Η πρόληψη των πυρκαγιών σε ζώνες μείξης δασών – οικισμών (WUΙ) αναδεικνύεται μετά τα πρόσφατα οδυνηρά γεγονότα σε μείζον θέμα στον ελληνικό χώρο ο οποίος χαρακτηρίζεται από υψηλότατο κίνδυνο λόγω των πολλών αστικών και τουριστικών περιοχών δίπλα και κοντά σε δασικές εκτάσεις.

H συνύπαρξη της μεγάλης πληθυσμιακής πυκνότητας και του υφιστάμενου κινδύνου πυρκαγιάς κατά τη θερινή περίοδο αποτελεί ωρολογιακή βόμβα η οποία είναι έτοιμη να εκραγεί για εκατοντάδες περιοχές στον ελληνικό χώρο.

Υφίσταται σαφώς η ανάγκη ενός Εθνικού Σχεδιασμού για τη μείωση των επιπτώσεων μέσα από ένα συντονισμένο πρόγραμμα ο οποίος δεν θα είναι μόνο οριζόντιος αλλά θα περιλαμβάνει κυρίως εξειδικευμένες δράσεις λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά και τις ιδιομορφίες καθεμιάς περιοχής.

Ποιοι είναι όμως οι ρεαλιστικοί άξονες που επιβάλλεται και μπορεί να υλοποιηθούν προκειμένου να μειωθούν οι επιπτώσεις και να μην επαναληφθούν τραγικά γεγονότα στην Ανατολική Αττική;

Αξονας Α. Ανάλυση κινδύνων με βάση τα μορφολογικά, γεωλογικά, υδρολογικά, μετεωρολογικά, κλιματολογικά, χωροταξικά, πολεοδομικά, δασικά, πληθυσμιακά και κοινωνικά χαρακτηριστικά, τα οποία είναι μοναδικά για κάθε περιοχή και τα οποία ορίζουν τους επιμέρους κινδύνους σε μια περιοχή.

Αξονας Β. Ενοργάνωση περιοχών με σύγχρονα συστήματα μέτρησης παραμέτρων (ατμόσφαιρας και εδάφους) μεταφορά, συλλογή και αξιολόγηση δεδομένων σε Κέντρο Επιχειρήσεων ανά περιφέρεια, κατάρτιση μοντέλων εξέλιξης φυσικών φαινομένων και βαθμονόμηση συστημάτων. Καθορισμός επιπέδου ετοιμότητας και επέμβασης.

Αξονας Γ. Κατάρτιση Επιχειρησιακών Σχεδίων με βάση τα επιστημονικά δεδομένα αλλά και το υφιστάμενο ανθρώπινο δυναμικό και τον τεχνικό εξοπλισμό τα οποία θα εξειδικεύονται λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά των περιοχών αλλά και εξειδίκευση ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες. Στα επιχειρησιακά σχέδια επιβάλλεται να υπάρχει διασύνδεση μεταξύ επιχειρησιακών σχεδίων άλλων γειτονικών περιοχών και εξειδίκευση με βάση τις τοπικές συνθήκες.

Αξονας Δ. Ασκήσεις εφαρμογής επιχειρησιακών σχεδίων και ετοιμότητας σε καθεμιά περιοχή. Βαθμονόμηση και αξιολόγηση της επιχειρησιακής ικανότητας των επιστημονικών και επιχειρησιακών φορέων.

Αξονας Ε. Εκπαίδευση και ενημέρωση πληθυσμού, κυρίως των ιδιαίτερων ομάδων, σε τακτά χρονικά διαστήματα και συμμετοχή σε ασκήσεις ετοιμότητας από εξειδικευμένες και πιστοποιημένες εκπαιδευτικές μονάδες.

Είναι σαφές ότι οι ανωτέρω άξονες και ενέργειες πρέπει να αποτελούν μια κεντρική πολιτική επιλογή μέσω μιας αρχής υλοποίησης, πιστοποίησης και αξιολόγησης της όλης προσπάθειας. Μπορούν να υλοποιηθούν σε ένα λογικό χρονικό διάστημα, αρκεί να υπάρχει μια άμεσα κεντρική πολιτική επιλογή η οποία θα δρομολογήσει όλες αυτές τις διαδικασίες και τους άξονες μέσω μιας Αρχής πιστοποίησης της ποιότητας των ενεργειών και αξιολόγησής τους.

Χωρίς γενναίες πολιτικές αποφάσεις, πολύ φοβάμαι ότι οι φυσικές καταστροφές στο άμεσο μέλλον θα αποκτήσουν έναν εκθετικό χαρακτήρα σε αριθμό συμβάντων και σε ανθρώπινες απώλειες.

Ο δρ Ευθύμης Λέκκας είναι καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείρισης Καταστροφών, πρόεδρος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, διευθυντής του ΠΜΣ «Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών και Κρίσεων», πρόεδρος Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας