Διυπουργικό συντονισμό διαρκείας ζητάει το Μέγαρο Μαξίμου απέναντι στα αιτήματα των αγροτών με αιχμή τα μέτωπα Θεσσαλίας και Μαγνησίας (τους πληγέντες της κακοκαιρίας Daniel), ενόσω τα μπλόκα διευρύνονται και οι διαμαρτυρόμενοι ζητούν «απαντήσεις» έως το Σάββατο – τη μέρα λήξης της έκθεσης «Agrotica» στη Θεσσαλονίκη όπου θα βρεθεί ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Λευτέρης Αυγενάκης.

Μετά την τροπολογία-διευκόλυνση στο ρεύμα (ρυθμίσεις που είχαν εξαγγελθεί τον περασμένο Νοέμβριο) και το ΦΕΚ επιτάχυνσης πληρωμών του ΕΛΓΑ, η κυβέρνηση κρατά ανοιχτή… χαραμάδα για περαιτέρω κινήσεις, πιθανώς στο αγροτικό πετρέλαιο, εφόσον διαπιστωθεί δημοσιονομική δυνατότητα. Σε μια εβδομάδα κλιμάκωσης των αγροτικών κινητοποιήσεων, η αντιπολίτευση εξαπολύει πυρά προς την κυβέρνηση στηρίζοντας τις αγροτικές διεκδικήσεις ενώ προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι να μην κοπεί στα δύο η χώρα με αποκλεισμούς του εθνικού οδικού δικτύου από τρακτέρ.

Οι εντολές του πρωθυπουργικού γραφείου στους συναρμόδιους υπουργούς είναι τρεις: να «διορθωθούν» σφάλματα του προηγούμενου διαστήματος (διακοπές ρεύματος, λάθη στις πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ, εικόνες συγκρούσεων με τα ΜΑΤ κ.λπ.), να εξαντληθούν τα περιθώρια νεών παρεμβάσεων με αξιολόγηση των αιτημάτων και να επισπευστούν δρομολογημένες ενέργειες. Στο πλαίσιο αυτό έγιναν δύο κινήσεις.

  • Πρώτον, κατατέθηκε η τροπολογία που είχε ανακοινωθεί από τα συναρμόδια υπουργεία Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αγροτικής Ανάπτυξης, Κλιματικής Κρίσης για το ρεύμα των αγροτών: δύο χρόνια πλήρης αναστολή πληρωμών, με συνέχιση της παροχής ρεύματος και έπειτα πενταετής ρύθμιση των υποχρεώσεων –συμπεριλαμβανομένων των παλαιών οφειλών – με μηδενικό επιτόκιο.
  • Δεύτερον, εκδόθηκε το ΦΕΚ για πληρωμή των μη ασφαλισμένων στον ΕΛΓΑ πληγέντων παραγωγών. Το ποσό ανέρχεται σε 15,773 εκατ. ευρώ (προέρχεται από το αποθεματικό του 2023) και δικαιούχοι είναι πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, καλλιεργητές αρωματικών οι οποίοι επλήγησαν από πυρκαγιές του Ιουλίου – Αυγούστου 2023 και από τις πλημμύρες του Σεπτέμβριου 2023.

«Κυβέρνηση ανοιχτή στα κοινωνικά αιτήματα»

«Είμαστε κυβέρνηση ανοιχτή στα κοινωνικά αιτήματα, ακούμε και τους αγρότες που διαμαρτύρονται σε μεγάλο βαθμό δικαιολογημένα για την αύξηση του κόστους παραγωγής» είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης συζητώντας με την Κατερίνα Σακελλαροπούλου ενώ η Πρόεδρος της Δημοκρατίας επεσήμανε τη σημασία του διαλόγου και της προσπάθειας επίλυσης των προβλημάτων «γιατί έτσι εξασφαλίζουμε και την κοινωνική συνοχή».

Αλλωστε μετά τη διευρυμένη σύσκεψη στο Μαξίμου για αποτύπωση της πραγματικής κατάστασης σε κάθε επίπεδο (από τα μπλόκα έως τα δημοσιονομικά δεδομένα, την πορεία αποζημιώσεων κ.λπ.) ο Πρωθυπουργός βγαίνει μπροστά με απαντήσεις του και σήμερα στο πλαίσιο ραδιοφωνικής συνέντευξής του και την Παρασκευή στη Βουλή.

«Ολα τα αιτήματα έχουν την αξία τους και τη σημασία τους και προφανώς αξιολογούνται με βάση και τα δημοσιονομικά δεδομένα. Η πόρτα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, όπως και όλων των συναρμόδιων υπουργείων, είναι ανοιχτή» είπε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, σημειώνοντας ότι στόχος είναι η αποφυγή εντάσεων.

Πώς η τιμή του πετρελαίου επηρεάζει όλο το δίκτυο της αγροτικής παραγωγής

Ανάλυση από τον Αθανάσιο Τσαυτάρη

Σκεφτόμαστε το πετρέλαιο ως καύσιμο των οχημάτων μας, της θέρμανσής μας. Λίγοι όμως ξέρουν ότι είναι η βάση παραγωγής και η πρώτη ύλη για τη σύνθεση και κατασκευή όλων των εφοδίων στην αγροτική παραγωγή (φυτοφάρμακα, λιπάσματα, πλαστικά θερμοκηπίων, σωλήνων άρδευσης).

Αν βάλουμε τώρα ότι είναι η κινητήρια δύναμη για τα αγροτικά μηχανήματα (τρακτέρ, θεριζοαλωνιστικές μηχανές, αντλίες, πηγές θέρμανσης, συν τα αγροτικά αυτοκίνητα), θα έλεγα χωρίς το πετρέλαιο, κατ’ αρχήν, δεν παράγεται τίποτα.  Επομένως, η τιμή του επηρεάζει κατά κύριο λόγο την τιμή παραγωγής και κατ’ επέκταση την τιμή του τελικού προϊόντος και δικαίως ο αγροτικός κόσμος γενικά διαμαρτύρεται ζητώντας ελαφρύνσεις μέσω των μειώσεων στην τιμή του.

Ντόμινο κινητοποιήσεων

Αυτό που συμβαίνει τώρα, όχι μόνο στην Ελλάδα, το βλέπουμε και σε άλλες χώρες της ΕΕ, όπως Γερμανία, Γαλλία, Πολωνία, Ιταλία, Ισπανία, για διαφορετικούς λόγους η καθεμιά.

Στη Γερμανία, διαμαρτύρονται οι αγρότες κατά της σταδιακής κατάργησης της επιδότησης των καυσίμων. Εκεί, θα μπορούσαν να εισάγουν σιτηρά από τη γειτονική Ρουμανία, με μηδενικό κόστος ενέργειας, καθότι η Ρουμανία έχει δικό της πετρέλαιο, αλλά τίθενται θέματα αθέμιτου ανταγωνισμού.

Το ίδιο στην Πολωνία, που διαμαρτύρονται κατά των εισαγωγών χαμηλού κόστους από την Ουκρανία.

Στη Γαλλία, όπου εκτός των αγροτών και άλλα επαγγέλματα θίγονται, καθότι προμηθεύονται φτηνό πετρέλαιο από χώρες της Βόρειας Αφρικής, διαμαρτύρονται για να διαφυλάξουν την ποιότητα και ανταγωνιστικότητα των προϊόντων τους (κρασί χωρίς ζάχαρη, άλευρα μόνο από σιτηρά κ.λπ.).

Στις χώρες όπου η αγροτική παραγωγή στηρίζεται σε υψηλού κόστους ενέργεια δικαίως οι αγρότες θα ζητούν μείωση του κόστους και εκεί πρέπει να εστιασθεί ο όλος προβληματισμός. Οπως και να το κάνουμε, η φορολόγηση είναι μια πηγή κρατικού εισοδήματος, αναγκαίου για κοινωνική πολιτική (συντάξεις, σχολεία, νοσοκομεία).

Ο ρόλος της πολιτείας

Παράλληλα, η πολιτεία, πρέπει να βοηθήσει τον αγρότη, σε όλα τα επίπεδα εξοικονόμησης ενέργειας και δαπανών σε όλα τα στάδια παραγωγικής διαδικασίας. Ολες οι καλλιέργειες απαιτούν μεγάλη δαπάνη σε νερό, άρα στοχεύουμε προς τα εκεί, εκμεταλλευόμαστε τις βροχές, που όταν πέφτουν είναι πολλές φορές καταστροφικές έως φονικές, με φράγματα και λιμνοδεξαμενές.

Με την ελεύθερη ροή του νερού ελαχιστοποιούμε ή μηδενίζουμε την κατανάλωση ενέργειας για να αρδεύσουμε καλαμπόκια, βαμβάκια, οπωροκηπευτικά ή να ποτίσουμε τα ζωντανά μας, και με κατάλληλη διαχείριση προστατεύουμε τα δάση από πυρκαγιές και ομορφαίνουμε τη φύση με την προστασία της χλωρίδας και πανίδας.

Ανέφερα τα επιτεύγματα της επιστήμης, η έξυπνη γεωργία στοχεύει στην ελαχιστοποίηση ψεκασμών για ασθένειες ή λιπάνσεις. Η βελτίωση του σπόρου και του φυτού στοχεύει σε ποικιλίες που μπορούν να τα καταφέρουν με λιγότερες εισροές. Τα ίδια ισχύουν για την κτηνοτροφική παραγωγή και την ιχθυοκαλλιέργεια.

Το πρόβλημα είναι πολυεπίπεδο, χρειάζονται ευήκοα ώτα και βασικά συζητήσεις όλων των ενδιαφερομένων, γιατί όλοι είμαστε, και εμείς ως καταναλωτές, στην ίδια πλευρά και όχι αντίπαλοι. Ας φανταστούμε την εγκατάλειψη της υπαίθρου κι από αυτούς που απέμειναν. Η επιστήμη βοηθά πολύ σε όλα τα επίπεδα, χωρίς όμως χέρια, όλα αυτά είναι ανεφάρμοστα.

Η λύση είναι κάπου στη μέση.

Ο Αθανάσιος Τσαυτάρης είναι ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ, τ. πρόεδρος του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικών Ερευνών, πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων