«Η Γη είναι ο πελάτης μας» λένε στο μανιφέστο τους οι Ιβόν Φαρέλ και Σέλι ΜακΝαμάρα, επιμελήτριες του «Free space», της κεντρικής θεματικής στην Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής Βενετίας, που ξεκίνησε την περασμένη Κυριακή. Θεματική που όχι τυχαία επιλέχθηκε μετά τη γενιά των αρχιτεκτόνων – σταρ, οι οποίοι ευαγγελίστηκαν μεγάλες αλλαγές στην αρχιτεκτονική πρακτική, για να υποχωρήσουν τελικά αφήνοντας ιδιωτικά μεγαθήρια πολυτέλειας να κατακυριεύουν την ύπαιθρο και το τοπίο. Οι δύο επιμελήτριες, πάντως, ανακοίνωσαν το μανιφέστο τους χωρίς επιθετική κριτική στους προηγούμενους αρχιτέκτονες: «Πιστεύουμε ότι όλοι έχουν το δικαίωμα να επωφεληθούν από την αρχιτεκτονική. Ο ρόλος της είναι να στεγάσει τα σώματά μας και να εξυψώσει το πνεύμα. Ενας όμορφος τοίχος που σχηματίζεται στην άκρη του δρόμου δίνει ευχαρίστηση στον περαστικό, ακόμα κι αν δεν πρόκειται να περάσει ποτέ μέσα από αυτόν. Το ίδιο ισχύει και για μια αυλή μέσα από μια αψίδα ή ένα μέρος για να ακουμπήσει κάποιος αναζητώντας σκιά ή μια εσοχή που προσφέρει προστασία από τον άνεμο και τη βροχή. Μας ενδιαφέρει να υπερβούμε το οπτικό μέρος τονίζοντας τον ρόλο της αρχιτεκτονικής στη χορογραφία της καθημερινής ζωής. Βλέπουμε τη Γη σαν πελάτη. Αυτό συνεπάγεται μακροχρόνιες ευθύνες. Η αρχιτεκτονική είναι το παιχνίδι του φωτός, του ήλιου, της σκιάς, της Σελήνης, του αέρα, του ανέμου, της βαρύτητας με τρόπους που αποκαλύπτουν τα μυστήρια του κόσμου. Ολοι αυτοί οι πόροι είναι δωρεάν».

Η προσπάθεια των επιμελητριών φαίνεται στην ανάδειξη νέων ονομάτων από έως τώρα «σιωπηλές» γεωγραφικές ζώνες (κυρίως της Ασίας) αλλά και ομάδων, η αρχιτεκτονική γλώσσα των οποίων δείχνει ενδιαφέρον για την ξεχασμένη κοινωνική αρχιτεκτονική, την έννοια του δημόσιου χώρου και της συνύπαρξης. Απέναντι στα ιδιωτικά μεγάλα έργα κύρους της προηγούμενης δεκαετίας η ανάπτυξη του «Ελεύθερου χώρου» δίνει προτάσεις για παιδικούς σταθμούς, χώρους εκπαίδευσης, γνώσης, ανταλλαγής απόψεων, διατήρησης του φυσικού περιβάλλοντος μέσα στο σύγχρονο αστικό τοπίο.