Αναζήτηση
Εχει χαρακτηριστεί έργο-πρόκληση υψηλών μουσικών και φωνητικών απαιτήσεων, ανέβηκε μόνο μία φορά, το 1993, στο Λονδίνο και δεν ηχογραφήθηκε ποτέ.Το σπάνιο έργο «Βάκχαι» του Ιάννη Ξενάκη, παρουσιάζεται σε πανελλήνια πρώτη με τη μορφή παράστασης, σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα, στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, για δύο μόνο παραστάσεις, στις 11 και 12 Ιουλίου, στο πλαίσιο του κύκλου Ημέρες Μουσικού Θεάτρου.
Ενας ερμηνευτικός άθλος, οι «Βάκχαι» του Ιάννη Ξενάκη, απαιτούν σκηνική μουσική από δεκαεξαμελή γυναικεία χορωδία, έναν βαρύτονο που ερμηνεύει τον ρόλο του Διόνυσου και μια εννεαμελή ορχήστρα, αποτελούμενη αποκλειστικά από πνευστά και κρουστά όργανα. Συμμετέχει το μουσικό σύνολο ARTéfacts ensemble και η Χορωδία της ΕΡΤ.Διευθύνει ο Νίκος Βασίλειου.
«Το ζήτημά μου δεν είναι να προκαλέσω τον ακροατή, αλλά τον ίδιο τον εαυτό μου. Αυτό είναι το πιο δύσκολο πράγμα, που πρέπει να κατανοήσει και να κάνει κάποιος, και όχι να άγεται και να απορροφάται από την επιτυχία του, από την πιθανή σκέψη της επιτυχίας ή του πλουτισμού από την επιτυχία της μουσικής που κάνει» έχει πεί ο Ιάννης Ξενάκης.
Οι «Βάκχες» είναι σύνθεση του 1993, κατόπιν παραγγελίας του Opera Factory του Λονδίνου. Μετά το ανέβασμα του 1993, το έργο δεν παρουσιάστηκε πουθενά ούτε ηχογραφήθηκε, γεγονός που ίσως οφείλεται στην ήδη επιβαρυμένη υγεία του συνθέτη αλλά και στην τεράστια δυσκολία της φωνητικής και μουσικής εκφοράς του ερασμιακού κειμένου που επιβάλλει ο συνθέτης στις γυναίκες χορωδούς των Βακχών.
Ο Ξενάκης με το έργο του ζητά για άλλη μια φορά από τους ερμηνευτές του το αδιανόητο, να εννοήσουν, δηλαδή, έναν γλωσσικό κώδικα που δυσκολεύει απίστευτα τους ελληνόφωνους, πόσο μάλλον τους αγγλόφωνους τραγουδιστές.Επιπλέον, επιβάλλει στους πνευστούς οργανοπαίκτες μια εξαντλητική διαδικασία: το μουσικό κείμενο των πνευστών αποτελείται από ατελείωτους κρατημένους φθόγγους (τενούτες), που, όσο μεγάλη κι αν είναι η αναπνευστική εκγύμναση των μουσικών, η απόδοση του έργου δεν παύει να αποτελεί για αυτούς μια οριακή βιολογική δοκιμασία.
Πολλώ δε μάλλον η σκηνική απόπειρα των «Βακχών» του Ξενάκη.
«Από τη στιγμή που καλείσαι ως σκηνοθέτης να παρουσιάσεις μια παραστάσιμη φόρμα του έργου, κι όχι απλώς μια συναυλία, αρχίζεις και ψάχνεις πώς θα αποδώσεις σκηνικά τη βασική σύγκρουση του έργου, φυσικά μέσα από «ξενακικούς» όρους, κι όχι με τους λεκτικούς όρους του θεάτρου» σημειώνει ο Γιάννος Περλέγκας.
«Οι Βάκχες ήταν το τελευταίο έργο για τον Ευριπίδη και ένα από τα τελευταία του Ξενάκη. Μια διπλή παρακαταθήκη, μια διπλή υπόμνηση της χαμένης πίστης» καταλήγει.
Τα σκηνικά και κοστούμια της Λουκίας Χουλιάρα επιδιώκουν μια πρόσμειξη διαφορετικών αισθητικών υφών και εποχών με τελικό στόχο την αχρονικότητα, σταθερό στόχο επίσης του Ιάννη Ξενάκη.
