν ένα περιθώριο και άνεση για τακτικές υποχωρήσεις στις διακρατικές διαπραγματεύσεις. Εχω υπόψη τον επικείμενο διάλογο με την Τουρκία. Ομως οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες μπορεί να αποτελέσουν μια αυτοπαγίδευση. Οι πολιτικοί, αφού […]

Η ελευθερία έκφρασης και οι νομικοί περιορισμοί στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες, δεν γίνονται αντιληπτοί ως διακριτές έννοιες. Πολλοί βλέπουν, π.χ., τις μολότοφ, τους εμπρησμούς και τα κινήματα «Δεν πληρώνω» ως «δικαίωμα έκφρασης». Αυτά όμως αντιβαίνουν νομικές υποχρεώσεις: άλλο είναι να υπερασπίζεσαι μια άποψη και άλλο να μην αναγνωρίζεις τους νόμους. Η σύγχυση […]

Η αισιόδοξη σκέψη είναι ότι θα επιζήσει ως οικοδόμημα και με τα ψηφιδωτά της άθικτα, όσα έφθασαν ως εδώ. Μπορεί να τα σκεπάσουν με πανιά ή να τα συσκοτίσουν με ειδικές ακτίνες αλλά θα επιβιώσουν, αν και με κάποιο  «καημό στα μάτια της Ρωμιοσύνης». Και όταν ο Ερντογάν θα έχει ξεχαστεί μετά από χρόνια αυτή, […]

Πριν από τις δημοτικές εκλογές του Μαρτίου 2019 ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απαντώντας σε αυτούς που ζητούσαν να μετατραπεί η Αγία Σοφία σε τζαμί έλεγε τα εξής: «Δεν είναι δύσκολο να υπερβούμε τα προβλήματα (για να γίνει η Αγία Σοφία τέμενος) αλλά ποιο θα είναι το κέρδος και ποια η ζημιά; Αυτό θα έχει και […]

Οι υποσχέσεις όπως και οι απειλές είναι πιο αποτελεσματικές όσο δεν πραγματοποιούνται. Η αναμονή είναι μια δυναμική κατάσταση με έντονη φόρτιση και ενδιαφέρον. Απαξ και τα δηλωθέντα εφαρμοστούν χάνουν τον προσηλυτιστικό και αποτρεπτικό τους ρόλο. Σήμερα ένα τουρκικό ανώτατο δικαστήριο κρίνει αν η Αγία Σοφία μπορεί να γίνει ξανά τέμενος. Η απόφαση θα είναι τυπικά […]

Θα καταθέσω πώς βλέπω τη δική μου παλιά τάση παραβατικότητας που έζησα ως αριστερός. Δεν πήγαζε από ποταπά κίνητρα αλλά από μια εκτίμηση της κατάστασης. Το υπόδειγμα που ακολουθούσα απαιτούσε την «υπέρβαση» της νομιμότητας. Ο συλλογισμός ήταν ως εξής: Ζούσαμε μια πάλη των τάξεων, όπου η μία εκμεταλλευόταν την άλλη. Εμείς παλεύαμε για μια δίκαιη […]

Ετσι λειτουργεί η εθνική μνήμη: Σύνθετα κοινωνικά φαινόμενα καταλήγουν σε μια απλή εικόνα, σε ένα σύμβολο, σε «μία» ερμηνεία. Τα πάντα συγχωνεύονται, π.χ., «στο» 21. Πριν και μετά το 1821 έγιναν πολλές εθνικές  επαναστάσεις σε πολλά μέρη του κόσμου: Ισπανία (1820), Νάπολη (1820), Ελλάδα (1821), Κολομβία (1810), Αργεντινή (1816) Χιλή (1810). Το 1830 το Βέλγιο […]

Γιατί ένα ιστορικό γεγονός ερμηνεύεται διαφορετικά από διάφορους λαούς; Τι σημαίνει αυτή η διαφοροποίηση; Το 1994 κυκλοφόρησε ένας τόμος στη Γερμανία και στη Γαλλία που περιέχει 44 άρθρα όπου περιγράφονται πώς ερμηνεύεται η Γαλλική Επανάσταση στα σχολικά βιβλία 35 χωρών στις πέντε ηπείρους (Images d’une Révolution). Ενα σχεδόν χθεσινό γεγονός, που συνέβη στο κέντρο του […]

Οι λύσεις που προτείνονται και οι απαντήσεις που δίνονται σε οποιοδήποτε πρόβλημα εξαρτώνται από το πλαίσιο μέσα στο οποίο τίθεται το πρόβλημα. Βασικά από τον τρόπο που περιγράφουμε και χαρακτηρίζουμε το πρόβλημα. Φαινομενικά διαφωνούμε στις λύσεις, αλλά μας διαφεύγει ότι συζητάμε διαφορετικά θέματα. Το Μεταναστευτικό-Προσφυγικό είναι ένα από αυτά. Μια παρεξήγηση προκύπτει από την παύλα […]

Θα πρέπει πρώτα να ξέρουμε τι συμβαίνει για να παρθούν οι αναγκαίες αποφάσεις. Το ρεύμα από τις φτωχές χώρες προς τις πλούσιες είναι ένα πολύ παλιό φαινόμενο. Οι πληθυσμοί πάντα μετακινήθηκαν προσπαθώντας να φτάσουν σε χώρες που παρείχαν καλύτερες συνθήκες ζωής. Ετσι δημιουργήθηκε και η ελληνική διασπορά. Τα τελευταία χρόνια αυτή η ροή επιταχύνεται για […]

Ναι, αλλά πρωτίστως σε έναν χώρο που μας διαφεύγει. Κάποτε, πολύ παλιά για τη νέα γενιά, αλλά όχι τόσο για μένα, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις ήταν ένας μεγάλος κίνδυνος μέσα στο σπίτι μας. Πριν από τους «σεισμούς του 1999», επί δύο – τρεις δεκαετίες, όταν τα παιδιά μας ήταν σχετικά μικρά και όταν μετά ήταν νέοι, […]

Ο Ερντογάν αποτελεί ένα μεγάλο πρόβλημα για τη χώρα του, για τις γειτονικές χώρες αλλά και για το διεθνές περιβάλλον. Αυτά είναι γνωστά. Αλλά είναι τόσο αποφασιστική η προσωπικότητά του που τραβά επάνω του την προσοχή συσκοτίζοντας άλλους παράγοντες. Η πρόσφατη ένταση με την Τουρκία δεν πηγάζει από τον Ερντογάν, είναι αποτέλεσμα μιας κρατικής πολιτικής. […]

Η απόφαση να επαναληφθούν οι δημοτικές εκλογές της Κωνσταντινούπολης εμπεριείχε ένα ρίσκο για τον Ερντογάν. Μια δεύτερη ήττα θα σήμαινε τον εξευτελισμό του. Για αυτό πολλοί πίστεψαν ότι είχε κατά νου διάφορα σενάρια: να κινητοποιήσει τους οπαδούς του που δεν πήγαν στις κάλπες στις πρώτες εκλογές, να αποφυλακίσει τον Οτσαλάν για να εξασφαλίσει τις ψήφους […]

Πιστεύω ότι ο Αλέξης Τσίπρας και γενικότερα ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ένα πρόβλημα με την πραγματικότητα και την αλήθεια αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πάντα ψεύδονται. Το να μην απηχείς την πραγματικότητα μπορεί να είναι αποτέλεσμα και κακών εκτιμήσεων, έλλειψης γνώσης ή  «αυταπάτης», όπως μάλλον ορθά είχε δηλώσει ο Πρωθυπουργός. Το ψέμα είναι ένα φαινόμενο άλλου […]

Πέρασαν πολλοί μήνες από τότε που  ακούσαμε ότι οι «αρχές» έστειλαν πίσω τούρκους πολίτες που είχαν καταφύγει στην Ελλάδα και ζητούσαν  πολιτικό άσυλο, χωρίς να γίνουν οι πρέπουσες διαδικασίες. Η πράξη διεθνώς είναι γνωστή ως «push-back» και δεν θεωρείται ούτε νομικά αποδεκτή ούτε δείγμα αρετής και τόλμης. Το μέλημα ήταν μάλλον το «εθνικό συμφέρον» – να […]