Η πολιτική κηδεία του πρώην υπουργού και βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέκου Φλαμπουράρη, τελείται αυτή την ώρα στο Πάρκο Ελευθερίας, στον χώρο του πρώην ΕΑΤ-ΕΣΑ. Ο Αλέκος Φλαμπουράρης έφυγε από τη ζωή την Τρίτη 18 Νοεμβρίου, σε ηλικία 87 ετών, στο σπίτι του, έπειτα από προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε το τελευταίο διάστημα.
Στην τελετή παρευρίσκεται πλήθος πολιτικών και συνεργατών του, αποτίοντας φόρο τιμής στον στενό συνεργάτη και φίλο Αλέκο Φλαμπουράρη. Παρούσα, υποβασταζόμενη, είναι η σύζυγός του Εύη, ενώ ιδιαίτερα συγκινημένη εμφανίστηκε η Όλγα Γεροβασίλη, η οποία στάθηκε διακριτικά στο πλευρό της οικογένειας.
Μεταξύ των παρευρισκομένων βρίσκονται o πρώην Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας μαζί με την γυναίκα του και τα παιδιά του, ο πρώην υπουργός Νίκος Τόσκας, ο πρόεδρος της Βουλής Νικήτας Κακλαμάνης, ο πρώην πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης, o Στέφανος Τζουμάκας η Ράνια Σβίγκου, η Αθήνα Λινού, ο Στέργιος Καλπάκης, ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος, ο Θεόφιλος Ξανθόπουλος και ο Μίλτος Ζαμπάρας.
Από το ΠΑΣΟΚ παρίσταται ο Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος, ενώ παρόντες είναι επίσης ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης, o Κώστας Τσουκαλάς, o Νίκος Φίλης, ο Χάρης Δούκας, ο Θύμιος Γεωργόπουλος, ο Κώστας Λαλιώτης, ο Νίκος Παππάς, η Θεανώ Φωτίου, ο Πάνος Λαμπρινίδης και Θοδωρής Δρίτσας. Ανάμεσα στους πολιτικούς που τίμησαν τη μνήμη του βρίσκονται ακόμη οι Ρένα Δούρου, Γιάννης Μπαλάφας, Παναγιώτης Κουρουμπλής, Χάρης Μαμουλάκης, Βασίλης Κοντοζαμάνης, Τέρενς Κουίκ, Νάσος Ηλιόπουλος, Φώτης Κουβέλης και ο καθηγητής Γιάννης Βούλγαρης.
Στο φέρετρο του Αλέκου Φλαμπουράρη έχει τοποθετηθεί στεφάνι με την αφιέρωση «Σε ευχαριστώ για όλα, το Ευάκι σου». Στεφάνια απέστειλαν, μεταξύ άλλων, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο Χάρης Δούκας, ο Νίκος Χαρδαλιάς, ο ΣΥΡΙΖΑ με τον Σωκράτη Φάμελλο και η Ρένα Δούρου.
Αλέξης Τσίπρας για Φλαμπουράρη: «Δεν σε αποχαιρετώ, αλλά σου υπόσχομαι ότι, όπως εσύ, δεν θα παραδώσουμε ούτε την ψυχή ούτε τα όνειρά μας»
«Αλέκο σήμερα είμαστε όλοι εδώ. Και όσοι σε αγαπήσαμε και όσοι σε πληγώσαμε. Και όσοι σε ζήσαμε και όσοι απλά σε γνωρίσαμε. Δε λείπει κανείς. Αι γεννάει πάσαι της Αριστεράς και όχι μόνο. Είναι μια μέρα πένθους σήμερα για όλους μας. Γιατί σε όλους χάριζες απλόχερα τη θετική σου διάθεση, καλή καρδιά και αισιοδοξία.
Ιδίως όμως είναι μια μέρα πένθους για όσους σε γνώρισαν και πορεύτηκαν μαζί σου στον όμορφο αγώνα. Για όσους πάλεψαν, ηττήθηκαν και νίκησαν μαζί σου. Με το όνειρο μιας ζωής ελευθερίας, ισότητας, και δικαιοσύνης. Για την πατρίδα μας.
Για όλες τις πατρίδες. Για τους «ταπεινούς και καταφρονημένους» της Ελλάδας και του κόσμου. Συγκεντρωθήκαμε σήμερα -όχι τυχαία- εδώ, στο χώρο της θυσίας για την ελευθερία, για να σε αποχαιρετήσουμε. Έτσι δεν συνηθίζεται να λέμε; Να αποχαιρετήσουμε!
Να με συγχωρήσετε όμως, αλλά εγώ, όπως φαντάζομαι και πολλοί από σας και από όσους γνώρισαν και αγάπησαν τον Αλέκο, ούτε μπορούμε ούτε θέλουμε να τον αποχαιρετήσουμε. Θα τον ξεπροβοδίσουμε βέβαια με ανείπωτη θλίψη. Και με μοναδική παρηγοριά ότι έφυγε όρθιος και πλήρης εμπειριών.
Αλλά δεν πρόκειται να τον αποχαιρετίσουμε. Γιατί όλα τα μεγάλα και τα σημαντικά που μας έδωσε θα μας συντροφεύουν πάντα. Δε θα αποχαιρετήσουμε το χαμόγελο που έκανε τα δύσκολα πιο εύκολα, το λόγο της αποφασιστικότητας και της μετριοπάθειας που στήριζε το ηθικό μας στις άνισες μάχες, τη συντροφικότητα που απάλυνε το θυμό και έδινε χώρο στη λογική και τη συνεννόηση.
Δεν θα αποχαιρετίσουμε τον άνθρωπο που ήξερε να ονειρεύεται χωρίς να κομπάζει, να συζητάει – ακόμη και να τσακώνεται– χωρίς να φωνάζει, να ονειρεύεται χωρίς να αφήνει στο όνειρο να επιβληθεί στη λογική.
Δεν θα αποχαιρετίσουμε το θάρρος της γνώμης και τη γνώμη του θάρρους, που πάντα στα δύσκολα, αλλά και στα πιο δύσκολα, πρόσθετε κάτι πολύτιμο στη δική μου και τη δική μας γνώμη, στο δικό μου και το δικό μας θάρρος: Την κατανόηση, την ενσυναίσθηση, και πάντα το αναπαλλοτρίωτο θεμέλιο της Αριστεράς, τη συντροφικότητα και την αλληλεγγύη.
Δεν θα αποχαιρετήσουμε, Τον έφηβο, που έδωσε το παρών στης γραμμές της μαθητικής εξέγερσης και της Νεολαίας Λαμπράκη. Τον ανυπάκουο φοιτητή στο Γκρατζ της Αυστρίας, που οργανώθηκε στις γραμμές του παράνομου ΚΚΕ.
Τον καθοδηγητή της φοιτητικής αντίστασης στο Αριστοτέλειο της Θεσσαλονίκης, όπου συνέχισε τις σπουδές του. Τον άνθρωπο που συνειδητά έφτανε εκείνα τα χρόνια τη ζωή του στα όρια, ακριβώς γιατί είχε έναν βαθύ έρωτα για τη ζωή.
Τον Στάθη, όπως ήταν το ψευδώνυμο της παρανομίας, που ήρθε από την Θεσσαλονίκη στην Αθήνα για να οργανώσει τις τριάδες στις εξωπανεπιστημιακές σχολές. Τον κομμουνιστή της ανανέωσης, αργότερα μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ εσωτερικού.
Τον άνθρωπο με τον ανοιχτό ορίζοντα σκέψης, που έβαλε στα φεστιβάλ της αριστεράς την LGBT κοινότητα, όταν δεν ήταν μόδα αλλά ταμπού και αδιανόητο. Τον αριστερό του ριζοσπαστισμού αλλά και του πολιτισμού. Τον μαχητή της κοινωνικής δικαιοσύνης, αλλά και των ατομικών δικαιωμάτων, από τις γραμμές αργότερα του ΣΥΝ και του ΣΥΡΙΖΑ.
Τον ορθολογικό οραματιστή, αυτόν που αναλάμβανε πάντα τις πιο δύσκολες αποστολές γιατί είχε τον τρόπο να βρίσκει τις λύσεις, ιδιαίτερα στα χρόνια της διακυβέρνησης. Δεν τον αποχαιρετούμε λοιπόν, γιατί ό Αλέκος δεν θα μείνει μαζί μας μόνο ως η ανάμνηση ενός φίλου που χάσαμε.
Θα μένει ως στοιχείο και καταγραφή στο προσωπικό και πολιτικό μας DNA. Ως απουσία με ισχυρή παρουσία.
Που επιδρά και καθορίζει σχέσεις, αντιδράσεις, αντιστάσεις, με τους όρους εκείνους που η δική του στάση, η δική του επιμονή, το δικό του ήθος, η δική του πράξη, έκανε δικούς μας όρους. Κάποτε και χωρίς να το καταλαβαίνουμε.
Γιατί ήταν η φωνή της σύνεσης και της λογικής πάντα, αλλά ιδιαίτερα όταν επιχειρούσαμε τη μεγάλη έφοδο στον ουρανό. Ήταν εκεί σε κάθε μας βήμα. Σε κάθε μας απόφαση. Σε κάθε μας πρωτοβουλία. Όχι ως μνημείο του εαυτού του και των δεκαετιών παρουσίας στις γραμμές της Αριστεράς, αλλά ως νεανική, ανήσυχη πάντα, παρουσία και δράση.
Από τα Φεστιβάλ του Ρήγα και της Νεολαίας του ΣΥΝ, μέχρι τα πολύπλοκα της διακυβέρνησης, τίποτε δεν καταφέραμε χωρίς τη δική του συμμετοχή, τη δική του πρόθυμη προσφορά, τη δική του εντέλει παρακίνηση και αισιοδοξία. Από τη διαχείριση της κρίσης τις μέρες του δημοψηφίσματος, ώστε να μη μείνουν χωρίς νερό τα νησιά και χωρίς καύσιμα τα πρατήρια, μέχρι την επιτυχή επίλυση της χρεοκοπίας του Μαρινόπουλου που θα άφηνε στο δρόμο 15.000 εργαζόμενους.
Και από τη δημιουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την επίλυση των μικρών προβλημάτων της καθημερινότητας των πολιτών, μέχρι την υπέρβαση των εμποδίων για την ολοκλήρωση του γηπέδου της ΑΕΚ. Όλα ήταν δικά σου επιτεύγματα. Άλλα δεν ήταν μόνο αυτά.
Ήταν και τα μεγάλα και τα μικρά, και τα στρατηγικά και τα καθημερινά. Να ρωτήσουμε τον Αλέκο. Να το συζητήσουμε με τον Αλέκο. Να το αναθέσουμε στον Αλέκο. Αυτές οι απλές φράσεις καθρεφτίζουν την αριστερή σου τεχνογνωσία: Πώς ένας σκοπός, ο σκοπός μας, μπορεί βήμα-βήμα, με σκληρή δουλειά και σκέψη, να γίνει πραγματικότητα.
Αλέκο, σε ευχαριστώ για όσα μας έδωσες. Ως σύντροφος, ως φίλος, ως παππούς των παιδιών μας. Δεν σε αποχαιρετώ, αλλά σου υπόσχομαι ότι, όπως εσύ, δεν θα παραδώσουμε ούτε την ψυχή ούτε τα όνειρά μας, στη γοητεία της όποιας εξουσίας. Και ότι δε θα σταματήσουμε εδώ, αλλά θα συνεχίσουμε με την ίδια αισιοδοξία και την ίδια βεβαιότητα της επιτυχίας που είχες πάντοτε εσύ, ακόμη και στις πιο δύσκολες στιγμές.
Καλό σου ταξίδι!»
Μιχάλης Φλαμπουράρης: «Συγκρούστηκε και πότε δεν εξαγοράστηκε από το κεφάλαιο»
Στον δικό του επικήδειο, ο γιος του Μιχάλης μεταξύ άλλων έκανε αναφορά σε ένα απόσπασμα βιβλίου που διάβασε πρόσφατα και μιλάει για ένα παγιδευμένο περιστέρι που απελευθερώθηκε και του θύμισε τον πατέρα του – χωρίς να το πει, εννοούσε το απόσπασμα από το βιβλίο του Αλέξη Τσίπρα.
Νικήτας Κακλαμάνης: «Απέδειξε πως τα αξιώματα δεν κάνουν τον άνθρωπο, αλλά ο άνθρωπος είναι που δίνει αξία σε αυτά»
Στον επικήδειο του ο πρόεδρος της Βουλής Νικήτας Κακλαμάνης δήλωσε: «Δύσκολο να αποχαιρετάς έναν πολιτικό φίλο, ένα μεγάλο κομμάτι της Αριστεράς. Λένε πως η πολιτική χρειάζεται ανθρώπους που δεν χρειάζονται την πολιτική. Η πολιτική βρήκε έναν τέτοιο άνθρωπο στο πρόσωπο του Αλέκου. Γιατί ο Αλέκος ήταν πανάξιος προτού γίνει ο Φλαμπουράρης της πολιτικής.
Ουδέποτε αντιμετώπισε την πολιτική με μικροψυχία ή υστεροβουλία. Απέδειξε πως τα αξιώματα δεν κάνουν τον άνθρωπο, αλλά ο άνθρωπος είναι που δίνει αξία σε αυτά. Περηφάνια που τον συναντήσαμε, τον ζήσαμε και πορευτήκαμε μαζί του ανεξάρτητα από τις αφετηρίες μας. Αλέκο θα θυμάμαι πάντα τους καυγάδες μας, όταν συζητάγαμε για την αγαπημένη σου ΑΕΚ και εγώ, φανατικός γαύρος, για τον Ολυμπιακό. Θα μου λείψεις».
Σωκράτης Φάμελλος για Αλέκο Φλαμπουράρη: «Δεν ήταν μόνο ένας πολύτιμος σύντροφος, αλλά η ψυχή, η ιστορία του κόμματος μας»
«Σύντροφε Αλέκο. Με σεβασμό με βαθιά λύπη είμαστε όλοι εδώ. Θα κρατάμε και για σένα την σημαία ψηλά, με ήθος και αποφασιστικότητα. Για περισσότερα από 60 χρόνια ήτα παρών σε όλους τους αγώνες της Αριστερά και της Δημοκρατίας στην Ελλάδα.
Δεν δέχτηκε ποτέ να σωπάσει. Στο πρόσωπο του βλέπαμε μια γενιά που στάθηκε όρθια και στήριξε την πατρίδα μας. Συνέβαλε στην κατάκτηση της κυβέρνησης της Αριστεράς. Ξέραμε ότι είχαμε έναν άνθρωπο που ήταν χαμογελαστός και προσιτός.
Έδινε στο κόμμα, στην Αριστερά, στην κοινωνία. Ήταν αφοσιωμένος στην κοινή υπόθεση, αυτή η λέξη είναι που τον χαρακτηρίζει. Το υπηρέτησε μέχρι την τελευταία μέρα Αυθόρμητος, πολύτιμος τρόπος να κάνει τα οράματα πολιτικές επιλογές.
Δεν ήταν μόνο ένας πολύτιμος σύντροφος, αλλά για πολλά χρόνια ήταν η ψυχή, η ιστορία του κόμματος μας. Τελευταία περιοδεία στην Αίγινα, ξεπερνώντας έναν βαρύ πόνο, ήταν εκεί. Τις τελευταίες μέρες βιαζόταν να τελειώσει τις θεραπείες για να γυρίσει στα γραφεία.
Από προχθές, το νιώθουμε από το πρώτο τηλέφωνο, ότι ήμαστε φτωχοί. Μας φαίνεται αδιανόητο ότι δεν θα τον ξανακούσουμε, ότι δεν θα περπατήσουμε και δεν θα διασκεδάσουμε ξανά μαζί. Ξέρουμε πολύ καλά ότι αφού είναι μαζί με αυτούς τους φωτεινούς συντρόφους που δεν έφυγαν ποτέ από δίπλα μας. Σε ευχαριστώ και σε ευχαριστούμε για όσα έδωσες».
Τζένη Διαμαντοπούλου: «Ο Αλέκος Φλαμπουράρης ήταν βράχος και καταφύγιο άμυνας»
Ο Αλέκος Φλαμπουράρης υπήρξε μια ήρεμη δύναμη στην πολιτική και κοινωνική ζωή, όπως τόνισε η Τζένη Διαμαντοπούλου από το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς, σε δήλωσή της για τον εκλιπόντα πολιτικό.
«Ο Αλέκος Φλαμπουράρης ήταν μια ήρεμη δύναμη. Ήταν εκεί όχι με θόρυβο, όχι με επίδειξη. Βοηθούσε χωρίς να βαραίνει. Στήριξε γενιές νέων συντρόφων. Ήταν βράχος και καταφύγιο άμυνας», ανέφερε συγκινημένη η εκπρόσωπος του Ινστιτούτου.
Η κ. Διαμαντοπούλου σημείωσε ακόμη πως «σε δύσκολες στιγμές, που έμοιαζαν αξεπέραστες, ήξερε να συγκρατεί. Δεν ήταν μόνο πρόεδρος, ήταν σημείο αναφοράς. Για εμένα υπήρξε οικογένεια. Αλέκο μου, σε ευχαριστούμε για τη σοφία σου, την καλοσύνη σου, την παρουσία σου. Σε αγαπάμε πάντα».
Νίκος Βούτης: Υπήρξε μαχόμενος αγωνιστής της πράξης
«Φίλε και σύντροφε, από καρδιάς συλλυπούμαστε την οικογένεια σου και την οικογένεια του Αλέξη, που είχε την τιμή να σε θεωρεί δική του οικογένεια της. Υπήρξες μαχόμενος αγωνιστής της πράξης.
Επέλεξες την αριστερή πολιτική και ευθύνη για την διακυβέρνηση της χώρας μέσα σε δύσκολες συνθήκες. Πορεύτηκες με το όραμα του σοσιαλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο που δεν χάνεται στον ορίζοντα. Υπήρξες η επιτομή της αισιοδοξίας, με μεγάλη καρδιά και πολιτική εν συναίσθηση.
Διακρίθηκες -και για αυτό σε σέβονται οι αντίπαλοι- για την σεμνότητα σου. Ήσουν το σημείο αναφοράς, η γέφυρα της γενιάς μας με την διανόηση και τον πολιτισμό. Για σένα ήταν αυτονόητη επιλογή η υπεράσπιση του κομμουνιστικού χαρακτήρα του ΚΚΕ ΕΣ, ακολούθησες τον δύσκολο δρόμο, μαζί με τον Γιάννη Μπανια.
Πάντοτε από θέσεις αριστεράς, διαμόρφωσες μια προσωπικότητα ανοιχτών οριζόντων. Ακριβώς γιατί είχες εμμονή με την παράδοση και το όραμα της Αριστεράς. Στην πρώτη φάση της διακυβέρνησης υπήρξες πολύτιμος αρωγός, είχες καθοριστικό ρόλο για να υπάρξουν οι ευρύτερες συνεργασίες».
Ο Αλέξης Τσίπρας στην πολιτική κηδεία του Αλέκου Φλαμπουράρη
Εκ μέρους των αντιστασιακών, ο Παύλος Κλαυδιανός, πολιτικός σύντροφος και φίλος του Αλέκου Φλαμπουράρη, σημερινό στέλεχος της Νέας Αριστεράς και εκδότης της εφημερίδας Εποχή, μίλησε για την ιστορία του Αλέκου Φλαμπουράρη, τα φοιτητικά του χρόνια και τη μακρά πολιτική του σταδιοδρομία.
Οι επικήδειοι και το ύστατο χαίρε
Επικήδειους λόγους πρός τιμήν του Αλέκου Φλαμπουράρη αναμένεται να εκφωνήσουν ο πρόεδρος της Βουλής Νικήτας Κακλαμάνης, ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας –με τον οποίο τους συνέδεε μακροχρόνια φιλία–, ο Νίκος Βούτσης, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία Σωκράτης Φάμελλος, εκπρόσωπος της οικογένειας και συνεργάτες του από τον χώρο των κατασκευών.
Η οικογένεια ζήτησε, αντί στεφάνων, οι φίλοι και οι γνωστοί να ενισχύσουν οικονομικά το Κέντρο Επαγγελματικής Αποκατάστασης Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες (ΚΕΑ/ΑΜΕΑ).
Μετά την τελετή, η σορός του Αλέκου Φλαμπουράρη θα αποτεφρωθεί σε στενό οικογενειακό κύκλο, στο Αποτεφρωτήριο Ριτσώνας.
