Αναζήτηση
Ο Περικλής Μουστάκης σκηνοθετεί το βιωματικό αφήγημα του Σταύρου Ζουμπουλάκη «Η αδερφή μου» έως τις 7 Φεβρουαρίου στον ατμοσφαιρικό χώρο της Αγγλικανικής Εκκλησίας του Αγίου Παύλου, στο Σύνταγμα. Ερμηνεύουν η Δώρα Στυλιανέση και ο Δημήτρης Σιγανός.
Μέσα από την επιληψία της αδερφής του, που σφράγισε τη ζωή της και, με έναν άλλο τρόπο, και τη δική του, ο Σταύρος Ζουμπουλάκης, θέλησε να μας μιλήσει για την αρρώστια, τον πόνο, τη χαρά, την πίστη και πάνω από όλα για την καλοσύνη και την αγάπη. Ένα κείμενο τελικά παρηγορητικό.
Ο συγγραφέας, μάς χαρίζει ένα άκρως εξομολογητικό και βαθιά προσωπικό αφήγημα, το οποίο μέσα από συνομιλίες με την Βέιλ, τον Λεβινάς και τον Καμύ, φτάνει σε μας ως ένα μείζον θεολογικό σχόλιο, μια υπαρξιακή και ταυτόχρονα οικουμενική διερώτηση πάνω στο ζήτημα της αγάπης, της πίστης, αλλά και της αρρώστιας.
Η αφοπλιστική, εξομολογητική απλότητα της αφήγησης του Ζουμπουλάκη, τρυπάει σαν βέλος το κέντρο της καρδιάς και προκαλεί εσωτερικό ρίγος, οδηγώντας τελικά στη λύτρωση.
Η Δώρα Στυλιανέση μιλάει στα «Νέα» για την παράσταση, για τις αδερφικές σχέσεις και το συναισθηματικό τους φορτίου.
1. Πώς αντιμετωπίζετε το ρόλο σας;
Το στοίχημα στη συγκεκριμένη παράσταση είναι ένα: Να μην ταυτιστεί κανείς με τον ήρωα αλλά ο “ρόλος” να είναι απέναντι και να μην μπαίνει σε αυτόν αλλά να μπορεί να μεταφέρει αυτόν το λόγο. Είναι ένα πολύ δύσκολο στοίχημα. Ελπίζω να το καταφέρουμε.
2. Το γεγονός πως βασίζεται σε πραγματικό πρόσωπο ο ρόλος σας, σας προσθέτει επιπλέον συναισθηματικό φορτίο; Θέλετε να μοιάσετε όσο μπορείτε στην αδερφή Ζουμπουλάκη;
Δυστυχώς για μένα στην αρχή των προβών ναι. Είχε προσθέσει πολύ μεγάλο συναισθηματικό φορτίο. Τώρα πια και πολύ πριν αρχίσουν οι παραστάσεις ευτυχώς απαλλάχτηκα από αυτό το συναισθηματικό φορτίο και είμαι πια ψύχραιμη απέναντι του. Η παράσταση δεν έχει καμία ρεαλιστική μορφή, θα ήθελα όμως να πω κάτι για αυτή τη γυναίκα: Θαυμάζω την καλοσύνη της.
“Η καλοσύνη της αδερφής μου, η αγάπη της, ακόμη και για εκείνους που την εχθρεύονταν χωρίς εκείνη να το καταλαβαίνει, είναι χειροπιαστό τεκμήριο ότι κανείς μας δεν έχει άλλοθι για να μην είναι καλός”
3. Δεδομένου ότι η ηρωίδα σας πάσχει από μία βαριά ασθένεια, έπρεπε να κάνετε κάποια έρευνα γι’ αυτήν για να είστε έτοιμη στις προκλήσεις της σκηνικής της μεταφοράς;
Όπως είπα και πριν δεν υπάρχει τίποτα ρεαλιστικό στην παράσταση. Το ζήτημα της επιληψίας το γνωρίζω λίγο από προσωπικές εμπειρίες, αλλά η παράσταση δεν εστιάζει σε αυτό. Αν μπορώ να πω κάτι είναι ότι η επιληψία είναι μια “στιγμιαία απώλεια της συνείδησης”. Αυτό για μένα σημαίνει πολλά. Από εκεί και πέρα η παράσταση δεν έχει καμία ψυχολογική προσέγγιση.
4. Ο ιδιαίτερος χώρος της αγγλικανικής εκκλησίας, πώς επηρεάζει την παράστασή σας;
Η αγγλικανική εκκλησία είναι ένας χώρος υποβλητικός κι ατμοσφαιρικός από μόνος του. Η παράσταση εμπεριέχει το μυστήριο της θεολογίας, το μυστήριο της αγάπης και το μυστήριο του θεάτρου, τα οποία ταιριάζουν απόλυτα με την αγγλικανική εκκλησία.
5. Στην αναμέτρησή σας με την ηρωίδα, βρίσκετε κοινά σημεία επαφής μαζί της;
Όπως σας είπα και προηγουμένως, δεν είναι μέσα στη φιλοσοφία της παράστασης η ταύτιση. Σίγουρα έχω βρει εγώ κοινά σημεία προσωπικά αλλά αυτός δεν ήταν ποτέ ο στόχος της παράστασης. Έχω περάσει από αυτό το στάδιο στις πρόβες αλλά προσπάθησα να το αποβάλλω.
6. Για ποια ζητήματα μιλάει πιο δυνατά η παράσταση και πώς;
Θα συμπυκνώσω την απάντηση σε μια φράση από το κείμενο του Σταύρου Ζουμπουλάκη. “Δεν υπάρχει καμία απολύτως δικαιολογία για να μην είναι κανείς καλός”. Αν μπορεί να πει κανείς κάτι παραπάνω, το έργο αλλά και η παράσταση είναι ένας ύμνος στην αγάπη, μια αγάπη “άχρι θανάτου” όπως πολύ ωραία λέει και ο Σάββας Μιχαήλ.
7. Η σχέση των δύο αδερφών πώς επηρεάζει την εξέλιξη της ζωής της αδερφής τελικά; Είναι ευλογία ή βαρύ φορτίο ν’ ακουμπάει τα προβλήματά της και στους ώμους του αδερφού της;
Στο συγκεκριμένο κείμενο βλέπουμε την ματιά του αδερφού απέναντι στην αδερφή. Τον καθόρισε ολοκληρωτικά. Άρα λοιπόν βλέπουμε τον άνθρωπο που έζησε δίπλα στην άρρωστη αδερφή και πως αυτή η αρρώστια τον καθόρισε κρατώντας την αγάπη του για εκείνη ζωντανή. Κι αυτό είναι το πιο σημαντικό.
