Η Κίνα εγκαινίασε ένα νέο, φιλόδοξο κεφάλαιο στην οικονομική της στρατηγική, θέτοντας σε πλήρη λειτουργία το λιμάνι ελεύθερου εμπορίου της Χαϊνάν. Με επενδύσεις που αγγίζουν τα 113 δισ. δολάρια, το νησί –με πληθυσμό σχεδόν 10 εκατομμυρίων και έκταση αντίστοιχη της πολιτείας του Μέριλαντ– αποσπάστηκε τελωνειακά από την ηπειρωτική χώρα και μετατράπηκε σε αυτόνομη ζώνη με δικούς του κανόνες εισαγωγών, δασμών και επενδύσεων.

Στόχος του Πεκίνου είναι διπλός: να προσελκύσει ξένα κεφάλαια και ταυτόχρονα να δημιουργήσει έναν αξιόπιστο αντίπαλο πόλο στο Χονγκ Κονγκ, τη στιγμή που εντείνονται οι διεθνείς πιέσεις και οι εμπορικές εντάσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Βαθιές μεταρρυθμίσεις και νέα κίνητρα

Η μεταρρύθμιση θεωρείται βαθιά και μετρήσιμη. Το ποσοστό των αγαθών που μπορούν να εισέλθουν στη Χαϊνάν χωρίς δασμούς αυξήθηκε στο 74% από 21%, ενώ οι κατηγορίες ειδών duty free υπερτριπλασιάστηκαν, ξεπερνώντας τις 6.600.

Παράλληλα, θεσπίστηκε ένα κρίσιμο κίνητρο για την παραγωγή: προϊόντα που επεξεργάζονται στο νησί μπορούν να εισάγονται στην ηπειρωτική Κίνα χωρίς δασμούς, εφόσον η τοπική προστιθέμενη αξία υπερβαίνει το 30%. Το μήνυμα είναι σαφές — όχι απλώς διαμετακόμιση, αλλά πραγματική εγκατάσταση δραστηριοτήτων.

Η Χαϊνάν ως «κλειστό εργαστήριο»

Το νέο πλαίσιο δεν περιορίζεται στους δασμούς. Η Χαϊνάν ανοίγει επιλεγμένους τομείς υπηρεσιών που παραμένουν κλειστοί στην υπόλοιπη χώρα, απλοποιεί τις διαδικασίες επενδύσεων και χαλαρώνει τους κανόνες για το διασυνοριακό εμπόριο και τις αγορές.

Για το Πεκίνο, το νησί λειτουργεί ως «κλειστό εργαστήριο»: ένας χώρος όπου μπορούν να δοκιμαστούν πολιτικές μεγαλύτερης απελευθέρωσης χωρίς να διακινδυνεύεται η ευρύτερη σταθερότητα του συστήματος.

Πολιτικές διαστάσεις και διεθνές μήνυμα

Η πολιτική ανάγνωση είναι εξίσου σημαντική με την οικονομική. Σε μια περίοδο επιβράδυνσης της κινεζικής ανάπτυξης και εντεινόμενης γεωοικονομικής αντιπαράθεσης, η Χαϊνάν παρουσιάζεται ως απόδειξη ότι η χώρα παραμένει «ανοιχτή στις επιχειρήσεις». Αξιωματούχοι μιλούν για μια «πύλη προς τη νέα εποχή ανοίγματος», ενώ κρατικά μέσα προβάλλουν το εγχείρημα ως στρατηγική απάντηση στην αβεβαιότητα των παγκόσμιων αγορών.

Περιορισμοί και προκλήσεις

Ωστόσο, η σύγκριση με το Χονγκ Κονγκ έχει όρια. Παρά τα γενναιόδωρα κίνητρα, η Χαϊνάν δεν διαθέτει ακόμη το βάθος χρηματοπιστωτικών αγορών, τη νομική παράδοση και το επίπεδο θεσμικής αυτονομίας που έκαναν το Χονγκ Κονγκ παγκόσμιο κόμβο.

Ο σχεδιασμός της χαρακτηρίζεται από οικονομολόγους ως «ελεγχόμενη φιλελευθεροποίηση»: αρκετή για να επανενσωματώσει εφοδιαστικές αλυσίδες και να προσελκύσει τουρισμό και μεταποίηση, αλλά όχι πλήρης ώστε να ανατρέψει τις ισορροπίες του κινεζικού μοντέλου.

Διεθνής προοπτική

Η διεθνής διάσταση προσθέτει ακόμη ένα στοίχημα. Το Πεκίνο φιλοδοξεί να χρησιμοποιήσει τη Χαϊνάν ως επιχείρημα αξιοπιστίας στην προσπάθειά του να ενταχθεί σε μεγάλες εμπορικές συμφωνίες, όπως η CPTPP.

Διπλωμάτες, ωστόσο, παραμένουν επιφυλακτικοί, επισημαίνοντας ότι οι εταίροι ζητούν δεσμεύσεις εθνικής κλίμακας και αποδεδειγμένο ιστορικό συμμόρφωσης, όχι μόνο πιλοτικά projects.

Το επόμενο διάστημα θα δείξει αν η Χαϊνάν θα εξελιχθεί σε πραγματικό ανταγωνιστή του Χονγκ Κονγκ ή αν θα παραμείνει ένα επιτυχημένο, αλλά περιορισμένο, πείραμα. Για την Κίνα, πάντως, το μήνυμα έχει ήδη σταλεί: το άνοιγμα συνεχίζεται, με όρους Πεκίνου και με ένα νησί-βιτρίνα στην πρώτη γραμμή της παγκόσμιας οικονομικής σκηνής.

Τελευταία Νέα