Ο «ρυθμιστής» Πούτιν και ο πληθωρικός Μακρόν – To σκηνικό των ευρωεκλογών

Δύο και κάτι μήνες μένουν για να στηθούν οι κάλπες στις 27 χώρες-μέλη της ΕΕ για την ανανέωση των μελών του Ευρωκοινοβουλίου και οι Ευρωπαίοι δεν έχουν μπει ακόμη σε προεκλογική διάθεση.

Τα πολιτικά κόμματα πάντως έχουν ήδη αρχίσει να προωθούν στην επικαιρότητα τα θέματα που θα συγκροτήσουν την θεματολογική ατζέντα της εκλογής σε κάθε χώρα-μέλος και θα δημιουργήσουν τα «διακυβεύματα της κάλπης».

Η υπερεθνική φυσιογνωμία της εκλογικής αναμέτρησης δικαιολογεί και με το παραπάνω τη διαμόρφωση μιας προεκλογικής ατζέντας που ξεπερνά τα σύνορα της κάθε χώρας.

Εύλογο είναι μια από τις κορυφαίες θέσεις της ατζέντας να καταλαμβάνει ο πόλεμος στην Ουκρανία. Πρόκειται άλλωστε για την πρώτη εκτεταμένη σύρραξη σε ευρωπαϊκό έδαφος μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο που, κακά τα ψέματα, απειλεί de facto όχι μόνο την ειρήνη στη Γηραιά Ήπειρο αλλά και την παγκόσμια ειρήνη.

Στη Γαλλία ο ίδιος ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν με τους υπαινιγμούς του περί ενδεχόμενης ανάπτυξης χερσαίων ευρωπαϊκών δυνάμεων σε ουκρανικό έδαφος στο πλευρό του Κιέβου, εκτίναξε το θέμα του πολέμου κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες στην έβδομη αξιολογικά θέση των διακυβευμάτων της ευρωαναμέτρησης – παραμένει πίσω από τα συνήθη και αναμενόμενα ζητήματα της αγοραστικής δύναμης, της ασφάλειας των πολιτών ή του μεταναστευτικού.

Η δημοσκόπηση που υποδηλώνει πως η ακροδεξιά βγαίνει «φιλειρηνική πολιτική δύναμη» και ο Μακρόν «γεράκι»

Ο Μακρόν αναφερόμενος στο ενδεχόμενο θερμής εμπλοκής γαλλικών και άλλων στρατευμάτων στον πόλεμο θέλησε να συσπειρώσει το εκλογικό σώμα της πατρίδας του γύρω από την κυβερνητική πλειοψηφία. Φαίνεται, όμως, ότι ελάχιστα αποφέρει η προσπάθειά του, ενώ ταυτόχρονα δίνει την ευκαιρία στην Ακροδεξιά να εμφανιστεί ως «φιλειρηνική πολιτική δύναμη», που βάζει «υπεράνω όλων τα συμφέροντα των Γάλλων πολιτών». Αυτό υποδηλώνει η πέμπτη δημοσκόπηση για τις Ευρωεκλογές που διενήργησε στη Γαλλία η Eurotrack OpinionWay σε συνεργασία με την Vae Solis για λογαριασμό της εφημερίδας «Les Echos» και του ραδιοφωνικού σταθμού Radio Classique.

Βάσει της δημοσκόπησης, η διαφορά του Εθνικού Συναγερμού (πρώην Εθνικού Μετώπου της Μαρίν Λεπέν) με την Αναγέννηση του Μακρόν (στην ευρωπαϊκή εκδοχή της η παράταξη ονομάζεται Ανανέωση ή Renew) παραμένει πολύ μεγάλη. Το 27% των Γάλλων δηλώνουν ότι θα ψηφίσουν Εθνικό Συναγερμό και το 20% Ανανέωση (που «τσίμπησε», ωστόσο 1% συγκριτικά με την προηγούμενη έρευνα).

Σκέπτεται κανείς ότι η ουκρανική παρέμβαση του Μακρόν αύξησε κατά 1% το ποσοστό της Αναγέννησης, όμως ανάλογη ποσοστιαία ώθηση έλαβε στην τελευταία δημοσκόπηση και η Δημόσια Θέση, ο συνδυασμός του μετριοποαθούς και φιλοευρωπαϊστή κεντροαριστερού ευρωβουλευτή Ραφαέλ Γκλικσμάν. Ανοδικές τάσεις εμφανίζουν και άλλα μικρά κόμματα της Αριστεράς, του Σοσιαλιστικού συμπεριλαμβανομένου.

Γερασμένο ακροατήριο

Το πρόβλημα με την προβολή του ουκρανικού ως μείζονος θέματος στην προεκλογική ατζέντα των Ευρωεκλογών στη Γαλλία είναι ότι το όλο εγχείρημα συγκινεί μόνο τους μεγαλύτερους σε ηλικία ψηφοφόρους. Είναι εξάλλου σαφές ότι παρά το νεαρό της ηλικίας του Γάλλου προέδρου, η πολιτική του επιρροή αφορά σαφώς τις μεγαλύτερες ηλικίες. Εν προκειμένω στις Ευρωεκλογές η λίστα της Αναγέννησης είναι πρώτη στις προτιμήσεις μόνο των ψηφοφόρων άνω των 65% (με 29% έναντι 23% του Εθνικού Συναγερμού).

Ήδη η αντιπολίτευση κατηγορεί τον πρόεδρο για «εργαλειοποίηση του πολέμου στην Ουκρανία». Η γαλλική κοινή γνώμη ενδιαφέρεται σαφώς για τον πόλεμο και υποστηρίζει αναφανδόν την αντίσταση των Ουκρανών στο ρώσο εισβολέα, ενώ και η Λεπέν προσωπικά, όπως και το «πουλέν» της, ο νεαρός πολιτικός Ζορντάν Μπαρντελά, που θεωρούνταν εξαρχής φίλα προσκείμενοι προς τη διακυβέρνηση Πούτιν, έχουν πάρει αποστάσεις από τη Ρωσία. Και εν πάση περιπτώσει, το αντιρωσικό κρεσέντο του Μακρόν δεν φαίνεται να τους αγγίζει, πόσω μάλλον να τους φθείρει.

Αντίθετα, σημαντικές απώλειες από το 8% στο 6% εμφανίζεται να έχει στην τελευταία δημοσκόπηση η επίσης ακροδεξιά Ανακατάκτηση (Reconquête), του ευρωψηφοδελτίου της οποίας ηγείται η ανιψιά της Μαρίν Λεπέν, Μαριόν Μαρεσάλ. Η Μαρεσάλ κατηγόρησε τον Μακρόν ότι σκοπός του είναι να τρομοκρατήσει τους Γάλλους.

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο πρόεδρος της Ανακατάκτησης, πρώην δημοσιογράφος Ερίκ Ζεμούρ, έκανε λόγο για «χειραγώγηση των μαζών» και για «προσπάθεια του προέδρου να δημιουργήσει έναν εθνικό κίνδυνο εκ του μη όντος προκειμένου να συσπειρώσει γύρω του τους ψηφοφόρους».

Αντι-Μακρόν μέτωπο

Φαίνεται ότι δημοσκοπικά ο Μακρόν δεν αλιεύει ψήφους ούτε από την Αριστερά ούτε από την παράταξη των Λεπέν-Μπαρντελά, αλλά από τους μικρότερους ακροδεξιούς σχηματισμούς. Αυτό ίσως στο μέλλον εξυπηρετήσει τον Εθνικό Συναγερμό στο μέτρο που οι ακραιφνείς θα τον προτιμήσουν για να μην πάει χαμένη η ψήφος τους, δεδομένου ότι προϋπόθεση ενός συνδυασμού για να εκλέξει ευρωβουλευτές είναι στη Γαλλία να συγκεντρώσει το 5% του συνόλου των ψήφων.

«Η αλήθεια είναι ότι με τα ποσοστά της αποχής να προδιαγράφονται πολύ υψηλά σ’ αυτές τις εκλογές, είναι επιβεβλημένο για τον Εμανουέλ Μακρόν να προσπαθήσει να κινητοποιήσει τους πολιτικούς του φίλους», γράφει ο Γκρεγκουάρ Πουσιέλγκ στη «Les Echos». Σύμφωνα με την OpinionWay, μόνο δύο στους τρεις (το 67%) εξ όσων ψήφισαν τον Μακρόν στον πρώτο γύρο των προεδρικών του 2022 δηλώνουν ότι τώρα θα ψηφίσουν τη λίστα της πλειοψηφίας, την οποία οδηγεί η ευρωβουλευτίνα Βαλερί Αγιέ.

Η συσπείρωση στον Εθνικό Συναγερμό φτάνει το 80% για τους εκλογείς της Μαρίν Λεπέν στον πρώτο γύρο των προεδρικών του 2022.

Η κατακερματισμένη Αριστερά

Στην Αριστερά η μάχη μεταξύ τεσσάρων ευρωψηφοδελτίων φαίνεται να ευνοεί προς το παρόν τον Ραφαέλ Γκλιγκσμάν και τη Δημόσια Θέση, που συνεργάζεται στο ίδιο ψηφοδέλτιο με το άλλοτε κραταιό Σοσιαλιστικό Κόμμα – συγκεντρώνουν το 11% των προθέσεων ψήφου. Μεγάλη καθίζηση εμφανίζουν οι Πράσινοι με ποσοστό 8% στις προθέσεις ψήφου και η Ανυπότακτη Γαλλία με 6%.

«Για την ώρα ο Γκλικσμάν εκμεταλλεύεται το χώρο που αφήνουν οι άλλοι ανταγωνιστές του στην Αριστερά. Δεν έχει διεισδυτικότητα σε άλλους πολιτικούς χώρους, η Αριστερά εξάλλου συνολικά παραμένει σταθερή», σημειώνει ο επικεφαλής της OpinionWay, Μπρουνό Ζανμπάρ.

Ο γάλλος δημοσκόπος εξηγεί ότι η κοινή μετριοπαθής και φιλοευρωπαϊκή λίστα των Σοσιαλιστών και του Γκλικσμάν συγκεντρώνει το 32% των ψηφοφόρων που ψήφισαν τον ριζοσπάστη Ζαν-Λικ Μελανσόν (ηγέτη της Ανυπότακτης Γαλλίας) στον πρώτο γύρο των τελευταίων προεδρικών εκλογών.

Διεισδυτικότητα των μετριοπαθών Αριστερών στη λίστα του Μακρόν δεν είναι εμφανής – ή ουσιαστικές διαρροές του Μακρόν προς τα Αριστερά με άλλα λόγια. Μόνο το 6% όσων ψήφισαν Μακρόν το 2022 δηλώνουν ότι θα προτιμήσουν στις Ευρωεκλογές τη λίστα του Γκλικσμάν.

Εκτροπή από τον στόχο

Εν κατακλείδι, επιφυλάξεις για την στρατηγική της πλειοψηφίας να χτυπήσει την Ακροδεξιά με αφορμή το ουκρανικό δεν εκφράζουν μόνο πολιτικοί αναλυτές, αλλά και βουλευτές του κόμματος του Μακρόν. «Μπορούμε να είμαστε πολύ επιθετικοί κατά του Εθνικού Συναγερμού, αλλά πρέπει επίσης να πούμε κάτι και για τους άλλους αντιπάλους μας, κάτι που προς το παρόν δεν κάνουμε», δήλωσε στη «Les Echos» βουλευτής της Αναγέννησης που ζήτησε να μην κατονομαστεί.

«Ο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος σκοπεύει να εμπλακεί έντονα στο τέλος της προεκλογικής εκστρατείας, αναλαμβάνει το πολιτικό ρίσκο να μετατρέψει αυτές τις εκλογές σε δημοψήφισμα γύρω από το πρόσωπό του», σημειώνει ο ρεπόρτερ της γαλλικής εφημερίδας.

Η προεκλογική υπερκινητικότητα του Μακρόν κινδυνεύει δηλαδή να μετατραπεί σε μπούμερανγκ για το γαλλικό «δημοκρατικό τόξο» είτε ανάγοντας τον Πούτιν σε οιονεί ρυθμιστή της αναμέτρησης είτε/και μετατρέποντας τις Ευρωεκλογές σε δημοψηφισματική απόφανση του εκλογικού σώματος υπέρ ή κατά του Γάλλου προέδρου.