Σε μια κοινή και ιστορικής σημασίας πρωτοβουλία προχώρησαν επτά ευρωπαϊκές χώρες, αποφασίζοντας να απαγορεύσουν την είσοδο στη ζώνη Σένγκεν σε οποιονδήποτε συμμετείχε ενεργά στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Η απόφαση αυτή, που ελήφθη στο περιθώριο συνάντησης υπουργών Εσωτερικών στο Ταλίν της Εσθονίας, αφορά κυρίως Ρώσους πολίτες, αλλά και μέλη παραστρατιωτικών ή ένοπλων ομάδων που έλαβαν μέρος στη ρωσική επίθεση.
Στην κοινή δήλωση συμμετείχαν η Πολωνία, οι τρεις χώρες της Βαλτικής (Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία), καθώς και τρεις σκανδιναβικές χώρες (Σουηδία, Φινλανδία, Νορβηγία). Όλες συμφώνησαν ότι η είσοδος στην ΕΕ ατόμων με στρατιωτική εμπλοκή στον πόλεμο συνιστά σοβαρό κίνδυνο για την ασφάλεια και την κοινωνική σταθερότητα των κρατών-μελών.
«Εκατοντάδες χιλιάδες Ρώσοι πολίτες έχουν συμμετάσχει και συνεχίζουν να συμμετέχουν στις στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά της Ουκρανίας. Πολλοί από αυτούς διαθέτουν πολεμική εμπειρία, η οποία, επιστρέφοντας στην καθημερινότητα, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από εγκληματικές οργανώσεις ή ακόμη και σε κατασκοπευτικές αποστολές», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Υπουργός Εσωτερικών της Εσθονίας, Ίγκορ Τάρο.
Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο της απόφασης είναι ότι το μέτρο δεν θα αρθεί με το τέλος του πολέμου. Αντιθέτως, θα παραμείνει σε ισχύ «για όσο υφίσταται ο κίνδυνος αστάθειας ή εγκληματικής δραστηριότητας που σχετίζεται με το πολεμικό υπόβαθρο των εμπλεκομένων». Η απόφαση αφορά τόσο την απόρριψη θεωρήσεων εισόδου (βίζες), όσο και την άρνηση παροχής αδειών παραμονής ή οποιασδήποτε μορφής διαμονής στην ΕΕ.
Κοινή στρατηγική
Οι χώρες που υιοθέτησαν την απόφαση ζητούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υιοθετήσει μια κοινή, δεσμευτική στρατηγική αποκλεισμού, προκειμένου να αποτραπούν «διαρροές» μέσω άλλων κρατών-μελών. Παράλληλα, ενισχύονται τα μέτρα στα εξωτερικά σύνορα, τόσο σε επίπεδο φυσικής παρουσίας (σύνορα με Λευκορωσία και Ρωσία), όσο και τεχνολογικής επιτήρησης, με χρήση drones, αισθητήρων και συστημάτων κυβερνοασφάλειας.
Η συγκεκριμένη εξέλιξη εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο αυστηροποίησης των πολιτικών ασφαλείας στην Ευρώπη, ιδίως μετά το 2022, όταν η Ρωσία εξαπέλυσε την πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία. Ήδη από τότε, οι Βαλτικές χώρες είχαν περιορίσει δραστικά την είσοδο Ρώσων υπηκόων, ενώ η Λετονία είχε χαρακτηρίσει τη Ρωσία «κράτος τρομοκρατίας».
Η κοινή στάση των επτά κρατών αποτυπώνει τη διεύρυνση του χάσματος ανάμεσα στη Δύση και τη Ρωσία και ενισχύει το μήνυμα ότι η συμμετοχή σε επιθετικούς πολέμους δεν θα μένει ατιμώρητη – ούτε διπλωματικά, ούτε μεταναστευτικά. Αυτό τουλάχιστον θέλουν οι χώρες που υπέγραψαν την πρωτοβουλία…
