H δολοφονία του Τζορτ Φλόιντ τον περασμένο Μάιο άναψε μια φωτιά που δεν σταμάτησε να καίει στις ΗΠΑ. Σε μια χώρα ρημαγμένη από τον κοροναϊό και διχασμένη από την εμπρηστική ρητορική της προεδρίας, τα χρόνια προβλήματα αστυνομικής βίας ήρθαν και πάλι στο φως και όρθωσαν το κοινωνικό κίνημα Black Lives Matter που δεν έχει σταματήσει να «βράζει τους τελευταίους μήνες.

Το αποκορύφωμα ήταν το νέο κρούσμα αστυνομικής βίας την περασμένη Κυριακή, όταν αστυνομικοί στην πόλη Κενόσα του Ουισκόνσιν πυροβόλησαν πισώπλατα επτά φορές τον Τζέικομπ Μπλέικ, ο οποίος απλά προσπαθούσε να μπει στο όχημα του, όπου βρίσκονταν και τα τρία παιδιά του.

Σύμφωνα με τον δικηγόρο και τον πατέρα του Μπλέικ, ο 29χρονος Αφροαμερικανός είναι σε εξαιρετικά κρίσιμη κατάσταση και κατά πάσα πιθανότητα δεν θα μπορέσει να περπατήσει ποτέ ξανά.

Όπως ήταν επόμενο, οι διαμαρτυρίες «έπνιξαν το Ουισκόνσιν την εβδομάδα αυτή. Και ενώ η σιωπή από τον Λευκό Οίκο παρέμεινε εκκωφαντική για το νέο αυτό περιστατικό αστυνομικής βίας απέναντι σε μαύρο πολίτη, ο σπόρος του μίσους που με προσεκτικό τρόπο έσπειρε ο Ντόναλντ Τραμπ άνθησε και πάλι. Ένας 17χρονος έσπειρε τον θάνατο την Τρίτη, σκοτώνοντας δύο διαδηλωτές και τραυματίζοντας έναν τρίτο.

Το βράδυ της Τετάρτης, η κίνηση που ανέτρεψε τα πάντα ήρθε αναπάντεχα από τους Μιλγουόκι Μπακς, οι οποίοι δεν κατέβηκαν σε αγώνα σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Και μπορεί το ίδιο βράδυ να ακολούθησαν ειρηνικές διαδηλώσεις στο Ουισκόνσιν [του οποίου πρωτεύουσα είναι το Μιλγουόκι], αλλά η πράξη αυτή δεν είναι τυχαία σε μια περίοδο όπου ο Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται να κλείνει τη δημοσκοπική ψαλίδα με τον Τζο Μπάιντεν για τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές.

Το ΝΒΑ έδειξε τον δρόμο

Τη Δευτέρα, μια μέρα μετά την επίθεση εναντίον του Μπλέικ, οι αγώνες του ΝΒΑ και των πρωταθλημάτων των άλλων σπορ των ΗΠΑ έλαβαν χώρα κανονικά. Το κλίμα, όμως ήταν, βαρύ με προσωπικότητες, όπως ο Λεμπρόν Τζέιμς, να κάνουν δηλώσεις δυσαρέσκειας για την κατάσταση με την αστυνομική βία έναντι Αφροαμερικανών.

Δύο μέρες μετά, ήρθε το πιο ηχηρό χαστούκι και όχι από μια οποιαδήποτε ομάδα. Ήταν οι Μπακς του Γιάννη και του Θανάση Αντετοκούνμπο, που βίωσαν τον ρατσισμό μεγαλώνοντας στις φτωχογειτονιές της Αθήνας, και του Στέρλινγκ Μπράουν, στον οποίο αστυνόμοι είχαν χρησιμοποιήσει τέιζερ το 2018 εξαιτίας ενός παράνομου παρκαρίσματος.

Τα «Ελάφια αποφάσισαν να μην κατέβουν στον σημαντικό αγώνα με τους Ορλάντο Μάτζικ και έμειναν στα αποδυτήρια σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την επίθεση στον Τζέικομπ Μπλέικ.

Πρόκειται για μια κίνηση ιστορική, αντίστοιχη με την υψωμένη γροθιά των Σμιθ και Κάρλος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1968. Για πρώτη φορά μια ομάδα αντιστάθηκε έμπρακτα στον ρατσισμό -όχι μόνο με δηλώσεις καταδίκης, μνημόσυνα και συμβολισμούς- και, μάλιστα, με μια πράξη που θα μπορούσε να της έχει στοιχίσει πολύ ακριβά. Η ποινή που προβλέπει ο κανονισμός για άρνηση συμμετοχής σε αγώνα είναι η ήττα «στα χαρτιά» και πρόστιμο πέντε εκατομμυρίων δολαρίων.

«Η κοινωνία πρέπει να αλλάξει»

Δυόμισι ώρες μετά την προκαθορισμένη ώρα έναρξης του αγώνα, διαβάστηκε στους εκπροσώπους του Τύπου η κοινή δήλωση των παικτών του Μιλγουόκι. Αυτή ανέφερε, μεταξύ άλλων: «Τις τελευταίες ημέρες είδαμε το τραγικό video με το περιστατικό στο Ουισκόνσιν, με τον Τζέικομπ Μπλέικ να δέχεται πισώπλατα επτά σφαίρες από έναν αστυνομικό. Δεν μπορούμε να είμαστε συγκεντρωμένοι στο μπάσκετ… Ζητάμε δικαιοσύνη, ζητάμε ανάληψη ευθυνών. Ζητάμε από τον κόσμο να ψηφίσει στις 3 Νοεμβρίου».

Ακολούθησε ένα μπαράζ παρόμοιων κινήσεων με ομάδες του μπάσκετ (ανδρικού και γυναικείου), του ποδοσφαίρου, του μπέιζμπολ και του χόκει να δηλώνουν ότι δεν θα κατέβουν στους αγώνες της Τετάρτης. Τελικά, οι αγώνες στα περισσότερα αθλητικά πρωταθλήματα των ΗΠΑ ακυρώθηκαν.

Γύρω στις τρεις τα ξημερώματα (Ελλάδας), σε έκτακτη συνάντηση των παικτών, την οποία παρακολούθησαν διαιτητές και αρκετοί προπονητές, αναζητήθηκε μια κοινή απόφαση για το μέλλον των πλέι-οφ του ΝΒΑ. Μίλησαν πολλοί -ο ΛεΜπρόν, ο Καρμέλο Αντονι, ο Κάιλ Κόρβερ, κ.ά- και ακούστηκαν διαφορετικές απόψεις. Οι Λέικερς και οι Κλίπερς πρότειναν να διακοπεί οριστικά η σεζόν. Άλλοι -οι περισσότεροι- τάχθηκαν υπέρ της συνέχισης των αγώνων, με το σκεπτικό ότι η Λίγκα είναι το ιδανικό, παγκόσμιο βήμα διαμαρτυρίας κατά του ρατσισμού και της αστυνομικής βίας.

Κίνημα συμπαράστασης

Η αντίδραση ήταν άμεση: το κίνημα συμπαράστασης στο διαδίκτυο – από άλλους παίκτες, δημοσιογράφους, πολιτικούς και απλούς πολίτες – ήταν τεράστιο.

Ανάμεσα σε αυτούς που εξέφρασαν τη στήριξή τους ήταν και ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπάρακ Ομπάμα: «Επαινώ τους παίκτες των Μπακς για τη στάση τους να στηρίζουν αυτά που πιστεύουν, τους προπονητές όπως τον Ντοκ Ρίβερς, το ΝΒΑ και το WNBA, που λειτουργεί ως παράδειγμα. Χρειάζεται όλοι οι θεσμοί μας να στηρίξουν τις αξίες μας».

Παρομοίως και ο Τζο Μπάιντεν, ο μεγάλος αντίπαλος του Τραμπ στις προεδρικές εκλογές του 2020, δήλωσε ότι: «Αυτή η στιγμή χρειάζεται ηθική ηγεσία. Αυτοί οι παίκτες απάντησαν ορθώνοντας το ανάστημά τους, μιλώντας και χρησιμοποιώντας τις πλατφόρμες τους για το καλό. Δεν είναι ώρα να σωπάσουμε».

Η στάση της κυβέρνησης Τραμπ

Τι απαντά η προεδρία των ΗΠΑ για τις ιστορικές αυτές στιγμές που βιώνει η χώρα; Αυτές τις μέρες λαμβάνει χώρα το συνέδριο των Ρεπουμπλικανών, όπου σύσσωμη η οικογένεια Τραμπ ανέλαβε το καθήκον να λιβανίσει τον πρόεδρο των ΗΠΑ, ενώ ακούστηκαν και φωνές κατά της άμβλωσης και υποσχέσεις για νίκη επί του κοροναϊού.

Μπορεί ο Λευκός Οίκος να μην έχει τοποθετηθεί επίσημα για τα συμβάντα στο Ουισκόνσιν, αλλά τον τόνο της διοίκησης Τραμπ έδωσε ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Μάικ Πενς, κατά το συνέδριο των Ρεπουμπλικανών.

Ο Πενς παρουσίασε τις προεδρικές εκλογές της 3ης Νοεμβρίου ως επιλογή μεταξύ του «νόμου και της τάξης» και της ανομίας και υποστήριξε ότι η επανεκλογή του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ είναι κρίσιμη για τη διατήρηση της ασφάλειας και της οικονομικής βιωσιμότητας της χώρας.

H κοινωνική εξέγερση δεν θα αρχίσει προφανώς από το ΝΒΑ, αλλά το γεγονός ότι οι σημαντικότερες αθλητικές δραστηριότητες των ΗΠΑ διακόπηκαν πλήρως εν καιρώ ειρήνης