Αναζήτηση
Στις εκλογές της 21ης Μαΐου ο χώρος δεξιότερα της ΝΔ σημείωσε κέρδη συγκριτικά με τις εκλογές του Ιουλίου του 2019 φτάνοντας από το 7,6% στο 10,5%. Ωστόσο, η ακροδεξιά ψήφος δεν κινήθηκε μακριά από ποσοστά που κατέγραφε σε εκλογικές αναμετρήσεις της προηγούμενης δεκαετίας.
«Αυτή τη στιγμή μιλάμε για μια αναθέρμανση του ακροδεξιού ρεύματος, αλλά ως προς το αριθμητικό άθροισμα δεν πρέπει να μας εκπλήσσει. Αυτό που εκπλήσσει είναι η πολυμορφία με την οποία εκφράζεται αυτός ο χώρος και η γεωγραφική του κατανομή, με επίκεντρο τη Βόρεια Ελλάδα» υπογραμμίζει στα «ΝΕΑ» ο διδάκτωρ πολιτικής επιστήμης και εκλογολόγος Παναγιώτης Κουστένης.
Η γεωγραφία
Πώς προέκυψε αυτή η γεωγραφία και πώς αναμένεται να εκφραστεί στις εκλογές της 25ης Ιουνίου; Το exit poll έδειξε ότι οι πρώην ψηφοφόροι της Χρυσής Αυγής τροφοδότησαν την Ελληνική Λύση (24,5%), τη Νέα Δημοκρατία (18%), αλλά και την Πλεύση Ελευθερίας (8,7%). Βεβαίως, τα στοιχεία αναφέρονται σε όσους είχαν υποστηρίξει τη ΧΑ στις εκλογές του Ιουλίου του 2019, όταν έμεινε εκτός Βουλής με ποσοστό 2,9%. Είχε προηγηθεί η αποσυσπείρωση της ΧΑ, με τους ψηφοφόρους της να στρέφονται κυρίως προς τη ΝΔ και το κόμμα του Κυριάκου Βελόπουλου.
Στα φόρουμ της εξτρεμιστικής Δεξιάς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν φαίνεται να διαμορφώνονται συγκεκριμένες τάσεις υπέρ κάποιου κόμματος. Πριν από τις εκλογές της 21ης Μαΐου, ο Κασιδιάρης είχε ζητήσει από τους υποστηρικτές του να «μαυρίσουν» τη ΝΔ και να ψηφίσουν μικρά κόμματα, δείχνοντας όμως καχυποψία προς τη ΝΙΚΗ, την Πλεύση Ελευθερίας, την Εθνική Δημιουργία και το ΕΑΝ. «Αδέρφια πείτε πού θα κατευθυνθούμε» έγραφε ένα μέλος στο κανάλι των ΕΛΛΗΝΩΝ στο Telegram πριν από τις εκλογές της 21ης Μαΐου.
Μέχρι την απόρριψη της υποψηφιότητας Κασιδιάρη υπό τη μορφή συνδυασμού ανεξάρτητων υποψηφίων από τον Αρειο Πάγο την περασμένη Πέμπτη, ο καταδικασθείς νεοναζί εμφανιζόταν αισιόδοξος για τη συμμετοχή του στις εκλογές. Μετά τον εκ νέου αποκλεισμό του, επέλεξε τελικά να ζητήσει από τους οπαδούς του να στηρίξουν το ακροδεξιό κόμμα Σπαρτιάτες.
«Υποθέτω ότι λόγω της τεράστιας απότομης συσπείρωσης που παρατηρήθηκε στη ΝΙΚΗ εντός του Μαΐου, υπήρξε σαφής κινητικότητα μεταξύ ΕΛΛΗΝΩΝ και του κόμματος του κ. Νατσιού» εκτιμά, πάντως, ο Γιώργος Σαμαράς, επίκουρος καθηγητής Δημόσιας Πολιτικής στο King’s College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου.
Καλέσματα για αποχή
Στις διαδικτυακές ομάδες που πρόσκεινται στη Χρυσή Αυγή, κυριαρχούν τα καλέσματα για αποχή όσο δεν υπάρχουν ψηφοδέλτια της νεοναζιστικής εγκληματικής οργάνωσης. Μάλιστα, από τις αρχές Μαΐου κυκλοφορεί κείμενο του Νίκου Μιχαλολιάκου με τίτλο «Πρώτη φορά στη ζωή μου ψήφισα το 1994 σε ηλικία 37 ετών γιατί υπήρχε ένα ψηφοδέλτιο, που έγραφε επάνω του Χρυσή Αυγή».
Παράλληλα, στον χώρο της Ακροδεξιάς γίνονται ζυμώσεις με στόχο τη μαζική υποστήριξη κάποιου κόμματος στις επερχόμενες εκλογές, ειδικά από όσους απείχαν από την τελευταία εκλογική διαδικασία.
Συγκεκριμένα, έχει δημιουργηθεί ιστοσελίδα με μοντέρνα αισθητική και τίτλο PLAN-B, που αναφέρει ως σκοπό τη συσπείρωση για την υποστήριξη ενός εξωκοινοβουλευτικού «πατριωτικού» κόμματος, το οποίο θα μπορεί να διεκδικήσει την κυβέρνηση. Η πρωτοβουλία κάνει λόγο για «αποχή με εκλογική δυναμική» και προτείνει «κυβέρνηση εθνικής εμπιστοσύνης» με τη συμμετοχή του Δημήτρη Νατσιού, αρχηγού του κόμματος ΝΙΚΗ, αλλά και της Ζωής Κωνσταντοπούλου.
Τα τρία προφίλ της Ακροδεξιάς
Ο Κουστένης διακρίνει τρία διαφορετικά προφίλ της Ακροδεξιάς στην Ελλάδα. Το πρώτο βασίζεται στο παραδοσιακό, φιλοβασιλικό στοιχείο, που εμφανίζεται ιδιαίτερα ισχυρό στην Πελοπόννησο και ειδικά στη Λακωνία.
Αλλα κόμματα έχουν ένα «νεότερο» ακροδεξιό προφίλ, με έντονη ξενοφοβία και δόσεις συνωμοσιολογίας. Τα κόμματα αυτά, όπως ήταν το ΛΑΟΣ παλαιότερα και σήμερα η Ελληνική Λύση ή η ΝΙΚΗ, έχουν ερείσματα στη Βόρεια Ελλάδα.
Η Ακροδεξιά με τα χαρακτηριστικά της ΧΑ εμφανίζεται κυρίως σε λαϊκές συνοικίες της Αττικής, αλλά και σε περιοχές με έντονο στοιχείο αρβανίτικης καταγωγής. «Μέσα στη δεκαετία του 2010, η ΧΑ μπόρεσε να συγκεράσει και τα τρία αυτά προφίλ» υπογραμμίζει ο εκλογολόγος.
Σήμερα, φαίνεται πως ευνοούνται τα κόμματα που κατατάσσονται στο δεύτερο ακροδεξιό προφίλ, ιδίως η Ελληνική Λύση και η ΝΙΚΗ. Σημαντικό ρόλο φαίνεται ότι έπαιξε το αντιεμβολιαστικό «κίνημα», αλλά και το φιλορωσικό αίσθημα μερίδας του πληθυσμού, ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα. Ο Κουστένης υπενθυμίζει ότι «η ΝΔ είχε τη χειρότερη δημοσκοπική εικόνα της τετραετίας λίγο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τον Απρίλιο του 2022».
«Οι ακροδεξιοί ψηφοφόροι υπάρχουν και θα συνεχίσουν να υπάρχουν. Η εκλογική τους έκφραση, όμως, αλλάζει» σημειώνει η Δάφνη Χαλικιοπούλου, καθηγήτρια Συγκριτικής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Γιορκ. «Αυτή τη στιγμή υπάρχει διάσπαση της ακροδεξιάς ψήφου σε διάφορα κόμματα, όχι όπως την προηγούμενη δεκαετία που στιγματίστηκε από το 7-8% της Χρυσής Αυγής».
