Ο Βλαντίμιρ Πούτιν αναμένεται να φτάσει σήμερα στην Τιαντζίν της βόρειας Κίνας, όπου θα λάβει μέρος στη διήμερη σύνοδο κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σανγκάης (ΟΣΣ). Η συνάντηση αυτή αποτελεί μια σημαντική πρωτοβουλία για την ανάδειξη ενός εναλλακτικού μοντέλου διακυβέρνησης στην παγκόσμια σκακιέρα, καθώς ενώνει μερικές από τις κυριότερες δυνάμεις του πλανήτη σε μια περίοδο ραγδαίων γεωπολιτικών εξελίξεων.
Στη σύνοδο πρόκειται να συμμετάσχουν περισσότερα από 20 ανώτατα στελέχη κρατών και κυβερνήσεων της Ευρασίας, μεταξύ των οποίων ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, ο Ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι. Στην πολυσήμαντη αυτή συνάντηση, που διεξάγεται Κυριακή και Δευτέρα, θα συμμετάσχουν επίσης αξιωματούχοι από διεθνείς και περιφερειακούς οργανισμούς. Ορισμένοι ηγέτες, συμπεριλαμβανομένων του Πούτιν και του Πεζεσκιάν, έχουν προσκληθεί να παρατείνουν την παραμονή τους έως την Τετάρτη για να παραστούν στη μεγαλειώδη στρατιωτική παρέλαση στο Πεκίνο, με αφορμή την 80ή επέτειο από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και την επίσημη συνθηκολόγηση της Ιαπωνίας.
Η γεωπολιτική διάσταση και οι διμερείς συναντήσεις
Ο Βορειοκορεάτης ηγέτης Κιμ Γιονγκ Ουν θα επισκεφθεί επίσης την Κίνα για να βρεθεί στο πλευρό του προέδρου Σι Τζινπίνγκ. Η Βόρεια Κορέα έχει αναδυθεί ως στρατηγικός σύμμαχος της Ρωσίας στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας, παρέχοντας σύμφωνα με εκτιμήσεις ακόμα και στρατιωτική ενίσχυση στις ρωσικές δυνάμεις. Παραμένει αδιευκρίνιστο το ενδεχόμενο κατ’ ιδίαν συνάντησης μεταξύ Πούτιν και Κιμ στο περιθώριο των εκδηλώσεων στο Πεκίνο.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν έχει στον προγραμματισμό του σειρά συνομιλιών με ηγετικές προσωπικότητες: με τον Σι Τζινπίνγκ την Τρίτη στο Πεκίνο, με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τη Δευτέρα για τις εξελίξεις στην Ουκρανία, καθώς και με τον Ιρανό πρόεδρο για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. Επίσης έχει προγραμματίσει συνάντηση με τον Ναρέντρα Μόντι για συζήτηση βασικών περιφερειακών θεμάτων.
Η θέση της Κίνας και οι δυτικές επικρίσεις
Η Δύση συνεχίζει να εκφράζει έντονη ανησυχία για τη στάση της Κίνας έναντι της Ρωσίας. Αρκετοί σύμμαχοι του Κιέβου θεωρούν ότι το Πεκίνο προσφέρει στήριξη στη Μόσχα στις στρατιωτικές της επιχειρήσεις εναντίον της Ουκρανίας. Η Κίνα, από τη δική της πλευρά, υποστηρίζει πως τηρεί “ουδέτερη στάση” και απευθύνει κατηγορίες προς τη Δύση για τη συνέχιση του πολέμου μέσω ενίσχυσης της Ουκρανικής πλευράς.
Σε πρόσφατη τοποθέτησή του, ο Σι Τζινπίνγκ αποκάλεσε τις σινο-ρωσικές σχέσεις “τις πιο σημαντικές από στρατηγικής άποψης μεταξύ μεγάλων δυνάμεων” σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο και αβέβαιο κόσμο.
Η στρατηγική του ΟΣΣ και η ευρασιατική αλληλεγγύη
Σε συνέντευξή του στο πρακτορείο Xinhua, ο Πούτιν υπογράμμισε πως η φετινή σύνοδος θα ενισχύσει την ικανότητα του ΟΣΣ να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις και απειλές του σύγχρονου κόσμου και να εδραιώνει την αλληλεγγύη στο κοινό ευρασιατικό μέλλον. Τόνισε παράλληλα την ανάγκη διαμόρφωσης μιας “πιο δίκαιης και πολυπολικής παγκόσμιας τάξης”.
Το Πεκίνο, στο πλαίσιο των προετοιμασιών της συνόδου, υπογράμμισε τη σπουδαιότητα της πολυμέρειας, αποκηρύσσοντας κάθε “νοοτροπία του Ψυχρού Πολέμου” ή “παρωχημένες αντιλήψεις γεωπολιτικής αντιπαράθεσης”, με σαφείς αιχμές προς τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους.
Το μέγεθος και η σημασία του ΟΣΣ
Ο ΟΣΣ αποτελείται από 10 κράτη-μέλη, ενώ 16 επιπλέον χώρες έχουν ρόλο παρατηρητή ή εταίρου διαλόγου. Εκπροσωπεί σχεδόν το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού και το 23,5% του παγκόσμιου ΑΕΠ, συχνά προβαλλόμενος ως αντίβαρο στο ΝΑΤΟ.
Η φετινή σύνοδος χαρακτηρίζεται ως η μεγαλύτερη από την ίδρυσή του οργανισμού το 2001, διεξάγεται δε εν μέσω έντονων κρίσεων: εμπορική αντιπαράθεση ΗΠΑ-Κίνας και Ινδίας, ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, και η συνεχιζόμενη διαμάχη για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα διαμορφώνουν ένα εξαιρετικά δυναμικό τοπίο για τα συμμετέχοντα κράτη.
Εσωτερικές προκλήσεις και στρατιωτική παρέλαση
Παρά τον δυναμισμό του, ο ΟΣΣ αντιμετωπίζει εσωτερικές προκλήσεις. Η Κίνα και η Ινδία καταβάλλουν σημαντικές προσπάθειες για την ενίσχυση των σχέσεών τους, στον απόηχο της συνοριακής σύγκρουσης του 2020 και των αμερικανικών δασμών. Ο πρωθυπουργός Μόντι έφθασε το Σάββατο στην Τιαντζίν, σηματοδοτώντας την πρώτη του επίσκεψη στην Κίνα από το 2018. Παρά την παρουσία του στη σύνοδο, δεν έχει ανακοινωθεί εάν θα συμμετάσχει στη στρατιωτική παρέλαση της Τετάρτης στο Πεκίνο.
