Αρκούσαν μόλις 24 ώρες για να βγει από τις Βρυξέλλες «κίτρινη κάρτα» στον Πιερ Μοσκοβισί για όσα διαδραματίστηκαν στην Αθήνα. Το «παράθυρο» που αποφάσισε να ανοίξει ο κοινοτικός επίτροπος για επανεξέταση της προνομοθετημένης μείωσης των συντάξεων (από 1.1.2019) προκάλεσε αναστάτωση και ερωτήματα στους κόλπους των δανειστών. Ο συναγερμός ενεργοποιήθηκε άμεσα. Αρμόδιες πηγές έσπευσαν να διαμηνύσουν χθες πως «η συζήτηση αυτή είναι τουλάχιστον πρόωρη», ενώ παρέπεμπαν με νόημα στις δηλώσεις τόσο του επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ όσο και του προέδρου του Eurogroup Μάριο Σεντένο, με τις οποίες κάθε άλλο παρά εκπέμπονται προς την Αθήνα μηνύματα «χαλάρωσης».

Ο Κλάους Ρέγκλινγκ τόνισε (στη γερμανική «Handelsblatt») πως «η Ελλάδα είναι αποφασισμένη να προχωρήσει το μονοπάτι των μεταρρυθμίσεων. Αλλιώς, κάποια από τα πρόσφατα συμφωνημένα μέτρα για το χρέος θα μπορούσαν να τερματιστούν». Πράγματι, η απόφαση του Eurogroup έχει θέσει υπό την αίρεση της τήρησης των συμφωνηθέντων την εκταμίευση σε οκτώ εξαμηνιαίες δόσεις του ποσού των 4,8 δισ. ευρώ. Τα κεφάλαια αυτά προέρχονται από τα κέρδη διακράτησης ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ και τις κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης. Αν τα συμφωνηθέντα δεν τηρούνται, και αυτό θα το κρίνει το Eurogroup σε εξαμηνιαία βάση, τα χρήματα αυτά χάνονται για την Ελλάδα. Στην ίδια γραμμή βρέθηκε και ο Μάριο Σεντένο που δήλωσε («Ναυτεμπορική») πως αναμένει ότι η Ελλάδα «δεν θα παρεκκλίνει από τις προηγούμενες δεσμεύσεις της και, ταυτόχρονα, θα χρησιμοποιήσει το φάσμα των πολιτικών επιλογών που ανακύπτουν από την έξοδο του προγράμματος με έξυπνο και υπεύθυνο τρόπο. Το πισωγύρισμα δεν είναι πραγματικά μια επιλογή».

Ο κρίσιμος Οκτώβριος. Σε κάθε περίπτωση, η ώρα της αλήθειας για τους συνταξιούχους θα έρθει τον Οκτώβριο με την κατάθεση του προσχεδίου του προϋπολογισμού του 2019 στη Βουλή. Το διάστημα εκείνο αναμένεται και η πρώτη κάθοδος των θεσμών στην Αθήνα στο πλαίσιο της αυξημένης επιτήρησης.

Η κρισιμότητα των παρεμβάσεων στο Ασφαλιστικό για τις αγορές διαφαίνεται και από χθεσινή έκθεση της Morgan Stanley με την οποία αφενός εγείρονται ερωτήματα για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους (στο ερώτημα εάν είναι βιώσιμο το χρέος «δεν υπάρχει ξεκάθαρη απάντηση»), αφετέρου αναδεικνύονται οι προβληματισμοί αναφορικά με το δημογραφικό.

Πάντως, η γραμμή στους κόλπους των επιτηρητών της επόμενης ημέρας, και ειδικότερα ESM, EKT, ΔΝΤ και Κομισιόν, έχει φανεί ήδη πως δεν είναι ενιαία. Η Κομισιόν τους τελευταίους μήνες, με τον Πιερ Μοσκοβισί να πρωταγωνιστεί, καλλιεργεί ένα success story για την Ελλάδα. Οι υπόλοιποι θεσμοί καταγράφουν μεν την πρόοδο και καλωσορίζουν την ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος, επισημαίνουν όμως με ιδιαίτερα προσεκτικές διατυπώσεις τις προκλήσεις που παραμένουν και την ανάγκη να τηρηθούν τα υπεσχημένα τόσο στο μέτωπο των δημοσιονομικών στόχων όσο και στο μεταρρυθμιστικό πεδίο. Ενδεικτικό είναι ότι το ΔΝΤ συνεχίζει να αναδεικνύει τη μεταρρυθμιστική διάσταση των επικείμενων περικοπών στις συντάξεις, ενώ ο επικεφαλής της αποστολής του Ταμείου Πίτερ Ντόλμαν κάλεσε την περασμένη εβδομάδα την κυβέρνηση να «ξανασκεφτεί» ακόμα και την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων.

Η διαφορετική γωνία οπτικής, αλλά και πολιτικής στόχευσης, ήταν φανερή και στη χθεσινή Ολομέλεια της Ευρωβουλής στο Στρασβούργο, όπου Μάριο Σεντένο και Πιερ Μοσκοβισί εξέθεσαν τις απόψεις τους για τη συμφωνία στο τελευταίο Eurogroup. Τα συγχαρητήρια προς την Ελλάδα ήλθαν κυρίως από τους κοινοτικούς ιθύνοντες και την κεντροαριστερή πτέρυγα της Ευρωβουλής, σε αντίθεση με τους πάσης φύσεως ευρωβουλευτές που εκ δεξιών και εξ αριστερών αμφισβήτησαν ευθέως το αν και κατά πόσο θα καταφέρει η Ελλάδα να σταθεί στα πόδια της με τη συμφωνία.

Ο Σεντένο τόνισε ότι πρέπει να συνεχιστεί η διαδικασία των μεταρρυθμίσεων «ανεξάρτητα από τους οικονομικούς και τους πολιτικούς κύκλους», ενώ ανέφερε πως με το «μαξιλάρι ασφαλείας» η Ελλάδα θα είναι «καλυμμένη» για τουλάχιστον 22 μήνες μετά τη λήξη του προγράμματος. Επίσης σημείωσε ότι τα επόμενα δύο χρόνια θα έχουμε ενισχυμένη επιτήρηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά –σε μια προσθήκη που επίσης ερμηνεύθηκε ποικιλοτρόπως –κατέληξε πως παρά την επιτήρηση θα υπάρχουν εφεξής κάποιες δυνατότητες επιλογής πολιτικών τακτικών και στρατηγικών.

Πόλεμος με ΝΔ. Πίσω από την αναφορά Σεντένο οχυρώθηκε ο Μοσκοβισί, ο οποίος –τονίζοντας πως η ευθύνη ανήκει τώρα στις ελληνικές κυβερνήσεις –επέμεινε ότι η ενισχυμένη εποπτεία των Βρυξελλών δεν είναι τέταρτο πρόγραμμα και ότι σε αυτό θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί κάποιοι έλληνες πολιτικοί. Η αιχμή ήταν προφανές πως στόχευε τον Κυριάκο Μητσοτάκη και προκάλεσε τα ανακλαστικά του ευρωβουλευτή της ΝΔ Μανώλη Κεφαλογιάννη, ο οποίος καταλόγισε στον κοινοτικό επίτροπο ότι κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα λειτούργησε περισσότερο ως Σοσιαλιστής υποψήφιος για την προεδρία της Κομισιόν και λιγότερο ως αρμόδιος για τα οικονομικά επίτροπος. Στις αιτιάσεις αυτές αντέδρασε ο ιταλός Σοσιαλιστής Γκαλτιέρι, λέγοντας πως είναι παράδοξο ο εκπρόσωπος του κόμματος που εκτίναξε ελλείμματα και χρέη στην Ελλάδα να κατηγορεί αυτούς που διόρθωσαν την κατάσταση. Από την πλευρά του ο Μοσκοβισί απέδωσε τις αναφορές Κεφαλογιάννη στο ότι εκείνος έχει στραμμένο το βλέμμα του στις επόμενες ελληνικές εκλογές.

Ο πόλεμος αυτός εξάλλου συντήρησε χθες και την εγχώρια πολιτική αντιπαράθεση. Η ΝΔ επέκρινε για «προσωπικά πολιτικά παιχνίδια» τον γάλλο επίτροπο, εκτιμώντας ότι προσβλέπει στις ψήφους του ΣΥΡΙΖΑ για να διεκδικήσει την προεδρία της Κομισιόν. «Η ΝΔ δεν ενδιαφέρεται για τις συνθήκες ζωής των πολιτών. Θέλει την περικοπή των συντάξεων» ήταν η κυβερνητική αντίδραση.