Μετά από εβδομάδες διαπραγματεύσεων, η Ουκρανία και οι ΗΠΑ έχουν προετοιμάσει ένα σχέδιο αναθεωρημένου ειρηνευτικού σχεδίου για τον τερματισμό του πλήρους πολέμου της Ρωσίας.
Το αρχικό σχέδιο 28 σημείων έχει αναδιατυπωθεί σε ένα πλαίσιο 20 σημείων, το οποίο ο Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι παρουσίασε στους δημοσιογράφους.
Επιπλέον, έχει εκπονηθεί ένα σχέδιο τριμερούς εγγύησης ασφάλειας μεταξύ Ουκρανίας, ΗΠΑ και Ευρώπης, καθώς και μια διμερής συμφωνία εγγύησης ασφάλειας μεταξύ Ουκρανίας και ΗΠΑ.
Ένα άλλο έγγραφο μεταξύ Κιέβου και Ουάσιγκτον επικεντρώνεται στην οικονομική συνεργασία και περιγράφεται ως «οδικός χάρτης για την ευημερία της Ουκρανίας».
Ο Oυκρανός πρόεδρος δήλωσε μεταξύ άλλων ότι οι ουκρανοί και αμερικανοί διαπραγματευτές απέτυχαν να καταλήξουν σε μια μακροπρόθεσμη συναίνεση για τα εδαφικά ζητήματα και ζήτησε το θέμα αυτό να θιγεί στη διάρκεια συνάντησης των ηγετών.
Οι ΗΠΑ αναμένεται να παραδώσουν το σχέδιο των 20 σημείων στη Μόσχα αργότερα στις 24 Δεκεμβρίου. Εάν εγκριθεί, το τελικό κείμενο πρέπει να υπογραφεί από τους ηγέτες της Ουκρανίας, των ΗΠΑ, της Ευρώπης και της Ρωσίας. Οι υπογράφοντες μια πιθανή συμφωνία από την ευρωπαϊκή πλευρά δεν έχουν ακόμη αποφασιστεί.
Η κατάπαυση του πυρός αναμένεται να ξεκινήσει αμέσως μετά την υπογραφή της συμφωνίας. Για να τεθεί σε ισχύ η συμφωνία, πρέπει να επικυρωθεί από το ουκρανικό κοινοβούλιο και/ή να υποστηριχθεί από τον λαό της Ουκρανίας σε δημοψήφισμα που ενδεχομένως θα πραγματοποιηθεί εντός 60 ημερών.
Μέχρι στιγμής, η Ουκρανία και οι ΗΠΑ δεν έχουν καταλήξει σε συμφωνία σχετικά με δύο σημαντικά ζητήματα του αναθεωρημένου σχεδίου, τα σημεία 12 και 14 — τον έλεγχο του πυρηνικού σταθμού Ζαπορίζια, που βρίσκεται υπό ρωσική κατοχή, και τον έλεγχο της περιοχής του Ντονμπάς, που έχει καταστραφεί από τον πόλεμο από το 2014. Η συμφωνία επίσης δεν αναφέρει τις προσδοκίες της Ουκρανίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ.
1. Οι υπογράφοντες επιβεβαιώνουν ότι η Ουκρανία είναι ένα κυρίαρχο κράτος.
2. Το έγγραφο αποτελεί μια πλήρη και αδιαμφισβήτητη συμφωνία μη επιθετικότητας μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Θα δημιουργηθεί ένας μηχανισμός παρακολούθησης για την εποπτεία της γραμμής σύγκρουσης με τη χρήση δορυφορικής μη επανδρωμένης επιτήρησης, εξασφαλίζοντας την έγκαιρη ανίχνευση παραβιάσεων.
3. Η Ουκρανία θα λάβει εγγυήσεις ασφάλειας.
4. Ο αριθμός των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας θα παραμείνει στα 800.000 άτομα σε καιρό ειρήνης.
5. Οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και τα ευρωπαϊκά υπογράφοντα κράτη θα παράσχουν στην Ουκρανία εγγυήσεις «τύπου άρθρου 5». Ισχύουν τα ακόλουθα σημεία:
Α) Εάν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, θα ξεκινήσει μια συντονισμένη στρατιωτική αντίδραση και θα επαναφερθούν όλες οι παγκόσμιες κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
Β) Εάν η Ουκρανία εισβάλει στη Ρωσία ή ανοίξει πυρ κατά του ρωσικού εδάφους χωρίς πρόκληση, οι εγγυήσεις ασφάλειας θα θεωρηθούν άκυρες. Εάν η Ρωσία ανοίξει πυρ κατά της Ουκρανίας, οι εγγυήσεις ασφάλειας θα τεθούν σε ισχύ.
Γ) Οι ΗΠΑ θα λάβουν αποζημίωση για την παροχή εγγυήσεων ασφάλειας. (Η διάταξη αυτή έχει καταργηθεί.)
Δ) Οι διμερείς συμφωνίες ασφάλειας που έχουν υπογραφεί στο παρελθόν μεταξύ της Ουκρανίας και περίπου 30 χωρών θα παραμείνουν σε ισχύ.
6. Η Ρωσία θα επισημοποιήσει τη στάση μη επιθετικότητας της απέναντι στην Ευρώπη και την Ουκρανία σε όλους τους απαραίτητους νόμους και έγγραφα, επικυρώνοντάς τα από τη Ρωσική Κρατική Δούμα.
7. Η Ουκρανία θα γίνει μέλος της ΕΕ σε μια σαφώς καθορισμένη ημερομηνία και θα λάβει βραχυπρόθεσμη προνομιακή πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά.
«Μέχρι σήμερα, ο χρόνος προσχώρησης της Ουκρανίας αποτελεί αντικείμενο διμερούς συζήτησης μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ουκρανίας, χωρίς ευρωπαϊκή επιβεβαίωση προς το παρόν», δήλωσε ο Ζελένσκι.
«Η ιδιότητα μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί επίσης εγγύηση για την ασφάλειά μας και, ως εκ τούτου, θέλουμε να ορίσουμε μια ημερομηνία — πότε θα συμβεί αυτό. Για παράδειγμα, το 2027 ή το 2028».
8. Η Ουκρανία θα λάβει ένα παγκόσμιο πακέτο ανάπτυξης, το οποίο περιγράφεται λεπτομερώς σε ξεχωριστή συμφωνία και καλύπτει διάφορους οικονομικούς τομείς:
Α) Θα δημιουργηθεί ένα ταμείο ανάπτυξης για επενδύσεις σε ταχέως αναπτυσσόμενους κλάδους, όπως η τεχνολογία, τα κέντρα δεδομένων και η τεχνητή νοημοσύνη.
Β) Οι ΗΠΑ και οι αμερικανικές εταιρείες θα συνεργαστούν με την Ουκρανία για να επενδύσουν από κοινού στην αποκατάσταση, τον εκσυγχρονισμό και τη λειτουργία της υποδομής φυσικού αερίου της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένων των αγωγών και των εγκαταστάσεων αποθήκευσης.
Γ) Θα καταβληθούν κοινές προσπάθειες για την ανοικοδόμηση των περιοχών που έχουν καταστραφεί από τον πόλεμο, με έμφαση στην αποκατάσταση και τον εκσυγχρονισμό των πόλεων και των κατοικημένων περιοχών.
Δ) Θα δοθεί προτεραιότητα στην ανάπτυξη των υποδομών.
Ε) Θα επεκταθεί η εξόρυξη ορυκτών και φυσικών πόρων.
ΣΤ) Η Παγκόσμια Τράπεζα θα παράσχει ένα ειδικό πακέτο χρηματοδότησης για να υποστηρίξει την επιτάχυνση αυτών των προσπαθειών.
Ζ) Θα συσταθεί ομάδα εργασίας υψηλού επιπέδου, η οποία θα περιλαμβάνει τον διορισμό ενός κορυφαίου παγκόσμιου εμπειρογνώμονα στον τομέα των χρηματοοικονομικών ως διαχειριστή της ευημερίας, ο οποίος θα εποπτεύει την εφαρμογή του στρατηγικού σχεδίου ανάκαμψης και τη μελλοντική ευημερία.
9. Θα δημιουργηθούν διάφορα ταμεία για την αποκατάσταση της ουκρανικής οικονομίας, την ανασυγκρότηση των κατεστραμμένων περιοχών και περιφερειών, καθώς και για την αντιμετώπιση ανθρωπιστικών ζητημάτων. Στόχος είναι η κινητοποίηση 800 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που είναι το εκτιμώμενο κόστος των ζημιών από τον πόλεμο της Ρωσίας.
10. Η Ουκρανία θα επιταχύνει τη διαδικασία διαπραγμάτευσης μιας συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου με τις ΗΠΑ.
11. Η Ουκρανία επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της να παραμείνει μη πυρηνικό κράτος, σύμφωνα με τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων.
12. Έλεγχος του πυρηνικού σταθμού Ζαπορίζια και αποκατάσταση του υδροηλεκτρικού σταθμού Καχόβκα.
Η Ουάσιγκτον προτείνει το πυρηνικό εργοστάσιο της Ζαπορίζια να λειτουργεί από κοινού από την Ουκρανία, τη Ρωσία και τις ΗΠΑ, με κάθε χώρα να ελέγχει το 33% και τις ΗΠΑ να λειτουργούν ως κύριος επόπτης του σταθμού.
Η Ουκρανία αντιτίθεται στον έλεγχο του σταθμού από τη Ρωσία. Το Κίεβο προτείνει ο σταθμός να διοικείται από μια κοινοπραξία των ΗΠΑ και της Ουκρανίας, όπου το 50% της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας θα διατίθεται στα εδάφη που ελέγχονται από την Ουκρανία, ενώ οι ΗΠΑ θα καθορίζουν τη διανομή του υπόλοιπου 50%.
«Πιστεύουμε ότι για να πραγματοποιηθεί και να λειτουργήσει με ασφάλεια όλο αυτό, ο πυρηνικός σταθμός Ζαπορίζια, η πόλη Ενεργοντάρ και ο υδροηλεκτρικός σταθμός Καχόβκα πρέπει να αποστρατιωτικοποιηθούν, επειδή επί του παρόντος υπάρχουν ρωσικά στρατεύματα και πόλεμος εκεί, και δεν υπάρχει το απαραίτητο επίπεδο ασφάλειας», δήλωσε ο Ζελένσκι.
13. Η Ουκρανία και η Ρωσία θα εισαγάγουν σχολικά μαθήματα που προωθούν την κατανόηση και την ανοχή των διαφορετικών πολιτισμών, καταπολεμούν τον ρατσισμό και τις προκαταλήψεις. Η Ουκρανία θα εγκρίνει τους κανόνες της ΕΕ σχετικά με τη θρησκευτική ανοχή και την προστασία των γλωσσών των μειονοτήτων.
14. Στις περιφέρειες Ντόνετσκ, Λουγκάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσόνα, η γραμμή των στρατιωτικών θέσεων κατά την ημερομηνία υπογραφής θα αναγνωριστεί ως η de facto γραμμή του μετώπου.
Α) Να καθοριστούν οι κινήσεις των στρατευμάτων που απαιτούνται για τον τερματισμό του πολέμου και τη δημιουργία πιθανών «ελεύθερων οικονομικών ζωνών», με την απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων από αυτές τις περιοχές.
Β) Η Ρωσία πρέπει να αποσύρει τα στρατεύματά της από τα κατεχόμενα τμήματα των περιφερειών Ντνιπροπετρόφσκ, Μικολάιβ, Σούμι και Χάρκοβο, προκειμένου να τεθεί σε ισχύ η συμφωνία.
Γ) Διεθνείς δυνάμεις θα τοποθετηθούν κατά μήκος της γραμμής του μετώπου για να παρακολουθούν την εφαρμογή της συμφωνίας.
Δ) Τα μέρη συμφωνούν να ακολουθήσουν τους κανόνες και τις υποχρεώσεις που επιβάλλονται από τις Συμβάσεις της Γενεύης του 1949 και τα πρόσθετα πρωτόκολλά τους, συμπεριλαμβανομένων των καθολικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
«Βρισκόμαστε λοιπόν σε μια κατάσταση όπου οι Ρώσοι θέλουν να αποσυρθούμε από την περιφέρεια του Ντόνετσκ, ενώ οι Αμερικανοί προσπαθούν να βρουν έναν τρόπο να μην αποσυρθούμε, επειδή είμαστε αντίθετοι στην αποχώρηση», δήλωσε ο Ζελένσκι.
«Ψάχνουν για μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη ή μια ελεύθερη οικονομική ζώνη, δηλαδή μια μορφή που θα μπορούσε να ικανοποιήσει και τις δύο πλευρές. Θεωρούμε ότι μια ελεύθερη οικονομική ζώνη είναι μια πιθανή επιλογή για ένα κυρίαρχο κράτος να επιλέξει μια τέτοια πορεία. Παλέψαμε για μια μόνο λέξη — «πιθανή». Πιστεύουμε ότι τέτοιες πιθανές οικονομικές ζώνες μπορούν να υπάρχουν», πρόσθεσε.
«Λέμε: αν συμπεριληφθούν όλες οι περιοχές και αν παραμείνουμε εκεί όπου είμαστε, τότε θα καταλήξουμε σε συμφωνία. Γι’ αυτό αναφέρεται εδώ «πιθανές ζώνες». Αλλά αν δεν συμφωνήσουμε να «παραμείνουμε εκεί όπου είμαστε», υπάρχουν δύο επιλογές: είτε ο πόλεμος θα συνεχιστεί, είτε θα πρέπει να ληφθεί κάποια απόφαση σχετικά με όλες τις πιθανές οικονομικές ζώνες».
15. Η Ρωσία και η Ουκρανία δεσμεύονται να μην χρησιμοποιήσουν βία για να αλλάξουν τις εδαφικές ρυθμίσεις και θα επιλύουν τυχόν διαφορές με διπλωματικά μέσα.
16. Η Ρωσία δεν θα εμποδίσει τη χρήση του ποταμού Δνείπερου και της Μαύρης Θάλασσας από την Ουκρανία για εμπορικούς σκοπούς. Μια ξεχωριστή ναυτιλιακή συμφωνία θα διασφαλίσει την ελευθερία της ναυσιπλοΐας και των μεταφορών, με την αποστρατιωτικοποίηση της χερσονήσου Κινμπουρν, που βρίσκεται υπό ρωσική κατοχή.
17. Σύσταση ανθρωπιστικής επιτροπής που θα διασφαλίζει τα εξής:
Α) Ανταλλαγή κρατουμένων «όλοι για όλους».
Β) Όλοι οι κρατούμενοι άμαχοι, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών και των πολιτικών κρατουμένων, θα απελευθερωθούν.
Γ) Θα ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων και την ανακούφιση των θυμάτων του πολέμου.
18. Η Ουκρανία πρέπει να διεξαγάγει προεδρικές εκλογές το συντομότερο δυνατόν μετά την υπογραφή της συμφωνίας.
19. Η συμφωνία θα είναι νομικά δεσμευτική. Η εφαρμογή της θα παρακολουθείται από το Συμβούλιο Ειρήνης, υπό την προεδρία του Τραμπ. Η Ουκρανία, η Ευρώπη, το ΝΑΤΟ, η Ρωσία και οι ΗΠΑ θα συμμετάσχουν σε αυτή τη διαδικασία. Οι παραβιάσεις θα επιφέρουν κυρώσεις.
20. Η κατάπαυση του πυρός θα τεθεί σε ισχύ αμέσως μόλις όλα τα μέρη συμφωνήσουν στη συμφωνία.
Πηγή: kyivindependent.com
